|
 Voortplantingsorganen van de cavia
De voortplantingsorganen bestaan uit organen die nodig zijn voor de voortplanting. Er zijn voortplantingsorganen die in het lichaam zitten en voortplantingsorganen die (ten dele) buiten het lichaam zitten. Deze laatste worden geslachtsdelen of genitalia/genitaliën genoemd.
De genitalia van de beer zijn de penis en de testikels (ballen). De genitalia van de zeug zijn de schaamlippen en het uiteinde van de vagina.
De voortplantingsorganen die in het lichaam zitten zijn bij de zeug: eierstokken, eileiders, baarmoeder, baarmoedermond en vagina. De voortplantingsorganen die in het lichaam zitten zijn bij de beer: zaadleiders, prostaat en zaadblaas.
Genitalia/genitaliën = geslachtsdelen
Geslachtsdeel = uitwendig geslachtsorgaan
Geslachtsorgaan = voor de voortplanting dienend orgaan
Voortplantingsorgaan = voor de voortplanting dienend orgaan
 top
Waar zitten de genitalia?
De genitalia zitten aan de onderkant, op de buikzijde, en aan de achterkant, bij de kont. Je kan ze van de buikzijde zien en bij sommige beren zijn de ballen van de achterzijde te zien.
De tepels en navel zitten op de buikzijde.
|
|
De rode cirkel geeft aan
waar de geslachtsdelen zitten (van in dit
geval een beer) en de blauwe cirkels geven
de plaats aan waar de tepels zitten. Zowel
beren als zeugen hebben twee tepels. De
rose cirkel geeft aan waar de navel zit. |
|
|
De rode cirkel geeft aan
waar de geslachtsdelen zitten (in dit geval
een zeug) en de blauwe cirkels geven de
plaats aan waar de tepels zitten. De rose
cirkel geeft aan waar de navel zit. Je kan
bij deze cavia de vulva, tepels en navel
goed zien omdat ze donker zijn. |
|
|
Dit is dezelfde foto als
hierboven, maar nu zonder de cirkels zodat
je goed kan zien hoe donker de geslachtsdelen,
tepels en navel zijn in verhouding tot de
haren. |
top
Waar zit de navel?
Soms zit de navel bijna tussen de tepels (zoals bij de bovenste foto) en soms zit de navel wat meer naar boven. Soms is de navel heel goed te zien; hij kan van kleur verschillen met de beharing waardoor hij opvalt, maar hij kan ook een verdikking zijn. En soms kan je hem nauwelijks vinden omdat hij door haren is bedekt of omdat er alleen een ietwat kaal plekje te zien is.
Soms ook lijkt een navel verdacht veel op een tepel. Zoals op onderstaande foto. Want welke foto laat een tepel zien en welke een navel?
De foto links is een foto van een tepel en de foto rechts laat een navel zien. De navel is verdikt, staat een beetje boven de huid en is zwart. De tepel en de navel zijn van één en dezelfde cavia.
|
|
De navel van een bruine
Sheltie beer. |
|
|
De navel van een crèmezwarte
borstelhaar beer. |
|
|
De navel van een zwartrode
Sheltie beer. |
|
|
De navel van een rode Tessel
zeug. |
|
|
De navel van een zwart/wit/grijze
Sheltie zeug. |
|
|
De navel van een wit met
roodoog borstelhaar beer. |
|
|
De navel van een zwarte
Sheltie beer. |
top
Waar zitten de tepels?
Tepels kunnen licht of donker gekleurd zijn. Ze kunnen rose, zwart of bruinig zijn. Tepels kunnen een donkergekleurde tepelhof hebben, maar dat hoeft niet. En sommige tepels lijken helemaal geen tepelhof te hebben. De tepels hebben vaak, maar zeker niet altijd, de kleur van de omliggende huid. Het kan dus zijn dat een lichte huid rose tepels (en een rose navel) heeft, maar donkere tepels (en een donkere navel) kan net zo goed; dat hangt van het aanwezige pigment af.
|
|
Dit is de buik van een zeugje
dat een nestje heeft gehad. Het was een
vierling en deze foto is een half jaar na
de bevalling genomen. Je ziet dat ze een
(schattig!) hangbuikje heeft gekregen. Haar
tepels zijn dikker en langer dan vóór
haar zwangerschap. |
|
|
Hier zie je de tepel met
tepelhof van het zeugje hierboven. |
|
|
En hier de tepel in close-up. |
|
|
Een tepel van een RusSheltie
beer. |
|
|
Een tepel van een zwarte
Sheltie beer. |
|
|
Een tepel van een wit met
roodoog borstelhaar beer. |
|
|
Een tepel van een crèmezwarte
borstelhaar beer. |
|
|
De tepel van een driekleur
Tessel zeugje. |
|
|
De tepel van een zwartrode
Sheltie beer. |
|
|
De tepels en de navel van
een crèmezwarte borstelhaar beer. |
|
|
Soms zijn de tepels, tepelhof
en de navel net zo licht als de vacht; in
dit geval rose. |
|
|
En soms zijn ze heel donker
en tekenen ze duidelijk af. |
|
|
Verschillende kleuren tepels
bij één cavia is ook mogelijk.
Dit Tessel zeugje heeft één
zwarte en één rose tepel. |
top
Voortplantingsorganen van de beer
 Genitalia van de beer
De genitalia van de beer bestaan uit twee testikels (ballen) en een penis. De testikels liggen aan weerszijden van de penis in ondiep liggende scrotumzakken (balzakken). Ze zijn duidelijk zichtbaar bij een volwassen beer. De testikels van een volwassen beer wegen 5 à 6 gram. Als de beer loopt, kunnen ze van achteren als twee balletjes te zien zijn (dit hangt af van het formaat van de ballen en of de beer kort of lang haar heeft) en als je de beer op zijn rug houdt zijn ze te zien als verdikkingen. De beer kan overigens zijn ballen intrekken zodat het lijkt alsof hij geen ballen heeft.
|
 |
De
geslachtsdelen van een beer schematisch
voorgesteld. |
top
Voortplantingsorganen van de beer
De voortplantingsorganen van de beer bestaan, behalve uit de testikels en de penis, uit een aantal organen die in het achterlijf zitten.
De zaadcellen rijpen in de testikels en daarna worden ze in de bijbal opgeslagen. De bijbal ligt aan het begin van de zaadleider. De zaadblaasjes en de prostaat scheiden vocht af dat zich mengt met de zaadcellen. Het vocht en de zaadcellen vormen samen het sperma dat via de zaadleider en de urineleider het lichaam via de penis verlaat als de beer klaarkomt.
|
 |
De
geslachtsdelen van de beer gezien van bovenaf.
De blauwe pijl wijst naar de voorhuid. De
rode pijl wijst naar de penis die als een
verdikking in de schacht te zien is. De
rode streep geeft aan over welke lengte
de penis ongeveer voelbaar is. |
|
 |
De
geslachtsdelen van de beer gezien vanaf
de achterkant. |
|
De
rode cirkels geven de ballen aan, de blauwe
cirkel de anus, de bruine cirkel de penis
en de groene cirkel geeft de klierzak aan.
Dit is het deel dat beren opensperren als
ze opgewonden zijn en hier komt ook de typische
berenlucht uit. Die lucht ruikt ongeveer
naar hele oude vieze tenenkaas en als je
hem eenmaal geroken hebt, vergeet je hem
nooit meer! De zeugjes zijn er echter dol
op want het bevat seksferomonen. |
|
 |
Hier
zie je dezelfde foto maar nu zonder de cirkels. |
|
 |
De
rode cirkel geeft het gebied van de klierzak
aan. De blauwe cirkel is de anus (er komt
net een keuteltje uit de anus). |
|
 |
Hier
zie je dezelfde foto, maar nu zonder de
cirkels. |
|
 |
De
penis van een cavia heeft een eikel die
aan het eind van een schacht staat. |
|
In
de schacht zitten de zwellichamen. Op deze
foto is de penis uit de schacht geschoven.
De penis eruit schuiven is een precies werkje
waarbij je de cavia makkelijk pijn kan doen.
Doe dit dus alleen als het noodzakelijk
is en als je exact weet wat je doet!
Als bij een beer de eikel niet intakt is,
kan het zijn dat hij steriel is. |
|
 |
Beren
met lange haren kunnen haren tussen hun
penis en de voorhuid krijgen. Dit kan gebeuren
als de penis uit de voorhuid schuift omdat
de beer opgewonden is en dan weer in de
voorhuid terugschuift: op dat moment kunnen
er haren vastplakken en die worden dan meegetrokken.
Dit is pijnlijk voor de beer en daarom dien
je hier dan ook op te letten. Je kan de
haren voorzichtig eruit trekken en daarna
de lange haren die voor problemen zorgen
afknippen. Als je de haren rondom de penis
regelmatig afknipt, kan dit probleem niet
meer optreden. |
|
 |
Hier
een andere beer met hetzelfde probleem:
haren in de voorhuid. Het kan behoorlijk
pijn doen en je moet de haren dan ook voorzichtig
lostrekken. Eérst de haren los trekken
en dan pas afknippen! |
|
 |
Bij
de voorgaande foto kan je zien dat de haren
vast kunnen komen te zitten. Eén
van de mogelijke oorzaken is dat de beer
is klaargekomen: niet alleen steekt de penis
dan tevoorschijn, maar ook wordt alles een
beetje plakkerig van het sperma, waardoor
de haren sneller vast zullen plakken. Op
deze foto zie je een beer die net is klaargekomen:
het sperma is doorzichtig/wit en glinstert
een beetje. |
top
Geslachtsrijpheid van de beer
De beer kan geslachtsrijp zijn met vier weken. Dit houdt in dat er op dat moment spermatozoa (rijpe spermacellen) in het zaadvocht zitten (in de vloeistof die uit de penis komt als de beer klaarkomt).
top
Klaarkomen van de beer
De beer komt normaalgesproken klaar als hij een zeugje dekt en zijn sperma wordt dan gedeponeerd in de vagina van het zeugje, maar een beer kan ook klaarkomen door zelfstimulatie. Je vindt dan een plakkerig plekje op zijn buik en/of rondom zijn geslachtsdelen. Het is overigens onbekend of beertjes dit bewust of instinctief doen.
Het komt overigens ook vaak voor dat een beer een zeugje probeert te dekken op de kop of op de flank of op een ander plekje. Dit kan te maken hebben met onervarenheid van de beer, maar ook met de onwil van het zeugje om zich te laten dekken waarop ze zich dan wegdraait. Je kan dan een nat plekje op de vacht van de zeug vinden. Soms is deze plek keihard: dat houdt dan in dat de beer ook een dekprop gedeponeerd heeft.
top
Voortplantingsorganen van de zeug
Genitalia van de zeug
De genitalia van de zeug bestaan uit de vagina en de schaamlippen. De schaamlippen vertonen een splitsing en dit lijkt op een Y-vorm waarbij de urinebuis in het bovenste deel van de Y zit. De term vagina wordt gebruikt voor dat deel van de geslachtsdelen dat de verbinding naar de baarmoeder vormt en de term vulva wordt gebruikt voor alle uitwendige geslachtsdelen.
top
Voortplantingsorganen van de zeug
Typerend aan de baarmoeder van de zeug is dat de baarmoeder in twee delen is verdeeld die tezamen met de baarmoederhals eruit zien als een Y. Aan de bovenzijde van de twee delen van de baarmoeder zitten de eileiders die in een trechtervormig deel overgaan en hieraan zitten de eileiders. De twee delen van de baarmoeder komen aan de onderzijde bij elkaar in de baarmoederhals en deze gaat over in de vagina.
|
 |
De
geslachtsdelen van een zeug schematisch
voorgesteld. |
|
 |
Het
geslachtsdeel van een zeugje bestaat uit
uitwendige en inwendige organen. In tegenstelling
tot bij de beer, zie je bij de zeug vrij
weinig van de geslachtsdelen. Hier zie je
de schaamlippen. Ze bestaan uit een linkerzijde
en een rechterzijde en gaan aan de onderkant
naadloos in elkaar over terwijl er aan de
bovenkant een klein driehoekje zit. |
|
 |
Hier
zie je de uitvergroting. |
|
 |
Ook
deze zeug heeft het driehoekje aan de bovenkant.
Niet iedere zeug heeft dat echter. |
|
 |
Hier
zie je dat er geen driehoekje is, maar een
puntje. |
|
 |
En
hier is het so wie so vrij moeilijk te zien
hoe het eruit ziet. |
|
 |
Veel
meer dan de schaamlippen valt er bij een
zeugje niet te zien. Als je de vagina openspreidt,
zie je het uiteinde ervan, maar niet
meer. |
|
 |
Hier
is ook de vagina gespreid. Kleurverschillen
in schaamlippen en vagina komt voor en is
afhankelijk van de aanwezige pigmentering.
|
top
Afscheiding uit de vagina
Zeugjes kunnen last hebben van afscheiding uit de vagina om diverse redenen, waaronder bronstig, zwangerschap, ´zomaar´ of een ziekte. Soms heeft een zeugje last van afscheiding om een reden die we niet kunnen vaststellen. Het kan dan gaan om een 'schoonmaak' of een opruiming van een kleine onregelmatigheid (het begin van een infectie die in de kiem is gesmoord bijvoorbeeld) die we niet kunnen vaststellen en die verder ook geen behandeling behoeft.
Als een zeugje vaak last heeft van een afscheiding, zeker als de afscheiding vies ruikt of er vies uitziet, is het verstandig om een dierenarts haar te laten onderzoeken.
Een normale afscheiding is doorzichtig of wittig van kleur.
Links zie je de vagina met witte afscheiding, rechs zonder. Deze afscheiding was onschuldig en er hoefde niets aan gedaan te worden.
|
 |
Een
zeugje dat bronstig is, kan afcheiding uit
de vagina hebben, zoals hier te zien is. |
top
Geslachtsrijpheid van de zeug
De zeug kan geslachtsrijp zijn met vier weken. Dit wil niet zeggen dat ze dan ook in verwachting mag raken. Pas met vijf maanden is ze fysiek en psychisch in staat om een zwangerschap aan te kunnen. Lichamelijk is ze dan redelijk volgroeid, hoewel nog niet uitgegroeid, en geestelijk is ze dan in staat om aan de eisen die aan het moederschap worden gesteld te voldoen.
top
De bronst
Wat is de bronst?
De bronst is de periode waarin de eisprong bij het vrouwelijk dier plaatsvindt. De eisprong is nodig om nageslacht te verwekken, want zonder de eisprong wordt het vrouwelijk dier niet zwanger.
Als de bronst begint, wordt de baarmoeder gereed gemaakt om de eventuele bevruchte eicellen te ontvangen. Het slijmvlies verdikt zich en de doorbloeding wordt heel groot. Hierdoor kan het gebeuren dat een bloedvaatje springt en de afscheiding uit de vagina wat bloederig wordt. Door de afscheiding uit de vagina, ruikt de beer dat de zeug bronstig is.
Ongeveer zes tot acht uur na het begin van de bronst, vindt de eisprong plaats. De eisprong is het vrijkomen van een rijpe eicel. De eicellen rijpen in de eierstok. Indien een eicel rijp is, en hij vrijkomt, komt hij in de eileiders terecht.
Indien de beer de zeug dekt, komt zijn sperma in de eileiders terecht, alwaar ze het rijpe eitje of de rijpe eitjes, bevruchten. De bevruchte eicellen reizen dan naar de baarmoeder waar ze zich innestelen in de verdikte slijmvlieslaag.
De bronst bij de cavia
De zeug wordt gemiddeld om de 16 dagen bronstig, en de bronst kan in een cyclus van tussen de 14 en 18 dagen verlopen. Dus zo ongeveer eens in de twee weken, wordt een zeugje bronstig. Bronstig wil niets anders zeggen dan dat ze vruchtbaar is.
Cavia's kunnen, al paren zij nog zo vaak, alleen maar zwanger worden als zij bronstig zijn. Cavia's paren echter alleen maar als het zeugje bronstig is. Het zeugje moet namelijk het paren goed vinden en de beer accepteren. Het is dan ook het zeugje dat bepaalt of de beer haar mag dekken. De beer heeft er niets over te zeggen. Dat is ook de reden waarom sommige zeugjes niet van de ene vruchtbare beer, maar wel van de andere vruchtbare beer zwanger worden: dan mochten zij die ene beer niet. Zeugjes kunnen dus zo ongeveer eens in de twee weken zwanger worden.
Kenmerken bronstig
Als een zeug bronstig is, wordt de vagina wat dikker; deze zwelt wat op. De schaamlippen zwellen ook op en er kan vaginale afscheiding zijn. Verder wordt de zeug onrustig; ze kan opeens heel aanhalig gaan doen tegen andere cavia's en het maakt haar dan niet uit of het zeugen of beren zijn. Ze kan andere cavia's berijden en ook dan maakt het niet uit of het beren of zeugen zijn. Ze zal, als een cavia aan haar kont snuffelt, of als ze wordt geaaid op haar rug en kont, haar kont optillen en hoog houden zodat de ander goed kan ruiken. En als een beer wil paren en zij vindt de beer aardig, dan zal ze toestaan dat de beer haar dekt.
Niet iedere zeug reageert hetzelfde op de bronst. Bij sommige valt nauwelijks iets op, terwijl anderen een lawaai maken alsof de kooi instort. Als er een beer bij haar zit, zal deze over het algemeen het meeste rumoer maken. Immers, hij heeft geroken dat ze bronstig is en dat houdt in dat ze wellicht wil paren. En daarom zal hij proberen indruk op haar te maken in de hoop dat zij hem uitkiest om mee te paren. Hij zal dan ook het typische hofgedrag ten toon gaan spreiden.
top
Klaarkomen van de zeug
Er is niets bekend over het klaarklomen van de zeug tijdens de dekking of via masturbatie maar de neiging van de zeug om andere cavia's te berijden als ze bronstig is, zou er mee te maken kunnen hebben, hoewel het uiteraard ook zo kan zijn dat ze dat als uitnodiging doet, want dat gedrag kan een zeug ook ten toon spreiden tegenover een beer.
|
home