Kunnen twee beren nu wel of niet samenleven? En hoe zit het met meer dan twee beren? En wanneer gaat het echt niet meer en moet je beren uit elkaar halen?

Kunnen twee beren samenleven?
Soorten karakters
Soorten combinaties
Soorten omstandigheden
Hoe weet je van te voren of het goed gaat?
Zijn er combinaties die wel werken?
Een derde beer?
Een vierde beer of meer?
Vader met zoon of zoons
Situaties die kunnen optreden bij twee beren
Helpt het als ze broers/nestgenoten zijn?
Hoe laat je ze aan elkaar wennen? Begin neutraal!
En als dat niet werkt? Probeer het met geur!
En als dat ook niet werkt? Vergroot het terrein!
En als dat óók al niet werkt? Dan rest alleen de Grondige Manier!
En als de Grondige Manier ook niet werkt? Dan werkt niets...
Terugkeer van een zieke/geopereerde of fokbeer
Helpt castreren?
Waarom wordt een beer 'gek' als er jonge beertjes bijkomen?
Naar de dierenarts? Ga samen!
Op schoot? Doe het samen!
In een andere kooi, uit logeren, 'even' in een andere kooi? Doe het samen!
Wanneer moet ik ze uit elkaar halen?
Haal ze niet te snel uit elkaar






Kunnen twee beren samenleven?

Velen zeggen dat beren niet kunnen samenleven, maar evenzovele anderen zeggen dat beren wel kunnen samenleven. Maar wie heeft er nu gelijk?
Beide!
Feit is namelijk dat veel beren kunnen samenleven, maar lang niet alle.
Als je twee beren bij elkaar zet, is de kans dat ze wel kunnen samenwonen, ongeveer even groot als de kans dat ze dat niet kunnen. Het hangt namelijk allemaal af van hun karakters. Het zijn wat dat betreft net mensen: sommige kunnen wel met elkaar samenleven en anderen absoluut niet. En sommige staan redelijk neutraal tegenover elkaar terwijl weer anderen het allemaal niets uitmaakt.
Beren dus kun zeker samenleven. Maar niet alle beren kunnen samenleven. En als een beer met de ene beer niet kan samenwonen, wil dat niet zeggen dat hij met géén beer kan samenleven, want vaak kan hij dan prima wèl met een andere beer samenleven.
Echter, als een beer met de ene beer niet overweg kan, wil dat niet zeggen dat hij dan wel met een andere beer goed kan opschieten, want er zijn ook beren die niet van beren houden en er zeker niet mee willen samenleven; die willen alleen maar met een zeugje samenwonen.

top




Soorten karakters

Het hangt voornamelijk van het karakter van de beren af of ze wel of niet samen kunnen leven.
Sommige beren zijn rustig en kalm en zullen vreedzaam samenleven, maar andere zijn dominant en maken ruzie en weer anderen zijn zó dominant dat ze geen enkele beer om zich heen kunnen verdragen. Je hebt ook de sullen die het zelfs goed vinden dat er een andere beer bij hen en hun harem in komt wonen!
Ideale combinaties zijn uiteraard twee sullen bij elkaar, maar ook rustige en kalme beren bij elkaar kunnen een goede combinatie vormen. Een ander soort combinatie die vaak goed werkt is één dominante beer en één rustige, ondergeschikte beer. Het wordt wel een probleem als de dominante beer de ondergeschikte geen seconde met rust laat en bijvoorbeeld constant op de hem springt en hem berijdt.
Een andere combinatie die werkt, maar die snel voor spanningen kan zorgen, zijn twee heel energieke beren die de hele dag door aan het rennen, hollen, springen en ontdekken zijn. Ze zullen dan vriendjes zijn omdat ze samen spannende dingen kunnen doen, maar iets kleins zoals de geur van een andere cavia (ongeacht of het nu een beer of een zeug is) kan de vonk in de pan doen slaan.

top




Soorten combinaties

Uitzonderingen zijn er altijd, en het kan altijd voorkomen dat een van onderstaande niet van toepassing is op beren die jij kent, maar over het algemeen valt er toch wel een ruwe onderverdeling te maken.


Twee volwassen beren

Of twee volwassen beren samen kunnen, is niet van te voren te zeggen. Ook beren die heel rustig, kalm en sullig zijn, kunnen opeens vreselijk uitvallen als ze de 'verkeerde' beer tegenover zich hebben; een beer dus waar ze een hekel aan hebben.


Een halfwas beer en een volwassen beer

Dit kan een explosieve situatie zijn omdat een halfwas beer altijd (direct) zal trachten de baas te worden, en de volwassen beer wellicht al jarenlang baas in de kooi of baas over een andere cavia is. Het leiderschap geeft een cavia niet snel op, en als de energieke halfwasbeer dominant is, kan er al snel vechten uit ontstaan.


Twee halfwas beren

Twee halfwasberen kan een  prima combinatie zijn als ze beiden actief en energiek zijn; ze zullen dan de hele dag rondhollen en allemaal leuke dingen doen, zoals bijvoorbeeld elkaar urenlang achterna zitten of urenlang ruiken en snuffelen aan andere caviakooien. Omdat halfwas beren echter nog zoveel energie hebben, kan het ook snel overprikkelen en daar kan ruzie uit voortkomen.

Een halfwas beer en een jonkie

Een combinatie die, in ieder geval in het begin, vaak goed gaat. Het jonkie kan te weinig gewicht in de schaal leggen om de baas te spelen en de halfwas cavia is zwaar en groot genoeg om een natuurlijk overwicht te hebben. Of het na de puberteit nog goed gaat, is uiteraard niet te zeggen.


Twee jonkies

Een goede combinatie die eigenlijk altijd wel kan. Twee jonkies zullen ook uitmaken wie de baas is, maar omdat ze nog nooit de baas zijn geweest, weten ze nog niet van zichzelf en de ander hoe de verhoudingen liggen.


Een oude beer en een nieuwe beer

Oude beren (vanaf een jaar of drie, vier) zijn vaak op hun rust gesteld zijn. Dat daar opeens in hun kooi een klein opdondertje loopt die overal op springt, tussendoor hupst, op hun rug springt, de voerbak overhoop haalt en andere ongein uithaalt, is iets dat ze maar matig of zelfs helemaal niet kunnen waarderen.
Cavia's kunnen van de stress overlijden, en een jonkie of een halfwasbeer kunnen een oudere beer zo gestresst maken dat zijn levensduur wordt bekort, zijn weerstand vermindert en zijn gezondheid er onder lijdt. Uiteraard geldt dit niet voor alle oude(re) beren; er zijn ook beren die een tweede jeugd beleven en het reuze naar hun zin hebben met een jonkie erbij, maar denk er dus wel goed over na voor je een nieuwe cavia bij een (heel) oude cavia zet.

top




Soorten omstandigheden

Er zijn veel mogelijkheden denkbaar waar beren in kunnen wonen, maar onderstaande komen het meest voor.


 Alleen twee beren in huis

Twee beren in een huis waar verder geen cavia's zijn of komen, is ideaal. Andere geuren leiden namelijk alleen maar af, en kunnen er zelfs voor zorgen dat ze gaan vechten en niet meer bij elkaar kunnen. Omdat cavia's een uitzonderlijk goede neus hebben, geldt dit ook voor cavia's die er maar even zijn zoals visitecavia's en logeercavia's; zelfs een cavia alleen maar het huis binnenbrengen, wordt onmiddellijk opgemerkt.


Twee beren en nog meer beren in huis

Cavia's ruiken extreem goed en ze zullen dan ook weten dat er andere cavia's in huis zijn. Zelfs als je het ene stel op zolder houdt en de andere in de kelder, zullen ze toch doorkrijgen dat er nog meer cavia's in de buurt zijn omdat jij steeds de geur overbrengt. Alleen als je je iedere keer dat je van de een naar de ander zou gaan, helemaal zou ontsmetten of schone kleren aan zou trekken, zou de kans er in zitten dat ze het niet direct doorkrijgen. Echter, het hoeft helemaal geen probleem te zijn als cavia's doorhebben dat er nog andere cavia's zijn want ze ze zullen dat als een ander territorium beschouwen.
Het kan wel voorkomen dat als je twee kooien met daarin ieder twee of meer beren naast elkaar zet, dan er dan ruzie en vechten uitbreekt omdat ze indruk zullen willen maken op de andere, vreemde beren. En deze irritatie en geagiteerdheid kan dermate erg worden dat ze ook onderling ruzie krijgen. (Geagiteerdheid is een staat van nerveuze opwinding of onrust.)
In dat geval dien je voor voldoende ruimte tussen de kooien te zorgen. Let er dan ook op dat er op je kleding niet al te veel geurtjes van de anderen zitten, want ook hier kunnen ze vreselijk opgewonden van raken.


Twee beren en een zeugje/zeugjes in huis

Het gevaar bestaat altijd dat twee beren ruzie krijgen om een zeugje, zelfs als ze haar niet eens zien, maar alleen maar ruiken. Een zeugje dat even op bezoek is of dat in een andere kamer logeert, kan daar ook al voor zorgen.
Een zeugje of zeugjes in een kooi naast de berenkooi, levert vaker wel dan niet problemen op. De beren zullen met de zeugjes willen paren maar omdat de enige cavia waar ze bij kunnen, een beer is, zullen ze niet willen dat hij met de zeugjes paart, en daarom zullen ze onderling uit willen maken wie de baas mag worden over de harem. Dit kan snel ontaarden in ruzie en vechten. Bovendien zullen beren bij het ruiken van zeugjes willen paren en dit dan afreageren op de beer die bij hen in de kooi woont. De baas zal dan gaan rijden op de ondergeschikte, en dit kan irritatie geven, zeker bij een beer die niet van ophouden weet.
De cavia's boven en onder elkaar huisvesten, levert dan een stuk minder problemen op.


Twee beren en zowel andere beren als zeugen in huis

Het kan prima om meerdere beren en zeugen in één ruimte te hebben, maar kooien naast elkaar verdienen altijd meer aandacht omdat ze elkaar dan immers kunnen zien, en dat kan eerder op schermutselingen uitdraaien. Cavia's gehuisvest in een caviaflat, dus boven elkaar, hebben hier minder last van omdat ze elkaar uiteraard niet zien.
Als er heel veel cavia's aanwezig zijn, zijn ze ook al direct gewend aan de geur van heel veel cavia's en dat zorgt er ook voor dat ze wel weten dat er anderen zijn, maar dat het niet meer uitmaakt en ze er dus ook niet om hoeven te vechten.

top




Hoe weet je van te voren of het goed gaat?

Dat weet je niet. Je weet nooit of twee beren het goed met elkaar kunnen vinden.
Je neemt dus eigenlijk altijd een risico.

top




Zijn er combinaties die wel werken?

Als je het over volwassen beren hebt, dan geldt dat je het nooit van te voren weet. Het hangt af van hun karakters of ze elkaar mogen, van de leeftijd, van de leefsituatie en van hun beider geschiedenis.
Met jongere beren kan het makkelijker zijn, zeker als het heel jonge beren zijn. Maar garanties zijn er nooit te geven, want jonge beren groeien op en komen in de puberteit, en dan kan het alsnog mis gaan.

top




Een derde beer?

Een derde beer bij twee beren plaatsen, is mogelijk. Of het goed gaat, is niet te voorzien. Waar je so wie so rekening mee moet houden is dat het aantal van drie beren er altijd voor kan zorgen dat twee de derde uitsluiten of op de kop zitten of als 'pikkip' gebruiken. Drie is een groepje, en in een groep is er altijd één die helemaal onderaan de rangorde staat. Deze moet het laatste eten, mag het minste, en heeft nergens zeggenschap over. Dat kan uiteraard goed gaan, maar het kan er ook toe leiden dat de andere twee die laagste als pikkip gebruiken, dus al hun ongenoegens en frustraties op die derde afreageren.
Dat hoeft niet de nieuwe te zijn, maar het kan ook een van de beren zijn die je nu hebt. Het hangt helemaal van hun karakters af.
Aan de andere kant kan een derde beer erbij de spanning doorbreken. Als jouw twee beren steeds mot hebben en niet lekker in hun vel zitten, kan een derde beer de bliksemafleider zijn die ervoor zorgt dat de sfeer in de kooi gezellig en plezierig blijft.
Wat er altijd zal gebeuren, is dat ze elkaars kracht in zullen schatten en dat de rangorde opnieuw zal moeten worden vastgesteld.


Een derde beer bij twee volwassen beren

Het is niet te voorspellen hoe het zal gaan en welke posities de beren in zullen nemen.


Een derde beer bij een halfwas beer en een volwassen beer

De derde beer kan als bliksemafleider gelden; hij kan met de volwassen beer een front vormen tegenover de drukte van de jongere, maar hij kan ook samen met de jongere beer allemaal dolle dingen doen zodat de volwassen beer rust krijgt.
Het hangt van hun karakters af en van de leeftijden hoe het gaat.


Een derde beer bij twee halfwas beren

Een oude beer bij twee jongere zetten, kan erg zenuwslopend zijn voor de oude beer die wellicht het liefst de hele dag ligt te dutten, maar daar steeds in gestoord wordt door de energieke jonge beren.
Een jongere beer of jonkie bij twee halfwas beren zetten kan ervoor zorgen dat het jonkie vrolijk meedoet met zijn nieuwe vriendjes, maar hij kan ook de net ontstane vriendschap tussen hen breken.


Een derde beer bij een halfwas beer en een jonkie

Een jonkie heeft nog nauwelijks iets in de melk te brokkelen, dus het gaat er om of de jongere beer de nieuwkomer accepteert. Als dat een jonkie is, is er nauwelijks iets aan de hand, in ieder geval niet tot de puberteit. Is het een oudere beer, dan zal deze met de halfwas beer moeten bepalen wie de baas is en het jonkie zal zich daarbij neer moeten leggen. Het kan zijn dat nadat de jongere beren de puberteit ingegaan zijn, er alsnog een verandering van rangorde plaatsvindt.


Een derde beer bij twee jonkies

Een derde beer bij twee jonkies gaat eigenlijk altijd goed. Als de derde een jonkie is, zullen ze uiteraard bepalen wie de baas is, is de derde beer een halfwas beer of volwassen beer, dan zal hij naar alle waarschijnlijkheid de baas worden. Een probleem kan het worden als de jonkies in de puberteit komen.

top




Een vierde beer of meer?

Vier beren die gezamenlijk samenleven kan goed. Meer ook. Er zijn beren die met z'n achten heel knus samenleven. Maar dan moeten de karakters wel passen en ze moeten genoeg ruimte hebben. En er mogen geen afleidende geuren zijn, zoals zeugjes, of, als die er wel zijn, moeten ze daar met z'n achten tegenkunnen. Het is dus mogelijk, maar het komt niet vaak voor.

top




Vader met zoon of zoons

Dit kan prima. Als ze vanaf de geboorte bij hem zitten (als de vader dus gecastreerd is), maar ook als ze vanaf de geboorte bij een gecastreerde beer zitten die niet de vader is, of als ze vanaf vier weken bij hun vader worden gezet, gaat dit in het begin altijd goed. De vader is dan de baas, en pas als de jonkies in de puberteit komen, kan het mis gaan.

top




Situaties die kunnen optreden bij twee beren

Er zijn omstandigheden waar je zelf niets aan kan doen, bijvoorbeeld als een beer ziek wordt. Maar ook als je er zelf voor kiest om je beren te scheiden met de bedoeling ze laten weer samen te laten wonen, dien je een aantal dingen te weten.


Een beer wordt ingezet als fokbeer

Met fokbeer wordt in dit verband ook bedoeld een beer die voor één keer bij een zeugje zit. Dus als je je beer uitleent zodat hij een zeugje kan dekken en je bent van plan dat nooit meer te doen, dan nog wordt hij, althans in dit verband, beschouwd als een fokbeer.
Als een van de beren bij een zeugje wordt gezet, daar een paar weken of maanden blijft, en dan weer terug wordt gezet bij de andere beer, zit de kans er in dat ze gaan vechten en dat ze, wat je ook probeert, niet meer samen kunnen leven. Dit hoeft niet zo te zijn, want er zijn ook fokberen die wel goed samengaan met een beer na bij een zeugje te hebben gezeten, maar het risico zit er nu eenmaal in.
Voor je 'ja' zegt tegen iemand die vraagt of hij je beer mag lenen omdat hij zo graag een nestje wil van zijn zeugje, dien je je dus af te vragen of je het risico wilt nemen dat jouw beren niet meer samen kunnen wonen.


Een beer wordt ziek

Ziekte is iets dat dieren automatisch zullen ontwijken. Als een dier ziek is, zal het zich niet alleen zelf terugtrekken, maar ook de anderen zullen hem ontwijken.
Dit is uit zelfbescherming; immers, een ziek dier houdt de groep op en deze is zo in zijn geheel kwetsbaarder voor aanvallen van roofdieren, en een ziek dier kan altijd de ziekte doorgeven aan de rest zodat ook zij ziek kunnen worden.
Cavia's kunnen heel fel reageren als een andere cavia ziek is; ze kunnen hem zelfs aanvallen en bijten. De meeste standaardkooien waar onze cavia's in wonen zijn te klein voor de zieke cavia om een rustig, stil plekje op te zoeken, weg van de anderen. En omdat er aldus een gedwongen situatie ontstaat, kan de zieke cavia aangevallen of weggeduwd worden door de ander.
Als een van jouw beren ziek wordt, zit de kans er dan ook in dat de ander hem niet meer zal accepteren. Als de zieke beer vervolgens opknapt, kan het zijn dat de ander volhardt in zijn houding en de ander echt niet meer wil accepteren.


Een beer wordt geopereerd

Wat geldt voor een zieke beer, zoals omschreven bij Een beer wordt ziek geldt ook voor een beer die geopereerd moet worden. Hier komen nog complicerende factoren bij, dus dingen die het er allemaal niet makkelijker op maken, want een geopereerde beer zal je altijd zo steriel en hygiënisch mogelijk moeten houden en dat houdt vaak in dat je hem apart moet zetten. Bovendien ruiken dieren die geopereerd zijn, heel anders, heel vreemd. Ook al ruiken wij niets, cavia's hebben een prima reuk en zij ruiken absoluut dat er iets vreemds met de beer is gebeurd.
Deze dingen, het anders ruiken en het gedwongen apart moeten wonen, kunnen er voor zorgen dat de beren elkaar niet meer accepteren als ze weer samen worden gezet.

top




Helpt het als ze broers/nestgenoten zijn?

Nee. Althans niet als garantie dat ze hun hele leven vredig naast elkaar leven. Het helpt wel om ze beide op hun gemak te stellen als ze gezamenlijk naar hun nieuwe huis of nieuwe kooi gaan. Maar het maakt verder niets uit of ze broers of nestgenootjes zijn of niet. Karakter is veel belangrijker dan de band die ze van het nest hebben meegekregen, want de band tussen broers onderling is er nauwelijks, en vervaagt heel snel als ze eenmaal op eigen benen moeten staan. Ze gaan toch bepalen wie de baas is en als ze dat allebei of allemaal willen zijn, krijg je toch ruzie en vechten.

top




Hoe laat je ze aan elkaar wennen? Begin neutraal!

Volwassen en halfwas beren kunnen het je behoorlijk moeilijk maken, maar jonkies zijn eigenlijk nooit een probleem.

Halfwas en volwassen beren

Halfwas en volwassen beren kan je aan elkaar laten wennen door ze op neutraal terrein kennis met elkaar te laten maken. Je kan ze beide in een aparte kooi zetten en de kooien naast elkaar zetten. Je kan ze dan in een ren laten lopen op neutraal terrein, dus op een stukje grond in de woon- of slaapkamer waar ze nog nooit geweest zijn en dat níet naar hen beide ruikt. Dus een plekje in huis waar ze geen van tweeën of drieën ooit zijn geweest. Cavia's kunnen namelijk heel goed ruiken en zullen het onmiddellijk doorhebben als er al eens een cavia is geweest.
Je kan ze dan samen of gedrieën op schoot nemen. De tijden dat je ze op schoot neemt en in de ren zet, kan je uitbreiden, tot ze vrijwel de hele dag samen  of met z'n drieën zijn. Dan is het tijd de kooien samen te voegen.

Je kan ze ook direct in één kooi zetten, maar dat dient dan wel een kooi te zijn die nergens naar ruikt en die niet van één van hen is geweest. Een nieuwe, reukloze kooi is het beste, maar als je dat niet hebt, dien je de kooi waar ze in komen te zitten, heel goed schoon te maken en te ontsmetten. Cavia's hebben een verbazingwekkend goede neus en jouw cavia weet nog heel goed in welke kooi hij gezeten heeft - en tenzij je de kooi heel goed schoonmaakt en ontsmet, ruikt hij dat nog.


Jonkies

Als je een jonkie bij een oudere beer zet, kan je het jonkie gewoon in de kooi van de oudere beer zetten. Het jonkie is dan op vreemd terrein, maar de oudere beer zal hem niet als indringer beschouwen omdat hij nog maar een jonkie is. De rangorde is ook meteen vastgesteld: de oudere beer is de baas en het jonkie de ondergeschikte.
Let er overigens dan wel op dat beide voldoende rust krijgen; mochten ze elkaar urenlang achterna zitten (wat normaal gedrag is) dan is het verstandiger ze ook voor rustperiodes apart te zetten.
Ook twee of meer jonkies kan je direct bij elkaar zetten.

top

En als dat niet werkt? Probeer het met geur!

Je kan proberen om de cavia's naar elkaar te laten ruiken of om ze ergens anders naar te laten ruiken. Als ze immers denken dat ze vrienden zijn, zullen ze elkaar niets doen en als ze naar elkaar ruiken, zit er een kans is dat ze elkaar wel accepteren. Als ze hetzelfde ruiken, is die kans er ook.

Dingen die je kan doen zodat cavia's hetzelfde of naar elkaar ruiken:


Keutels en urine

Neem wat vies hooi waar keutels en urine op zitten en smeer dat over elkaars vacht. Dat mag vies klinken, en wij mensen vinden het smerig, maar het maakt cavia's weinig uit. Zij hebben onze gêne niet als het gaat om ontlasting en urine, want zij herkennen cavia's juist aan hoe hun keutels, urine, vetklieren en geslachtsorganen ruiken. Als je over de vacht van de nieuwkomer derhalve een hand vol vies hooi smeert, en daarbij vooral op de borst, de kont en achter de oren, zal de beer die je al hebt, zijn eigen geur aan de nieuwkomer ruiken. En dat kan ervoor zorgen dat hij de nieuwkomer milder tegemoet treedt of direct accepteert.
Uiteraard hoef je niet zoveel te smeren dat de keutels overal tussen de haren zitten; het gaat erom dat de geur overgebracht wordt, en omdat cavia's extreem goed kunnen ruiken, ruiken ze het ook al als je er lichtjes overheen gaat.


Olie

Je kan bijvoorbeeld lavendelolie, pepermuntolie, eucalyptusolie of Tea Tree-olie proberen. Smeer dit op de kont, op de borst en achter de oren. Pas op dat het niet in de oren, ogen, mond, neus en geslachtsdelen komt.
Het is overigens niet gezegd dat het werkt. Ik heb het een paar keer geprobeerd maar bij de cavia's die ik wilde koppelen, had het geen resultaat. Het enige resultaat was dat de kamer heerlijk rook! ;-) Maar er zijn mensen die wel resultaten ermee behaald hebben en het hangt natuurlijk ook van de karakters van de beren af.


Parfum

Je kan een geurtje proberen, maar zorg ervoor dat het niet gevaarlijk is als ze het oplikken, of smeer het op  plekken waar ze niet bij kunnen komen. Succes is overigens niet gegarandeerd.


Wassen

Je kan de beren wassen. Als je ze wast, ruiken ze hetzelfde. In ieder geval voor een korte periode.

top




En als dat ook niet werkt? Vergroot het terrein!

Als dat niet werkt, dan dien je het terrein waar je ze aan elkaar wilt laten wennen, heel groot te maken: minstens twee bij twee meter, maar liefst nog véél groter. Ze moeten namelijk kunnen vluchten en dat kan pas bij een paar vierkante meter.
Laat ze iedere dag daar in. Doe dat in het begin heel eventjes en zet ze apart vóór ze gaan vechten. Als het goed gaat, kunnen ze wat langer bij elkaar. Dat kan zo wel een paar weken duren, maar uiteindelijk zullen ze aan elkaar gewend raken en kan je ze ook af en toe in hun kooi zetten. Deze kooi dient dus wel groot genoeg te zijn voor het aantal beren dat je wilt houden, want anders wordt het alsnog vechten. En er dienen ook altijd voldoende nachthokjes in te staan, altijd één meer dan er beren zijn om zo vluchtmogelijkheden te bieden.

Als je de mogelijkheid hebt, is een enorm grote ren altijd bijzonder aan te bevelen. Beren zijn energieke dieren, zeker als ze jong zijn, en ze moeten op dagelijkse basis hun energie kwijt kunnen.
Als ze èn hun energie niet kwijt kunnen èn ze hebben een te kleine ruimte èn er zit toevallig een beer waar ze het niet bijster goed mee kunnen vinden, dan kan je op je vingers natellen dat dat vechten wordt.
Maar als ze wèl hun energie kwijt kunnen en ze hebben alle ruimte om elkaar te ontwijken, dan zullen ze, ook al zit er dan toevallig een beer die ze niet mogen, veel sneller geneigd zijn om er neutraal tegenover te staan en, wie weet wel vriendschappelijk, zeker als het de enige andere cavia is waar ze gezelschap van hebben.
Beren die gaan vechten als ze in een kleine ruimte zitten, ontlopen elkaar gewoon als ze zeeën van ruimte hebben.

top




En als dat óók al niet werkt? Dan rest alleen de Grondige Manier!

Het kan zijn dat je al van alles geprobeerd hebt, maar dat het nog steeds niet lekker gaat tussen jouw twee (of meer) beren. Dan is er nog een manier om te trachten ze elkaar te laten accepteren. Dit is de Grondige Manier, zo genoemd omdat het behalve een zeer grondige manier ook een laatste redmiddel is. Als dit niet werkt, werkt niets.

De Grondige Manier:


Ruimte zonder geurtjes

Neem een nieuwe kooi. En neem de allergrootste kooi die je kan vinden. Véél beter nog dan de allergrootste kooi is om een deel van je huiskamer tot kooi te maken, of om een aparte kamer te gebruiken als caviakamer. Of om je zolder of schuur in te richten als caviakamer. En, nee, ik maak geen grapje: Ruimte is van essentieel belang als je beren wilt koppelen, en zeker als je beren wilt koppelen die al ruzie hebben gehad of die al hebben gevochten.
Je kan ook van hun kooi hun nachthok maken en van de huis- of slaapkamer hun ren waar ze dan de hele dag vrij in mogen rennen.
Indien je geen nieuwe kooi hebt, dien je de oude te ontsmetten, ook als je deze als nachthok gaat gebruiken. Gebruik een schoonmaakmiddel, bleek, dettol of schoonmaakazijn; het liefst allemaal (niet tegelijk, maar achter elkaar) om zo alle geuren weg te krijgen. En onthoudt: cavia's zijn vreselijk goed in het ontdekken van geurtjes, dus je moet echt alles weg zien te schrobben.


Geurloze inhoud van kooi/nachthok

Zorg ervoor dat alles wat in de kooi staat, geurloos wordt. Maak het een paar keer schoon met schoonmaakmiddel, dettol, bleek of iets anders zodat het helemaal nergens meer naar ruikt (ook niet meer naar schoonmaakmiddel natuurlijk, dus spoel het goed af!). Doe dit met alles wat op deze manier schoongemaakt kan worden, dus voerbakjes, drinkflesjes en andere dingen die nat mogen worden.


Inhoud kooi

- Gooi alles weg wat in de kooi heeft gelegen of gestaan maar wat je niet kan schoonmaken en ontsmetten, zoals bodembedekking.
- Gooi al het eetbare weg, dus alles uit de voerbakjes, al het groenvoer en wat er verder nog aan eetbaars in ligt. Alles moet weg.
- Alle dingen die je niet kan schoonmaken en ontsmetten dien je weg te gooien. Nachthokjes kan je makkelijk zelf maken door een gat te knippen in een oude doos die je bij de supermarkt haalt. Gooi de oude, ruikende nachthokjes dus weg.

Wat je nu overhoudt is een geurloze kooi, geurloze bakjes en dergelijke. Als je een deel van de kamer of een aparte kamer voor hen klaarmaakt, maak die dan net zo grondig schoon als de kooi, zeker als ze er al eerder hebben gelopen.


Van alles één meer

Zorg ervoor dat er van alles drie aanwezig is als je twee beren hebt. Heb je drie beren, zorg er dan voor dat er van alles vier aanwezig is. Dus van alles één meer dan er beren zijn. Méér is overigens altijd beter.; beter tien nachthokjes als je twee beren hebt, dan drie nachthokjes.
Bij twee beren dien je dus minimaal drie nachthokken te hebben, drie voerbakken en zovoorts. Op die manier waarborg je de vluchtmogelijkheid en voorkom je dat één steeds alles bezet houdt en de ander nergens meer terecht kan. Er moet minimaal een derde, neutrale mogelijkheid zijn.

Hooi

Vul de schone kooi tot aan de nok toe met hooi. Het moet echt helemaal vol zitten. Gebruik je het hok als nachthok, vul dat dan met hooi en leg in de kamer ook dotten hooi neer, en zet daar vooral veel nachthokjes (oude dozen met een gat er in geknipt) neer.

Wassen

Was de beren. Gebruik veel shampoo en sop ze drie keer helemaal in en spoel ze daarna goed uit. Was de kop zoveel mogelijk zonder dat er shampoo in ogen, oren of bek komt. Als ze lange haren hebben, kan je deze wat korter knippen, maar indien de kooi warm staat, is dit niet per se nodig.
Maak ze handoekdroog, sprenkel een geurtje (op oliebasis) op de kont en op de kop en zet ze in de kooi.
Wacht dus niet tot ze helemaal droog zijn, maar zet ze handdoekdroog in de (warme) kooi.

Met wat geluk zijn ze zó overdonderd van alles dat ze vergeten ruzie te maken. Tegen de tijd dat ze ontdekken wie ze zijn en waar ze zijn, zijn ze dan al hopelijk (opnieuw) gewend aan elkaar.

Je kan de eerste dagen steeds wat geur op hun kont en kop doen.

Het is mij gelukt om zo drie beren, eentje van vijf, eentje van vier en eentje van een half jaar oud, die al eerder hadden gevochten en die een bloedhekel hadden aan elkaar, in één kooi te krijgen zonder dat er werd gevochten. Overdag zaten ze de gehele dag in een ren van drie bij vier meter en 's nachts in hun hok van drie meter bij tachtig centimeter. Ze hebben het er een paar maanden in uitgehouden voor de karakterverschillen het leven samen helaas toch onmogelijk maakte. Succes is dan ook nooit gegarandeerd bij beren...

top




En als de Grondige Manier ook niet werkt? Dan werkt niets...

Dan heb je helaas twee beren die òf een gigantische hekel hebben aan elkaar en die dus nooit samen zullen kunnen wonen òf je hebt twee beren die allebei vreselijk dominant zijn en niet willen toegeven aan de ander. Die combinaties werken helaas niet, wat je ook doet. De enige oplossing is ze uit elkaar te halen.

Je kan het dan uiteraard met een andere beer proberen. Je kan er ook voor kiezen om de beren te laten castreren en voor ieder een zeugje erbij te nemen. Sommige beren mogen het dan wel leuk vinden om samen met een andere beer te leven, maar er is niets dat hen zo gelukkig maakt als een zeugje in huis! :-) En dat is een combinatie die eigenlijk altijd goed gaat.
Let er overigens wel op dat als jouw twee beren vreselijk dominant zijn, dat ze dat ook kunnen zijn tegenover de zeugjes - en als er iets is waar een zeugje een hekel aan heeft, is het een beer die niet naar haar luistert als zij zegt dat het genoeg is. Dan zou het, voor de geestelijke gesteldheid van het zeugje, beter zijn om direct twéé zeugjes voor iedere beer te nemen. Het is waar dat je er dan meteen wel veel cavia's bij hebt. Maar wie zei dat het leven van een caviabaasje rustig en voorspelbaar is? ;-)

top




Terugkeer van een zieke/geopereerde beer of een fokbeer

Bij een fokbeer kan het niet, maar bij een zieke of geopereerde beer kan je trachten de tijd dat ze apart zitten, zo kort mogelijk te houden door, indien het toch nodig is ze apart te zetten, de kooien zo dicht mogelijk naast elkaar te zetten, of liever nog, een afscheiding te maken in het hok waar ze in zitten. Dit laatste natuurlijk alleen als het groot genoeg is, als er ook inderdaad een goede afscheiding gemaakt kan worden en als de hygiëne gewaarborgd kan worden.

Indien een cavia het hok verlaat, ook al is dat omdat hij ziek is of geopereerd moet worden, zal hij altijd dalen op de rangordelijst (tenzij hij onderaan stond natuurlijk). Indien een herstelde cavia terugkeert in zijn oude hok, vindt de beer die daar al die tijd wèl in heeft gewoond, dat het nu zijn hok en zijn territorium is.
Bovendien ruikt de herstelde cavia anders, zeker als hij geopereerd is, en het kan goed dat de achterblijver de herstelde cavia niet eens meer herkent, juist omdat hij anders ruikt.
Een paar dagen kunnen de meeste cavia's wel overbruggen en dan zullen ze ook de cavia nog herkennen, maar als het langer dan een paar weken is, wordt het voor de meesten al heel erg moeilijk, zo niet onmogelijk om hun vroegere vriendje nog te herkennen.
Het enige wat zij dan ruiken is een vreemde cavia die hun territorium binnendringt en vanuit hun standpunt bezien is het dan ook niet vreemd dat zij de vreemde indringer aanvallen.

Het is niet aan te raden om een fokbeer met zeug naast de kooi te zetten van zijn vroegere beervriendje, want de beer die alleen zit, ruikt uiteraard de zeug ook, en zal zich alleen maar vreselijk gaan lopen opwinden. En omdat de fokbeer dat ook doet, kan dit makkelijk irritaties tussen hen beiden opwerpen. Immers; de fokbeer wil verhinderen dat de andere beer naar het zeugje toegaat terwijl de andere beer er juist heen wil en de fokbeer als hindernis ziet. Dat staat een goede verstandhouding in de weg.

top




 Helpt castreren?

Van castreren worden beren iets rustiger, maar ze worden er geen doetjes van. Ze blijven hun mannelijke hormonen houden (hoewel in iets mindere mate) en ze blijven beertjes. Zelfs beren die al jaren gecastreerd zijn, willen nog paren met zeugjes of kunnen andere cavia's willen imponeren. Het karakter van beren die een hekel aan elkaar hebben, verandert echt niet door een castratie.
Bij beertjes die al echt vechten, heeft het so wie so geen zin omdat ze toch al een hekel aan elkaar hebben, maar bij beertjes die dat nog niet doen, valt het te proberen. Waarschijnlijk haalt het niets uit, maar als dat hun laatste mogelijkheid is, valt het natuurlijk altijd te proberen.

Castratie van beide beren kan mogelijk toch wel helpen, maar op een heel ander vlak. Een operatie is een indrukwekkende gebeurtenis voor een cavia waar hij van uit zijn normale doen raakt. Dit kan je gebruiken om te proberen ze wel samen te laten leven. Je kan dan de Grondige Manier toepassen en ze dus in een voor hen vreemde, nieuwe omgeving brengen als ze terugkomen van de dierenarts. Het kan zijn dat dit alles dan ervoor zorgt dat ze het wel samen kunnen vinden.
En mocht het alsnog mis gaan en je moet ze uit elkaar halen, dan zijn ze al gecastreerd en kunnen er zeugjes bij.

top




Waarom wordt een beer 'gek' als er jonge beertjes bijkomen?

De jonge beren die direct van hun moeder komen, ruiken naar zeug. Immers, hun moeder is een zeugje en daar hebben ze vier weken bij gewoond, en wellicht met nog zusjes ook. Cavia's ruiken extreem goed en de beer ruikt zeugjeslucht aan de jonge beertjes.
Je kan een ander geurtje op de jonge beer(tjes) doen om zo de zeugjeslucht te verdoezelen. Een prima manier is om de geur van de oudere beer op de jongere beer over te brengen door eerst de oudere beer te aaien en dan zo de geur op de jongere beer over te brengen. Je kan ook hooi of zaagsel uit de kooi van de oudere beer over het jongere beertje heen wrijven. Ook keutels kan je zo over het jongere beertje wrijven - hoewel je dat misschien een vies idee vindt, vinden cavia's dat soort geuren heel normaal.
Een andere reden waarom de oudere beer 'gek' wordt, is als hij alleen heeft gezeten; cavia's zijn sociale dieren die er niet van houden alleen te zitten. Die gekte is gewoon omdat de beer dan gek van blijdschap is!
Een derde reden is dat de beer direct zijn leiderschap wil bevestigen en daarom de jonge beer(tjes) achterna rent en berijdt.

top





Naar de dierenarts? Ga samen!

Neem beide beren mee als je naar de dierenarts moet. Bij een dierenarts ruikt het anders en dit kan de beer die niet mee is geweest, ruiken. Er kan ongenoegen over ontstaan.

top




Op schoot? Doe het samen!

Neem beren altijd samen op schoot. Als je ze één voor één op schoot neemt, kan het gebeuren dat ze daarna mot krijgen.

top




In een andere kooi, uit logeren, 'even' in een andere kooi? Doe het samen!
Als je twee beren ieder in een andere kooi zet, zit de kans er in dat ze, als ze weer samen zijn, ruzie krijgen. Afhankelijk van de geuren in de andere kooien, kunnen ze verschillend ruiken, of kan de één naar zeug ruiken. Allemaal redenen voor ruzie.

top




Wanneer moet ik ze uit elkaar halen?

Zelfs korte schermutselingen kunnen nuttig zijn als ze bepalen wie de baas is en de rust daarna weerkeerd. Maar als beren blijven vechten, gaat het niet goed.
Het gaat zeker ook niet goed als:
- er bloed vloeit. Een klein verwondinkje zou eventueel nog kunnen, als het bijvoorbeeld een schrammetje is en per ongeluk aangebracht, maar het moet dan daarna wel vrede zijn. Als er méér dan een oppervlakkig schrammetje zit, en er dus echt een wond zit, dien je ze uit elkaar te halen.
- plukken haren door de lucht vliegen. Cavia's trekken bij echte gevechten andermans haren uit. Eén plukje hoeft nog niet in te houden dat het niet meer wil, maar allemaal plukken haren zijn geen goed teken.
- er eentje mank loopt. Mank lopen houdt een verstuiking of kneuzing in en dat komt meestal omdat ze ergens vanaf gevallen zijn en verkeerd terecht gekomen. Aan een poot herstelt dat meestal, maar rugkwetsures en hoofdverwondingen zijn veel ernstiger en voor het zover komt, kan je ze beter uit elkaar halen.
- oren rafelen en verwond raken. Cavia's halen graag uit naar de oren als ze vechten. Als één beer rafelige oren heeft, kan het alsnog zijn dat hierna de rangorde is vastgesteld en de vrede getekend is, maar hebben ze beide oorverwondingen, dan kan dat erop duiden dat ze even sterk zijn en dan kan het vechten aanhouden.
- er geen rust is. Beren die elkaar alleen maar irriteren en ergeren maar die niet vechten, zijn ook niet geschikt om samen te wonen. Veel geklappertand, geërgerd gepiep en gegil zijn hier tekenen van.
- er eentje niet meer eet of afvalt. Cavia's zijn erg stressgevoelig en bij te veel stress, kunnen ze stoppen met eten of vermageren. Dit houdt dan in dat ze niet samen kunnen wonen.
- er constante spanning is. Onder hoogspanning leven vindt niemand plezierig; als de sfeer om te snijden is en de beren stijf lopen, stijf gaan liggen en langzame bewegingen maken waarbij ze alles goed in de gaten houden, kunnen ze niet ontspannen omdat ze zich niet veilig voelen. Ook dan moet je ze uit elkaar halen, want dit gaat ten koste van hun weerstand, gezondheid en geluk.
- ze als een verwarde bol en vechtende kluwen door de kooi heen vliegen. Dit is een duidelijk teken dat het niet meer gaat.
- eentje niets meer mag. Je hebt cavia's die vreselijk... ik zou bijna zeggen 'etterig' zijn. Die zijn dan de baas en vinden dat niemand anders iets mag doen, dus de andere beer mag niet eten, niet drinken, zich niet bewegen, en alles wat die andere beer doet of wil gaan doen, wordt ogenblikkelijk afgestraft. Omdat dat geen houdbare situatie is, dien je ze te scheiden. En er rekening mee te houden dat de 'etterige' cavia heel erg dominant is en dit gedrag waarschijnlijk ook bij andere cavia's ten toon zal spreiden.
- eentje niets meer durft of alleen maar in zijn hokje blijft zitten. Sommige cavia's zijn vreselijk bazig, en als de ondergeschikte cavia dan net een vreselijke sul is of vreselijk angstig, kan het zijn dat hij niets meer durft. Dit tast zijn weerstand en gezondheid aan en gelukkig kan hij dan niet zijn, dus daarom moet je ze dan scheiden.

top

Haal ze niet te snel uit elkaar

Beren moeten wel de kans krijgen aan elkaar te wennen. Ook als ze elkaar berijden, achter elkaar aan lopen, brommen, met hun kont wiebelen, op hoge poten lopen, met opgezette haren of een bolle rug lopen of hevig piepen en fluiten, is dat geen reden om ze uit elkaar te halen. Ook als ze uitvallen of klappertanden is er geen reden om ze uit elkaar te halen want ook dat zijn manieren om te bepalen wie de baas is.
En het is voor jonge beren die elkaar nog niet kennen, heel gewoon om een paar dagen achter elkaar aan te hollen waarbij het geluidsniveau behoorlijk stijgt! Brommen, piepen, gillen, klapptertanden en andere geluiden zijn dan niet ongewoon. Na een paar dagen zijn ze moe en zullen ze rustiger worden.

 

Met dank aan Brigitte, Daphne, Diana, Francis, Julie, Lisette, Ria, Shirley en Yvonne.