De Grote Cavia: algemene en bijzondere informatie over cavia's.



































Je hebt één of meerdere cavia's. En nu wil je een cavia erbij. Maar wat gaat wel en wat gaat niet samen? Via de vragenlijst kun je uitzoeken wat er voor jouw cavia het meest geschikt is.

 

Waarom zou je er een tweede cavia bij nemen?
Waarom gaat het soms fout tussen cavia's?
Wat past er bij mijn cavia?
Algemene richtlijnen

Zeugen

Beren

Ik heb één beer en  twee of meerdere zeugen

Ik heb twee zeugen

Ik heb meerdere zeugen

Ik heb een zeug die jonger dan drie maanden is

Ik heb een zeug die ouder dan drie maanden is maar jonger dan een jaar

Ik heb een zeug die ouder is dan een jaar

Ik heb één beer en  twee of meerdere zeugen

Ik heb twee of meerdere beren

Ik heb een jonge of oude(re) gecastreerde beer of een beer die binnenkort gecastreerd wordt

Ik heb een ongecastreerde beer die ik niet wilt laten castreren


Waarom zou je er een tweede cavia bij nemen?

Omdat cavia's sociale groepsdieren zijn. Cavia's leven van nature in groepen. Die groepen bestaan meestal uit één beertje en zijn harem (meerdere zeugjes). Als er in de groep zeugjes worden geboren, kunnen die in de groep blijven, maar beren worden uiteindelijk door de leider uit de groep gegooid. Die beren zullen altijd proberen hun eigen groep te beginnen. Vaak lukt dat door wat zeugjes af te troggelen van een bestaande groep.

Jouw cavia leeft niet in het wild, maar hij leeft wel graag samen met soortgenoten! Een cavia is dan ook altijd gelukkiger als hij samen kan wonen met een andere cavia. Maar hij dient dan wel het juiste kameraadje te hebben, want soms kunnen cavia's niet samenwonen; dan botsen hun karakters. En heel soms leeft een cavia liever alleen. Dat laatste komt alleen voor als een cavia door ervaringen dermate getraumatiseerd is dat hij niet samen kan wonen met andere cavia's.

Maar normaalgesproken vindt een cavia het altijd leuker om met een andere cavia samen te wonen. Want, hoe goed je ook voor hem bent en hoe veel aandacht je hem ook geeft, jij bent geen cavia. Jij kan niet met hem samen in het nachthokje slapen, jij kan niet met hem in caviataal communiceren, jij kan niet samen met hem uit het voerbakje eten of samen een struik andijvie soldaat maken en jij kan niet samen met hem al die andere dingen doen die cavia's samen wèl kunnen.

top



Waarom gaat het fout tussen cavia's?

Het zou heel makkelijk zijn als je gewoon de ene cavia bij de andere kon zetten en ze direct vriendjes zouden zijn. Soms gaat dat ook inderdaad zo. Maar meestal werkt dat niet en durt het even voor ze elkaar geaccepteerd hebben. En soms klikt het niet en draait het uit op vechten.
Dat het niet altijd zo makkelijk is om cavia's te koppelen, komt omdat cavia's in een strikte hiërarchie leven. Een hiërarchie is een rangorde; helemaal bovenaan staat de baas, de nummer Eén. Onder hem (of haar) staat de rechterhand, de nummer Twee. Daar onder staat nummer Drie, daaronder nummer Vier, en zo verder, net zolang tot je helemaal onderaan bent aanbeland: bij de cavia die helemaal onderaan de hiërarchie staat. De baas bepaalt wat er gebeurt en zijn wil is wet.


Vreemde cavia's

Cavia's die elkaar niet kennen, zijn vreemden voor elkaar. Als ze samen in een hok belanden, willen ze graag weten hoe de hiërarchie in elkaar zit: wie is de baas en wie staan daar onder? Als ze weten wie wie is, weten ze ook direct waar zij staan en dat geeft rust. Het zou erg vermoeiend zijn als ze iedere dag opnieuw zouden moeten vaststellen wie wat mag doen en wie op het lekkerste plekje mag slapen en wie als eerste mag eten. Daarom is zo'n hiërarchie ook zo handig: je weet waar je aan toe bent. Je weet wat je mag doen en wat niet en je weet naar wie je moet luisteren. Een hiërarchie geeft rust aan de hele groep.

Maar die rust is er niet als er geen hiërarchie is en er is geen hiërarchie bij cavia's die elkaar niet kennen. Want die hebben nog niet de gelegenheid gehad de hiërarchie vast te stellen. Dus moeten ze dat doen. En dat vaststellen van de hiërarchie is zowel de reden waarom het wèl als waarom het níet goed kan gaan tussen cavia's.

Cavia's kunnen namelijk dominant zijn. Dominant betekent 'overheersend'. Als een cavia dominant is, wil hij de baas zijn.
Als een cavia dat niet wil, zal hij de ondergeschikte worden. En als ze het daar beide mee eens zijn (dat de ene heerst en de ander een ondergeschikte positie heeft) is de hiërarchie vastgesteld en is er rust.
Maar als twee cavia's beide dominant zijn, zullen ze beide de baas willen zijn. Als ze dan door wat geruzie, geklappertand, gedreig en wat andere schermutselingen uit hebben gemaakt wie de baas is en wie nummer twee, en ze zijn het daar beide mee eens, is de hiërarchie eveneens vastgesteld en zullen ze samen rustig leven.


Dominantie

Het probleem treedt op als beide cavia's dominant zijn en beide willen de baas zijn maar geen van twee wil toegeven aan de ander. Dan komen ze er niet uit en kan de hiërarchie niet worden vastgesteld. Omdat ze echter bij elkaar in het hok zitten en elkaar dus niet uit de weg kunnen gaan, zullen ze gaan vechten.

In het wild is het gebruikelijk dat er met zo weinig mogelijk bloedvloeien uit wordt gemaakt wie de baas is. Want verwondingen oplopen kan je het leven kosten. Dus zullen twee cavia's die niet willen toegeven aan elkaar, en die dus even sterk zijn, elkaar ontlopen. Ze zullen gewoon beide een andere kant uitlopen, uiteraard onder veel vertoon van macht en gepronk. Maar ze zullen als er niets is om voor te vechten, niet gaan vechten.

In een kooi kunnen ze echter niet ieder een kant oplopen en maar blijven doorlopen tot ze elkaar niet meer zien. Daar waar in het wild er de ruimte voor is, is dat in een kooi niet mogelijk. Dus rest hen niets anders dan wèl over te gaan tot vechten.

Als cavia's in het wild vechten, zal zodra de één merkt dat hij de mindere is, het gevecht stoppen en zal hij vluchten. Maar in een kooi kan ook dit niet. Dat is de reden dat cavia's in een kooi doorgaan met vechten.

Het maakt overigens niets uit of het zeugen of beren zijn: beide kunnen en zullen ook overgaan tot vechten als ze de rangorde niet vast kunnen stellen en als er geen ontwijkmogelijkheden zijn.


Territorium

Als een cavia alleen in een hok zit, is hij de baas. Immers, er is niemand anders. Maar als er dan op een dag een vreemde cavia in het hok zit, is er een probleem. Want die cavia hoort daar niet. Het is immers zijn kooi en zijn territorium en als een cavia het territorium van een andere cavia niet respecteert, loopt hij het risico er uit gegooid te worden. De cavia echter kan nergens heen en dus moet noodgedwongen de hiërarchie opnieuw worden vastgesteld. De cavia die er al zat, vindt dat het zijn kooi is en dat hij de baas is. Hoe de nieuwe cavia er over denkt, hangt af van zijn karakter en van zijn leeftijd. En of ze wel of geen vrienden zullen worden, hangt af van het feit of ze het eens kunnen worden over de hiërarchie.


Uitzonderingen

Het niet kunnen vaststellen van de hiërarchie is niet de enige reden waarom sommige cavia's niet met elkaar kunnen samenleven en gaan vechten. Soms mogen cavia's elkaar gewoon niet. Of soms mag de ene cavia de andere niet. Zeker als cavia's al wat ouder zijn, kunnen ze heel duidelijke voor- en afkeuren ontwikkeld hebben en het resultaat daarvan kan zijn dat ze sommige cavia's niet aardig vinden en andere wel.
Het kan ook zijn dat bepaalde cavia's alleen met elkaar kunnen samenleven als er een derde cavia bij is. Die derde cavia sust dan iedere keer de gemoederen. Vaak is het wel zo dat in deze gevallen de hiërarchie een rol speelt; het is dan meestal de leider of de tweede in rang die de gemoederen sust.

top



Wat past er bij mijn cavia?

Om te weten wat het meest geschikt is voor jouw cavia, dien je uit te gaan van jouw cavia. Je kan op deze pagina meer lezen over de mogelijke combinaties, maar je kan ook de
Vragenlijst volgen en zo uitzoeken wat voor jouw cavia het meest geschikt is.

top



Algemene richtlijnen

Over het algemeen gelden de volgende regels:
 - Jonge cavia's van ongeveer vier weken tot tien à twaalf weken oud worden altijd geaccepteerd door alle cavia's, ongeacht ras en leeftijd, simpelweg omdat ze beschouwd worden als jonkies die geen bedreiging voor de hiërachie vormen.
- Beren accepteren alle zeugen, ongeacht leeftijd en ongeacht of ze wel of niet vruchtbaar zijn (verwijdering van de baarmoeder bijvoorbeeld, heeft daar geen invloed op).
- Jonge cavia's die tussen de vier en acht weken oud bij elkaar worden gezet, of die in hetzelfde nest opgroeien (ook als ze daar niet in geboren zijn) accepteren elkaar altijd, ongeacht het ras. Zo zullen twee zeugjes die samen opgegroeid zijn, elkaar accepteren en blijven accepteren.
- Bij één zeug of bij meerdere zeugen kan maximaal maar één beer zitten. Meer dan één beer bij een zeug leidt geheid tot bloederige gevechten tussen de beren.
- Op alle regels zijn uitzonderingen. Ik ken een beer die het goed vindt dat een andere beer tussen zijn harem zit. Ik ken een zeug die jonkies aanvalt. Ik ken een beer die geen zeugen in zijn omgeving duldt.
Vaak is afwijkend gedrag het gevolg van nare ervaringen, maar soms wordt er een cavia geboren die gewoon afwijkt van de standaard zonder dat hij nare ervaringen heeft gehad. En dan kan het gebeuren dat jouw cavia reageert op een manier die hier niet beschreven staat.

top



Ik heb een jonge of oude(re) gecastreerde beer of een beer die binnenkort gecastreerd wordt

Jonge of oude(re) gecastreerde beer of een beer die binnenkort gecastreerd wordt: een zeug erbij

Wat vrijwel altijd goed gaat, is er een jong zeugje bijzetten. Met een jong zeugje wordt een zeugje bedoeld vanaf vier weken tot ongeveer drie maanden.
Als de zeug tussen een half jaar en een jaar is, gaat het ook vrijwel altijd goed, maar dat kan wat meer moeite en tijd kosten omdat het zeugje al een eigen wil heeft en zich niet meer zo gemakkelijk laat imponeren. Nu hebben ook jonge zeugjes al een eigen wil, maar die kan je over het algemeen veel makkelijker dan oudere zeugen koppelen.
Beren die nog nooit bij een zeugje hebben gezeten, zullen door het dolle zijn als ze bij een zeugje zitten en het zal lijken of ze het zeugje gek maken, maar na een paar dagen is ook van de meest energieke beer de energie op en zullen ze rustiger worden. Er is natuurlijk altijd de uitzondering op de regel: sommige beren zijn hyperactief of supermacho en het kan zijn dat zij gewoon doorgaan en doorgaan en dóórgaan. Maar het gros van de beren is na een paar dagen tot een week echt wel uitgeput.


Jonge of oude(re) gecastreerde beer of een beer die binnenkort gecastreerd wordt: een beer erbij

Twee beren kan goed gaan - of niet. Het hangt allemaal af van de karakters van de beren - en ook voor een deel van de leefomstandigheden, met name of er nog andere cavia's zijn die ze kunnen ruiken. Omdat cavia's in een strikte hiërarchie leven, moeten ze altijd bepalen wie de baas is en wie de ondergeschikte. Als ze echter beide dominant zijn, willen ze beide de baas zijn en zullen ze niet toe willen geven aan de ander. Het resultaat is vechten. En dan zit er niets anders op dan ze uit elkaar te halen en apart te zetten. Het probleem is echter dat je dat van te voren nooit zeker weet. Je houdt dus altijd een zeker risico als je twee beren probeert te koppelen.

Je kan eigenlijk altijd wel een jong beertje (van vier weken oud tot ongeveer twee, drie maanden oud) bij een oudere beer zetten, of twee jonge beertjes samen zetten. Dat gaat vrijwel altijd goed. Het probleem kan optreden als het jonge beertje in de puberteit komt en de baas uitdaagt. Als dan blijkt dat ze het niet eens kunnen worden wie de baas is, zal het op vechten uitdraaien. Hetzelfde geldt voor twee jonge beertjes: eenmaal in de puberteit kunnen ze gaan vechten om de macht. Twee beren bij elkaar kan dus goed gaan - of niet.
Veel meer over twee beren bij elkaar kan je lezen op
de pagina Twee beren.

top



Ik heb een ongecastreerde beer die ik niet wil laten castreren

Als je er een zeug bij zet, wordt ze zwanger. Tenzij de beer onvruchtbaar is. Als je zeker weet dat de beer onvruchtbaar is, is de meest zekere combinatie om er een zeugje bij te zetten. Als je een zeug hebt die onvruchtbaar is, kan zij er uiteraard bij gezet worden.
Is de beer vruchtbaar maar wil je geen nestje, dan moet je de beer laten castreren als je er een zeugje bij wilt zetten.
Wil je de beer niet laten castreren, dan is de enige mogelijkheid er een andere beer bij te zetten. Kijk voor meer informatie over twee beren bij elkaar op
de pagina Twee beren.


top



Ik heb twee zeugen

Twee zeugen: een beer erbij

Een beer erbij gaat eigenlijk altijd goed. Over het algemeen wordt een beer door meerdere zeugen in ieder geval geaccepteerd. Soms wordt hij alleen maar getolereerd en dan is het, voor zijn welzijn en geluk, beter hem uit de groep te halen. Hier dien je altijd rekening mee te houden als je een beer bij je zeugen wilt zetten, ook al is de kans klein. Het maakt niet zo heel veel uit of je er een jonge of oude(re) beer bijzet. Een oudere beer kan al meer ervaring hebben met zeugen en kan (ook daarom) rustiger zijn, maar een heel jong beertje wordt eigenlijk nooit als heel irritant ervaren door zeugen die een oudere, grotere en zwaardere beer wel irritant kunnen vinden als hij hen vaak wil berijden en vaak op hen springt.


Twee zeugen: een zeug erbij

Er een zeug bijzetten, kan zeker, maar als cavia's met zijn drieën zijn, kan het gebeuren dat twee een clubje vormen en dat ze nummer drie uitsluiten. Dat hoeft uiteraard niet te gebeuren, maar de mogelijkheid is aanwezig. Het hoeft overigens niet zo te zijn dat de nieuwkomer wordt uitgesloten, het kan namelijk best zo zijn dat de nieuwkomer samenklit met een van de zeugen die je al hebt. De beste mogelijkheid geeft een jong zeugje vanaf vier weken oud tot ongeveer drie maanden.

top



Ik heb meerdere zeugen

Meerdere zeugen: een beer erbij

Meerdere zeugen vormen een harem als je er een beer bijzet. Over het algemeen wordt een beer door meerdere zeugen in ieder geval geaccepteerd. Soms wordt hij alleen maar getolereerd en dan is het, voor zijn welzijn en geluk, beter hem uit de groep te halen. Hier dien je altijd rekening mee te houden als je een beer bij je zeugen wilt zetten, ook al is de kans klein. Het maakt niet zo heel veel uit of je er een jonge of oude(re) beer bijzet. Een oudere beer kan al meer ervaring hebben met zeugen en kan (ook daarom) rustiger zijn, maar een heel jong beertje wordt eigenlijk nooit als heel irritant ervaren door zeugen die een oudere, grotere en zwaardere beer wel irritant kunnen vinden als hij hen vaak wil berijden en vaak op hen springt. Als je een beer bij heel veel zeugen zet, kan het zijn dat hij zichzelf uitput (omdat hij ze steeds wil dekken), zeker als hij nog nooit bij een zeug heeft gezeten; hier dien je dan rekening mee te houden. Vooral jonge beertjes kunnen hierdoor uitgeput en dus mogelijk wat verzwakt raken wat een weerslag kan hebben op de weerstand en derhalve op de gezondheid.


Meerdere zeugen: een zeug erbij

Als je nog een zeug bij het groepje zeugen wilt zetten, kunnen er een aantal dingen gebeuren:
- De zeug wordt geaccepteerd.
- De zeug wordt niet geaccepteerd (en ze kan dan behandeld worden als de pikkip; degene op wie iedereen zich mag uitleven).
- De zeug wordt getolereerd maar hoort niet bij de groep.
- Tussen de baas van het groepje en de nieuwe zeug breken gevechten uit.
In de laatste drie gevallen kan je ze beter scheiden. Je dient er uiteraard rekening mee te houden dat er zoiets kan gebeuren voor je besluit de nieuwe zeug in huis te halen. Overigens kan het altijd gebeuren dat er wat schermutselingen zijn als een nieuwkomer in de groep komt om zo te kunnen bepalen wat de nieuwe hiërarchie moet worden, maar dit mag niet uitdraaien op gevechten.

Wat soms voorkomt is dat door de komst van een nieuw zeugje de al bestaande groep uiteenvalt. Dan neemt bijvoorbeeld een ondergeschikte zeug de onrust te baat om de leiding over te nemen. Meestal keert de rust terug als je de nieuwe zeug uit de groep haalt, maar soms is het leed al geschied en valt de oude groep uiteeen in twee groepen, of kan degene die de leider uitdaagde, niet meer bij de groep zitten omdat zij vindt dat zij nu de baas is.
Je dient ook hier rekening mee te houden voor je besluit een nieuwe zeug in de groep te zetten.

top



Ik heb twee of meerdere beren

Er een zeug bijzetten, gaat niet. Als je er een zeug bijzet, breken er geheid bloederige gevechten uit.
Als je nog een beer bij het groepje beren wilt zetten, kunnen er een aantal dingen gebeuren:
- De beer wordt geaccepteerd.
- De beer wordt niet geaccepteerd (en de andere beren beschouwen hem als de pikkip; degene op wie je je af mag reageren).
- De beer wordt getolereerd maar hoort niet bij de groep.
- Tussen de baas van het groepje en de nieuwe beer breken gevechten uit.
In de laatste drie gevallen kan je ze beter scheiden. Je dient er uiteraard rekening mee te houden dat er zoiets kan gebeuren voor je besluit de nieuwe beer in huis te halen. Het kan voorkomen dat de beren wat ruziën, maar dit is om de rangorde vast te stellen en dat kan geen kwaad. Maar als ze gaan vechten, dien je ze uit elkaar te halen.

Verder kan er ook nog het volgende gebeuren:
- Geen van de beren kan het nog goed met elkaar vinden.
- De groep breekt uiteen in twee groepen die elkaar bevechten.
Bij beren komt het vaker voor (dan bij zeugen) dat als er twee mot hebben, de hele groep mot met elkaar krijgt. Ook kan het voorkomen dat je in plaats van één, twee groepen beren hebt omdat ze opeens niet meer met elkaar kunnen samenwonen.
De ellende is dat dit óók kan gebeuren als de nieuwe beer al niet meer bij de groep zit, want als je een nieuwe beer in een groep zet en je haalt hem er direct weer uit als er gevochten wordt, houdt dat niet automatisch in dat de rust dan weer hersteld wordt. Soms hebben dan alle beren een hekel aan elkaar en kunnen ze nooit meer samenwonen. Hier dien je uiteraard rekening mee te houden voor je besluit een nieuwe beer bij je groep beren te zetten.

top



Ik heb één beer en twee of meerdere zeugen

Je kan er so wie so geen beer bijzetten. Als je dat wel doet, gaan de beren geheid vechten.
Als de beer gecastreerd is en je wilt er nog een zeugje bij zetten, dan gaat een jong zeugje erbij zetten vrijwel altijd goed. Met een jong zeugje wordt een zeugje bedoeld vanaf vier weken tot ongeveer drie maanden.
Is de beer niet gecastreerd en wil je een nestje, dan moet je wachten tot het jonge zeugje oud en zwaar (qua gewicht) genoeg is om zwanger te raken. Uiteraard geldt dit niet als de beer gecastreerd is.
Als de zeug ouder is dan drie maanden, kan het zeker ook goed gaan, maar dan hangt het meer van de zeugen af. Niet alleen de beer, maar ook de zeugen moet de nieuwe namelijk accepteren. Een beer vindt meer zeugen alleen maar leuk, maar zeugen vinden het niet altijd leuk als er een nieuwe bijkomt. Het hangt dan ook van de karakters van de zeugen af of het goed gaat. Dat geldt ook als je er een jong zeugje bij zet (hoewel jonkies eigenlijk altijd wel geaccepteerd worden) maar zeker als je er een oudere zeug bij zet.

top



Ik heb een zeug die jonger dan drie maanden is

Hier kan je eigenlijk alles bij zetten zonder problemen; zowel een gecastreerde jonge(re) of oude(re) beer als een jong zeugje van vier weken tot ongeveer drie maanden zal een goede combinatie vormen.
Wat ook goed kan, maar wat iets meer risico oplevert is er een oudere zeug bij te zetten. Indien jouw zeug erg dominant is, zal ze moeilijk het leiderschap van een oudere zeug kunnen aanvaarden en oudere zeugen kunnen nu eenmaal geneigd zijn de baas te willen zijn, ook als ze in een vreemd hok bij een vreemde cavia komen, en daar hoeven ze niet heel erg dominant voor te zijn. Simpelweg door hun levenservaring kunnen ze dat gedrag ten toon spreiden. Als de nieuwe zeug dominant is en jouw zeug ook en ze willen beide de baas zijn, kan dat ontaarden in gevechten en het kan voorkomen dat je ze uit elkaar moet halen omdat het niet gaat. Hier dien je rekening mee te houden voor je besluit er een oudere zeug bij te zetten.

top



Ik heb een zeug die ouder dan drie maanden is maar jonger dan een jaar

Een gecastreerde jonge(re) of oude(re) beer of een jong zeugje van vier weken tot ongeveer drie maanden zal een goede combinatie vormen en daar zullen dan ook weinig problemen bij op treden. Een wat oudere beer kan in het begin wat schermutselingen opleveren, maar erg waarschijnlijk is dit niet. Eventueel gaat het tussen de zeugen niet omdat ze beide dominant zijn en beide de baas willen zijn. Dat risico is vrijwel niet aanwezig als je er een jong zeugje van vier weken bij zet. Naarmate de zeug die je erbij wilt zetten, ouder wordt, wordt het risico groter.

top



Ik heb een zeug die ouder is dan een jaar

De beste mogelijkheid is om er een gecastreerde jonge(re) of oude(re) beer of een jong zeugje van vier weken tot ongeveer drie maanden bij te zetten. De leeftijd van de beer maakt niet zo heel veel uit, hoewel er zeker oudere zeugen zijn die oudere beren minder makkelijk of zelfs niet accepteren en dat ook door middel van vechten duidelijk kunnen maken. Wat dat betreft is een jongere beer minder risicovol, zeker als hij nog maar ongeveer vier tot zes weken oud is omdat de zeug hem dan waarschijnlijk als jonkie zal zien en accepteren.

 

top      home