De Grote Cavia: algemene en bijzondere informatie over cavia's.



































Territorum, puberteit, hiërarchie... wat betekent dat allemaal? Hier vind je uitleg van begrippen die met beren te maken hebben en het antwoord op typische 'berenvragen'. Ook vind je hier persoonlijke ervaringen van caviabaasjes met beren.

 

Waarom vechten beren?
Hoe zie je of ze echt vechten?
Wat is hiërarchie en rangorde?
Wat is de puberteit?
Wat is een territorium?
Waarom herkennen cavia's elkaar niet meer na een tijdje?
Waarom accepteert een groep een nieuwe cavia makkelijker dan een cavia die alleen zit?
Waarom is ruimte zo belangrijk?
Waarom is afleiding zo belangrijk?
Waarom moeten ze hollen en rennen?
Is klappertanden het begin van het einde?
Na hoeveel tijd zijn beren aan elkaar gewend?
Persoonlijke ervaringen van caviabaasjes met beren


Deze beer heeft zijn eigen territorium verlaten en is nu op het grondgebied van een andere beer. Hij wil eens zien of hij de macht over kan nemen...


De binnendringer is ontdekt! De beer rechts, de baas over het territorium, bekijkt de indringer argwanend. Wat moet die vreemde snuiter op zijn grondgebied?


De indringer probeert het nog wel, maar de baas van het territorium heeft zijn besluit genomen: Weg met die vreemde beer!


Hij maakt zich groot en imponeert zo de indringer, die daardoor achteruit stapt.


De indringer probeert nog even stand te houden, maar de baas laat zich niet kennen en loopt langzaam vooruit.


De indringer ziet dat zijn kansen bekeken zijn en probeert nu te bedenken hoe hij veilig weg kan komen.


Hij draait zich om en holt hard weg, terwijl de baas nog even acher hem aanloopt, maar dan teruggaat naar zijn eigen hok. Dit keer is de macht niet overgenomen!



Waarom vechten beren?

Beren vechten altijd om de macht. Ze kunnen vechten omdat ze de baas willen zijn over de ander of over de groep, ze kunnen vechten omdat ze willen paren met een zeugje en ze kunnen vechten omdat ze de ander als indringer in hun territorium beschouwen en hem willen wegjagen. Ze kunnen ook vechten omdat ze vinden dat de ander iets niet mag doen (ergens liggen) of om een nachthokje, een lekker plekje of voer. Waar ze echter ook om vechten, het gaat in weze altijd om de macht.

top




Hoe zie je of ze echt vechten?

Echt vechten is elkaar in de haren vliegen, naar elkaar bijten, plukken met haar uitrukken, plukken haar in de bek hebben, in een kluwen verwikkeld zijn, naar elkaar uitvallen en op elkaar springen, bij de ander wonden maken, vastbijten in oren, vacht of poten, en bloeden.
Lang en fel klappertanden en daarbij afstand nemen van de ander kan een voorbode zijn van een gevecht.

top




Wat is hiërarchie en rangorde?

De hiërarchie is de rangschikking van plaatsen in een groep, waarbij er altijd verschil is tussen de hoogste en de laagste. De rangorde is de opeenvolging van rangen in een groep.
Cavia's leven (over het algemeen) in een strikte hiërarchie. Er is er maar één de baas, één nummer 2, één nummer 3 en zovoorts. Cavia's die vreemden zijn voor elkaar maar die toch moeten samenwonen (omdat wij ze in één kooi zetten), moeten de hiërarchie vaststellen. Als ze beide dominant zijn en niet willen toegeven aan de ander, gaan ze vechten. Komen ze er wel uit, en geeft de een wel toe aan de ander, dan is de rust weerkeerd.

Bij oudere cavia's, ongeacht of ze al eerder samengewoond hebben met andere cavia's of altijd alleen hebben gezeten, is hun plaats in de hierarchie al vastgesteld. Als een cavia altijd alleen heeft gezeten, is hij de baas, simpelweg omdat er niemand anders is.
Als de cavia met anderen heeft samengewoond, is het bekend of hij de baas is, of nummer twee of nummer drie en zovoorts in de hiërarchie.
Derhalve zal de cavia als hij bij een nieuwe cavia wordt gezet, uitgaan van zijn plaats in de hiërarchie. Zat hij alleen of was hij voorheen de baas, dan zal hij er van uitgaan dat dat in de nieuwe situatie ook zo is. Was hij nummer twee, dan is hij eerder geneigd de andere cavia als baas te erkennen.

De beer rechts, die in het hok zit, zit in zijn eigen hok. De beer links is dus op vreemd gebied, maar omdat hij denkt dat hij de sterkste is, durft hij het toch aan om heel dicht bij het hok van de ander te komen.


Als een cavia altijd de baas is geweest, en er komt een andere cavia bij die gewend is nummer twee te zijn, dan zal er weinig aan de hand zijn; natuurlijk moeten ze wel aan elkaar wennen.
Het mogelijke probleem onstaat pas als twee beren bij elkaar worden gezet die beide de baas zijn (geweest). Dan nog kan het goed gaan als één van de twee in de ander de baas erkent. Uitzoeken wie welke plaats in de hierarchie innemt, zal vrijwel altijd gepaard gaan met wat ruzietjes en strubbelingen, maar uiteindelijk komt het goed.

Het enige probleem dat vrijwel niet op te lossen is, als twee beren bij elkaar worden gezet die beiden de baas zijn (geweest) en die bovendien beiden erg dominant zijn - omdat ze geen van beiden in de ander de baas erkennen, zal de ruzie ontaarden in bloedige gevechten. Ze uit elkaar halen is dan de enige optie.

top




Wat is de puberteit?

De puberteit is bij mensen de overgangsperiode van kind naar volwassene, en ook van niet-geslachtsrijp naar wel geslachtsrijp. Cavia's zijn al geslachtsrijp met vier weken, dus hun puberteit heeft daar niets mee te maken. Het heeft wel te maken met de overgang van jonkie naar volwassen cavia. Een cavia is volwassen op de leeftijd van één jaar, en geheel volgroeid op de leeftijd van 1,5 jaar. Een jonkie is met een maand of twee, drie nog steeds een jonkie, maar zo rond de zes maanden wordt hij een halfwascavia, dus een cavia die halverwege naar de volwassenheid is. Het is ook rond die periode dat cavia's een serieuze poging kunnen gaan ondernemen om de macht over te nemen van de leider.

Dat een cavia de macht wil overnemen, is heel natuurlijk gedrag. In het wild leven cavia's in groepjes, maar hoewel je in zo'n groep veel zeugjes hebt, heb je er alijd maar één beertje. Het beertje dekt de zeugjes en als daar jonge beertjes uitkomen, groeien ze op in de groep. Tot ze in de puberteit komen: dan willen ze de macht overnemen van de oude beer en dan gaan ze de oude beer uitdagen. Er kan dan gevochten worden, maar dat hoeft niet altijd. Als de oude beer ervan overtuigd is dat hij toch zal winnen, en het jonge beertje weet niet zeker of hij het kan winnen, zal de oude beer imponeergedrag vertonen en zo het jonge beertje wegjagen. En het jonge beertje zal dan de groep verlaten en proberen zijn eigen groep te stichten.

Een beer kan echter alleen maar vluchten als er genoeg ruimte is. In principe kan je dus alle beren bij elkaar zetten, ongeacht hun karakter, als er maar genoeg ruimte is om elkaar te ontwijken en zodat de verliezer kan vluchten. Maar in huis heb je dan al snel een kooi nodig die even groot is als de hele woonkamer of nog groter als het gaat om beren die elkaar niet kunnen zien of luchten. In het wild hebben ze natuurlijk honderden kilometers naar alle kanten tot hun beschikking.
Maar als beren op zóveel ruimte wonen, kan je niet meer spreken van samenwonen; dan hebben ze ieder hun eigen territorium.

top




Wat is een territorium?

E
en territorium is een grondgebied. Landen hebben grondgebieden; dat is dan het land dat van de inwoners is en vaak is er ook een stuk zee dat tot het grondgebied behoord. Veel dieren hebben ook een territorium; een stuk grond, een gebied waar zij op leven en wat van hen is en wat verdedigd wordt tegen andere dieren van dezelfde soort.

Cavia's hebben ook een grondgebied: een gebied dat van hen is en waar geen andere cavia op mag komen. Als er wel een vreemde cavia op hun territorium komt, zullen ze het territorium verdedigen en proberen de vreemde cavia weg te jagen.

Een territorium wordt gemarkeerd door cavia's door hun geur. Beren hebben geurklieren in hun kont en als ze die openen en er dan mee over de grond slepen, komt hun geur op de grond. Zo is het voor andere cavia's duidelijk dat dàt gebied van die ene cavia is.

De beer links (de grijs/witte) dringt het territorium van de andere beer binnen. De beer rechts zit namelijk in zijn eigen hok.
Je kan nog net de opengesperde geurklier van de linkerbeer zien (het roze deel tussen zijn achterpoten).


Op dat grondgebied leeft meestal één beer met een groep zeugjes, de harem. Ook leven er jonkies en halfwascavia's. De beertjes die in de groep opgroeien moeten uiteindelijk de groep verlaten want de beer die de baas is zal geen concurrentie dulden.

Deze beertjes kunnen dan aan de rand van het territorium wat rondzwerven (in groepjes of alleen) of verder weg trekken en proberen andermans territorium over te nemen.

Het probleem wat vaak optreedt bij huiscavia's is dat het cavia's zijn die in kooien wonen en dat een vreemde cavia niet van het grondgebied kan worden verjaagd omdat hij de kooi niet kan verlaten. En omdat de vreemdeling dus niet kan worden verjaagd, wordt hij aangevallen.

top




Waarom herkennen cavia's elkaar niet meer na een tijdje?

Om een bekende te herkennen, ook na langere tijd, heb je een bepaald soort geheugen nodig, namelijk het langetermijngeheugen.
Als jij je vriend of je ouders of je buurman een lange tijd niet gezien hebt, zul je hen alsnog herkennen. Mensen die elkaar 20, 30 of soms wel 50 jaar niet gezien hebben, herkennen elkaar toch nog, ook al zijn ze stukken ouder geworden.
Dat dat mogelijk is, komt omdat we alle kenmerken van iemand opslaan in ons geheugen. En daar blijft het zitten, net zolang tot we het weer nodig hebben.
Cavia's beschikken niet over een dergelijk geheugen. Ze kunnen zeker dingen onthouden, en zeker ook voor lange(re) tijd, maar hun geheugen is niet in staat om heel lange periodes te overbruggen. Op de een of andere manier gaat die informatie verloren of kunnen ze er niet meer bij.


top



De beer rechts vindt het maar niets, die vreemde cavia...




Waarom accepteert een groep een nieuwe cavia makkelijker dan een cavia die alleen zit?

Dat komt omdat er simpelweg veel meer cavia's zijn. Als je bij tien cavia's een nieuwe cavia zet, kan die nieuwe cavia uit tien cavia's kiezen met wie hij het liefst omgaat. Dat is al veel makkelijker dan dat je niets te kiezen hebt.
Bovendien is een groep cavia's al gewend aan het leven met meer cavia's dus eentje meer of minder maakt voor hen weinig uit. Maar een cavia die alleen zit en die er een nieuwe bijkrijgt, krijgt de schok van zijn leven, want alles, maar dan ook echt ALLES staat op zijn kop door de komst van de nieuwe cavia.
Eten, drinken, slapen, hollen, rennen, op het nachthokje zitten of juist er in, door de tralies staren of in het hooi liggen... opeens is hij niet meer alleen, maar is gedwongen en verplicht dat allemaal samen te doen met een vreemde cavia. En hoewel dat meestal wel goed gaat en hij ook liever samen dan alleen is, is het wel een schok in het begin. Het is vreselijk wennen.
De overgang is gewoon veel groter van één naar twee cavia's dan van tien naar elf cavia's. En daarom wordt een nieuwe cavia over het algemeen veel makkelijker opgenomen in een groep dan dat hij geaccepteerd wordt door één andere cavia.

top




Waarom is ruimte zo belangrijk?

Ruimte is van levensbelang. Overigens niet alleen voor beren, maar voor alle cavia's.
Van nature hebben cavia's een groot territorium dat gemiddeld zo'n 1280m2 is. Dat wil dus zeggen dat het een oppervlakte van 10 meter bij 128 meter is. Als je uitgaat van een woonkamer van 5 bij 5 meter, dan houdt dat in dat één territorium een oppervlakte beslaat van maar liefst 51 woonkamers!
Aangezien de gemiddelde cavia in een hok zit van 0.5 bij 0.8 meter (50x80 centimeter), leeft de gemiddelde cavia in een ruimte die niet toereikend is. Immers, het oppervlakte van een kooi van 0.5 bij 0.8 meter is slechts 0,4m2. Een huiscavia woont bij ons dus op een oppervlakte dat 3200 maal kleiner is dan zijn oorspronkelijke leefgebied.

Rechts in het hok (buiten het zicht) zit een beer. Mocht deze de beer die links te zien is, aanvallen, dan heeft de beer ruim voldoende mogelijkheden om te vluchten.

Er is nog een andere reden waarom ruimte zo belangrijk is; omdat het niet alleen letterlijk, maar ook figuurlijk ruimte geeft. De uitdrukking 'op iemands lip zitten' houdt in dat iemand je op je zenuwen zit te werken, en je bent vast ooit wel ergens geweest waar het zó druk was dat je vast kwam te zitten in de menigte of dat je over de hoofden kon lopen. Dat is erg onplezierig en veroorzaakt een hoop stress. Ook al bij mensen, maar zeker bij dieren, die er immers niet zelf voor kiezen.
Dus je kan nagaan dat twee beren die in een te kleine ruimte zitten een situatie is die vaak voor problemen zorgt.


top




Waarom is afleiding zo belangrijk?

Stel je eens voor dat je in een grote fabriekshal zit. De hal is helemaal leeg. Er valt niets te doen. Geen tv, geen radio, geen pc. Geen ramen, dus geen uitzicht. Geen boeken of spelletjes, helemaal niets. Geen tapijt, geen behang, geen meubilair. Alleen maar vier muren, een plafond en een vloer.
Dat is natuurlijk vreselijk saai en je verveelt je ontzettend.
Die situatie is te vergelijken met de situatie van twee beren die hun kooi kennen en die het voerbakje, eetbakje en nachthokje die er in staan, óók kennen. Het is gewoon vreselijk saai en ze vervelen zich vreselijk.
En wat mensen en dieren doen die zich vervelen, is lopen klieren en kattekwaad uithalen, of, wat veel erger is, gestoord gedrag gaan vertonen, zoals rondjes lopen, traliebijten of apatisch worden.
Afleiding, nieuwe dingen, leuke dingen, nieuwe geurtjes zijn allemaal heel belangrijk om beren (en ook zeugen) gezond en gelukkig te houden. Ze moeten iets te doen hebben ter afleiding. Hebben ze dat niet, dan kunnen ze veel sneller overgaan tot ruzie en vechten.


Deze jonge beer onderzoekt de nieuwe kooi waar hij in zit en kijkt ook naar zijn buren. Ook voor jonge cavia's is het van belang dat ze voldoende te doen hebben, dat er voldoende afleiding is en dat hun nieuwsgierigheid geprikkeld èn bevredigd wordt.

Alle dieren, inclusief de mens, gaan zich vervelen als er niets te doen is en als ze de omgeving door en door kennen. Beren die elkaar toch al niet zo mogen, gaan hun onvrede op elkaar uitleven.



top




Waarom moeten ze hollen en rennen?

Om hun energie kwijt te kunnen. Beren die agressief zijn en direct willen aanvallen, zullen, als ze urenlang hebben lopen hollen en draven, veel minder snel geneigd zijn om een andere beer eens mores te leren. Immers, daar hebben ze de puf niet meer voor!
Een beer die uitgeteld is, gaat liever liggen slapen dan dat hij gaat vechten.
Het kwijtraken van de energie die ze hebben, is een manier om ervoor te zorgen dat ze minder snel zullen vechten, en dat, als ze het dan toch doen, het veel minder heftig zal zijn.
Energie die wordt opgekropt en die nergens heen kan, is net een stoomketel waarvan de druk wordt opgebouwd; als de druk dan eenmaal zó hoog is dat het deksel eraf vliegt, komt al die energie in één keer vrij en dat geeft een verwoestend effect.

Als beren de hele dag mogen hollen, draven, rennen en onderzoeken, dan zullen ze vaak te moe zijn om te vechten. En gaan ze alsnog vechten, dan hebben ze gewoon minder puf. Hoewel je natuurlijk altijd de uitzonderingen hebt...


top




Is klappertanden het begin van het einde?

Het is soms moeilijk om in te schatten of ze nu wel of niet met elkaar overweg kunnen, maar als er eentje klappertand wil dat nog niet zeggen dat alle hoop verloren is. Misschien gaat het over als vastgesteld is wie de baas is, dat zou heel goed kunnen. Zolang ze niet echt gaan vechten, is het het beste ze gewoon bij elkaar laten. Want als ze eenmaal vastgesteld hebben wie de baas is en wie niet, is de kans heel groot dat ze dan de rest van hun leven gezellig samen zitten.

top




Na hoeveel tijd zijn beren aan elkaar gewend?

Na een paar dagen hebben ze vastgesteld wie de baas is en wie de ondergeschikte en daarna zijn ze eigenlijk wel gewend. Als de twee even sterk of even vasthoudend zijn, kan het een paar weken duren voor er vrede is gesloten.
Duurt het echter langer dan een maand en is er geen verbetering merkbaar, dan begint het er op te lijken dat het twee beren zijn die niet met elkaar overweg kunnen.

top




Persoonlijke ervaringen

Hieronder de ervaringen van een aantal caviabaasjes, zowel positief als negatief.

Ik heb twee beertjes bij elkaar, al vijf maanden en sinds gisteren er een beertje van vier weken bij gezet.
In het begin leek het goed te gaan maar vannacht is het toch vechten geworden en ik heb nu twee beren met bijtwondjes. Op advies van de fokker er de kleine weer uit gehaald en apart gezet. De twee groten zitten nu buiten in de ren bij elkaar. Ongelofelijk: het lijkt alsof ze weer de grootste vrienden zijn zonder het jonge beertje!

Nou, bij mij is het vier maanden goed gegaan maar afgelopen maand is het toch mis gegaan, ze zijn vreselijk gaan vechten!! Nu zien ze elkaar niet eens en nog klappertanden ze naar elkaar als de een de ander hoort!!!

N
ou, ik heb ook twee beertjes, de ene is drie jaar en de andere is een jonkie, want het andere beertje wat ik er eerst bij had, is overleden en met dit kleintje gaat het heel goed samen, al bijna twee maanden, en ze zijn gek op elkaar...

Ook wij hebben twee beertjes bij elkaar zitten. En dat gaat prima. Toen we ze bij de fokker vandaan hebben gehaald heeft de fokker ze eerst een paar dagen bij elkaar gezet om te wennen aan elkaar.
En nu als de ene caaf er als eerste uitgaat dan schreeuwt hij moord en brand net zolang totdat zijn vriendje er ook bij is. Af en toe dan lopen ze wel eens te klappertanden naar elkaar maar, ja, wij mensen doen dat ook wel eens naar elkaar.

De eerste twee weken heb ik met een traliewerk de twee in dezelfde kooi gehouden zodat ze elkaar konden zien en ruiken maar elkaar niet konden bereiken. Na twee weken ging het traliewerk weg en heb ik nooit problemen met ze gehad. Ze accepteerden en respecteerden elkaar. Zelfs toen mijn eerste beertje oud werd en niet meer de "sterke vent" van vroeger was heeft het nooit problemen gegeven die twee bij elkaar te zetten. De laatste paar maanden dat ze samen waren sliepen ze zelfs tegen elkaar en toen de oudste wegviel heeft die ander het daar best moeilijk mee gehad. Zo zie je maar, het hoeft niet altijd verkeerd te gaan. Ze moeten gewoon de kans hebben om veilig aan elkaar te kunnen wennen en dan komt het meestal wel goed!

top


Lotte had twee beren, Jarno en Chili. En nadat Jarno geopereerd was, ging het niet goed tussen de heren.

Nu is het zo dat Jarno al een paar dagen slecht heeft gegeten en is afgevallen tot 1000 gram. Gister is hij bij de dierenarts geweest en heeft de dierenarts hem onderzocht. Hij heeft hiervoor een roes gekregen. Hij heeft nu medicijnen en zou weer snel moeten aansterken. Het advies van de dierenarts was, ze uit elkaar te houden tot Jarno weer op krachten was. Dit heb ik gedaan en Jarno heeft vannacht bij ons op de slaapkamen geslapen. Vanmorgen was hij weer redelijk actief en heb ik ze bij elkaar gezet. Dit ging niet goed. Zodra Jarno in het hok kwam begon Chili te kwallen. Hij jaagt hem op en vertoont het gedrag dat op uw pagina als paargedrag wordt beschreven. Hij maakt het pr pr knorrend geluit en draait met zijn kont. Ook probeert hij nu opeens achterop Jarno te klimmen. Jarno is het hier absoluut niet mee eens en probeert er onder uit te komen en klappert heftig met zijn tanden in de richting van Chili. Die hier niet door geimponeerd lijkt. Ik heb ze dus nu maar weer uit elkaar gehaald, maar dat vind ik niet gezellig.

top


En hier het verhaal van caviabaasje Yvonne die precies wist hoe het moest en waar ze op moest letten, en die alles precies volgens het boekje deed, maar waar het tòch mis ging. Hoe dat kon? Botsende karakters.

Ik ben begonnen met twee beren die uit hetzelfde nest waren en die nog nooit in aanraking met een zeugje waren geweest. Omdat ik behoorlijk verslaafd ben geraakt aan de cavia's besloot ik op een leeftijd van zo'n zes maanden (de cavia's) om er toch nog een of twee bij te zetten; die twee waren vijf weken oud toen ik ze erbij zette.
Ik kreeg de tip om alle dieren voor het bij elkaar te plaatsen te wassen met hondenshampoo of in smeren met hondenlotion. Ik heb ze gewassen. Ook heb ik de kooi door middel van een stuk gaas in tweeën gedeeld zodat ze wel aan elkaar konden ruiken en elkaar konden bekijken maar nog niet elkaar te lijf konden gaan. De kooi heb ik helemaal ontsmet met Dettol en opnieuw ingericht. Ook heb ik in mijn kooi vluchthuisjes gemaakt mocht het dan mis gaan, de beestjes de kans geven om te vluchten.
De kooi waar de heren inzitten is 1.20 bij 50 en 50. Daarnaast hebben ze met mooi weer nog een grote buitenren op het gras tot hun beschikking en mogen ze met grote regelmaat nog over de vloer in huis lopen.
Na een dag heb ik het gaas weggehaald nadat ik opnieuw de kooi helemaal heb schoongemaakt omdat je anders de kans loopt dat ze opnieuw hun territorium zouden kunnen hebben afgebakend. Ondanks het achter elkaar aan lopen en wat brommen na ging het eigelijk heel goed. Totdat twee weken later de twee oudste beren, die dus broers zijn, tegen elkaar begonnen te klappertanden.
Wel merkte ik dat een van de broers de kleintjes in bescherming nam en zijn broer niet in de buurt van deze kleintjes dulde. Het geklappertand werd door de weken heen steeds erger en het leek er echt op dat ze elkaar niet meer dulden.
Tot op een ochtend ik de bak verschoonde en een de twee oudste beren een grote kras op zijn neus had. Toen was de maat bij mij vol. Ik heb toen een van de oudste beren bij de groep weg gehaald en na een dag was in de bak de rust terug gekeerd en sindsdien gaat het met de andere drie prima.
In het begin vroeg men mij weleens naar het karakter van mijn beren en ik moet eerlijk toegeven dat ik de beer die ik heb moeten weghalen veel dominanter had ingeschat dan de beer die in de aanval was gegaan. Ik vind deze vraag dus heel moeilijk te beantwoorden, gezien je niet eerder het ware karakter krijgt te zien eer ze echt tot de grens gedwongen worden.
Gelukkig heeft de andere beer, die dus aanviel, een fijn thuis gekregen en woont nu samen met nog een klein caafje, dus ook hij is beslist niet meer alleen.


top

 

top     home