|
Poep is vies!
Ja en nee. Oftewel: het is maar net waar je aan gewend bent. Wij vinden veel dingen vies die anderen niet vies vinden. Zo zijn er mensen die hun vis rauw eten en dat vonden wij altijd erg vies. Maar toen kwam er sushi en was het opeens niet meer vies! Toen was het zelfs hip. Het hangt er dus maar net vanaf wat als normaal wordt gezien.
Wij vinden gras om te eten erg vies. Maar ja, koeien zijn er dol op. En cavia's trouwens ook. Wij eten dan weer vlees, wat cavia's erg vies vinden. En koeien trouwens ook! Dus je ziet: het is maar net wat je gewend bent...
|
|
Cavia's poepen de hele dag en nacht door. Ze produceren zo'n 150 tot 200 keutels in een etmaal. Een deel daarvan eten ze weer op, dus je vindt niet alles terug in de kooi. |
Coprofagie
Het opeten van de eigen poep heet coprofagie. Coprofagie komt van de Oud-Griekse woorden 'kopros' en 'phagein' wat 'ontlasting' en 'eten' betekent.
Het eten van ontlasting komt bij verschillende diersoorten voor. Zo eet niet alleen de cavia de eigen keutels op, maar doen ook de konijn en de rat dat. En de mestkever, die overal ter wereld voorkomt, ruimt veel poep op. Er zijn zo'n 5000 soorten mestkevers en vele miljoenen mestkevers. Zonder de mestkevers zou de aarde een stuk viezer zijn!
Zie ook Coprofagie op de pagina Ziektes C-D.
top
Caviapoep
Cavia's produceren poep, maar die
noemen we keutels. Cavia's produceren echter twee verschillende soorten
keutels: de gewone keutels en de nachtkeutels.
Die nachtkeutels worden ook wel
de zachte keutels genoemd of de vitaminenkeutels. Het zijn namelijk keutels die
zachter zijn dan de normale keutels en ze bevatten veel vitaminen (voornamelijk vitamine B en K). Ze worden
echter niet alleen 's nachts geproduceerd, maar ook overdag.
|
|
Zo zien gezonde, normale keutels eruit. Afhankelijk van de grootte van de cavia kunnen de keutels klein, middelmatig of groot zijn. |
De gewone keutels
zijn de keutels die je in het hok vindt. Die poept de cavia uit en laat ze dan
liggen waar ze vallen. Echter, de nachtkeutels eet de cavia op. Dat mag heel
vies lijken, maar die keutels moet je niet zien als echte poep, maar als nog
niet helemaal verteerd voedsel.
De cavia eet namelijk voornamelijk planten en
die zijn erg lastig om te verteren. Je kunt niet even kauwen en er dan vanuit
gaan dat je maag en darmen ze wel zullen verteren, want dat gebeurt niet: het
kost enorm veel moeite om de taaie cellen van de planten af te breken (daarom
koken wij onze groenten).
Er zijn dieren, zoals de herkauwers (bijvoorbeeld
koeien), die dat oplossen door een aantal magen te hebben en hun voedsel te
herkauwen, maar de cavia heeft maar één maag en herkauwt het voedsel niet.
Daarom poept de cavia halfverteerd voedsel uit dat hij daarna weer opeet om het
voor een tweede keer te verteren. Die tweede keer worden de taaie cellen van de
planten wél verteerd en verwerkt. Dat uitpoepen en weer opeten komt dus overeen
met het herkauwen van herkauwers.
|
|
Cavia's poepen meestal maar één keutel per keer, hoewel er dan wel een heel ritsje keutels uit kunnen komen, maar ze kunnen ook twee keutels tegelijk poepen. |
|
|
Cavia's kunnen ook wel drie keutels tegelijk uitpersen. Dat is niet abnormaal, maar wel bijzonder. |
Gewone keutels en nachtkeutels
Als je wilt weten of je cavia gezond is of niet, is het een goed idee om naar
zijn keutels te kijken. Normale keutels zijn ovaal van vorm en stevig als ze
net uitgepoept zijn. Je kunt ze dan wel indrukken of platdrukken. Als ze
eenmaal buiten het lichaam zijn, worden ze langzaam aan hard tot ze
uiteindelijk heel hard zijn als ze helemaal droog zijn. Dan kun je ze niet meer
platdrukken.
De nachtkeutels zul je, als het goed is, nooit zien, want de cavia eet die
direct op als deze uitgepoept wordt. De cavia weet wanneer er een gewone keutel
aan zit te komen en wanneer een nachtkeutel. Hoe ze dat weten? Dat weten we
niet, maar feit is dat ze het weten. De cavia zal dan met zijn kop naar zijn
kont gaan om de keutel te pakken zodra deze uit zijn kont komt. Dat zouden wij
vreselijk vies vinden (zelf als we met onze mond bij onze kont zouden kunnen
komen!) maar voor de cavia is het volstrekt normaal - en nodig om gezond te
blijven
top
Zieke cavia's en keutels te eten geven
Als een cavia zijn nachtkeutels niet kan eten, dan wordt hij langzaamaan minder
gezond. Hij zal niet meteen doodgaan, maar hij zal minder weerstand krijgen en
zijn gestel en conditie zal erop achteruit gaan. Hij mist dan namelijk essentiële
vitaminen, mineralen en voedingstoffen.
Als een zieke cavia nog kan lopen, zal hij soms achter de andere cavia's
aanlopen in een poging hun nachtkeutels te pakken te krijgen. Hij zal dan met
zijn kop bij de konten van de andere cavia's zitten en die andere cavia's
zullen daar naar alle waarschijnlijkheid geïrriteerd op reageren omdat ze het
niet prettig vinden als er steeds iemand aan hun kont zit. Dat is voor het caviabaasje
echter wel een heel duidelijk teken wat er aan de hand is.
Maar ook voor cavia's die dat niet doen, moet je een oplossing vinden zodat hij
alsnog zijn essentiële vitaminen, mineralen en voedingstoffen naar binnen kan
krijgen.
Als een cavia geen nachtkeutels kan eten, om wat voor reden dan ook, dan moet
hij die essentiële vitaminen, mineralen en voedingstoffen op een andere manier
naar binnen zien te krijgen. Dat kun je doen door hem probioticum en
multivitaminen te geven. Een andere manier is door hem keutels te geven van
andere cavia's.
Het voeren van keutels aan je cavia, lijkt een vies werkje, maar in die keutels
zitten essentiële vitaminen, mineralen en voedingstoffen. In de keutels die je
in het hok vindt, zitten er minder in dan in de nachtkeutels, maar er zitten er
nog genoeg in om voedzaam en helend te zijn voor een zieke cavia. Je dient
echter wel verse keutels te verzamelen. En dat moet van een gezonde cavia zijn, want alleen gezonde cavia's produceren gezonde keutels.
Je kunt er ééntje per keer geven. Je
kunt proberen of de cavia de keutel zo wil eten. Als hij dat niet wil, kun je de
keutel fijnstampen en oplossen in wat water en via een spuitje toedienen.
top
Gezonde keutels
Een gezonde keutel is meestal ovaal en dermate vast dat je deze op kunt pakken. Maar dat wil niet zeggen dat andersoortige keutels niet goed zijn. Keutels kunnen verschillen in lengte, in dikte, in vorm en ook in de mate van vastheid.
Er zijn veel afwijkingen die op kunnen treden aan keutels, maar de meest voorkomende zijn: te klein, bolrond en niet meer ovaal, geplet uit het lichaam komen, te zacht, te hard, met een puntje aan een van de uiteinden, met slijm of een andere substantie of vocht erop, of aan elkaar vastzittend.
|
|
Normale keutels liggen meestal in een hoopje als de cavia ergens een paar uur gelegen heeft; de cavia poept dan en omdat de cavia stil ligt, vallen de keutels op dezelfde plek. |
Het kan zijn dat een keutel die er vreemd uitziet, toch bij een gezonde cavia hoort. Het kan ook zijn dat een cavia kwakkelt met zijn gezondheid door een chronisch probleem of oud is waardoor de keutels niet perfect zijn, maar toch prima in orde voor die cavia.
Het gaat er dus niet alleen om dat je naar de keutels moet kijken, maar ook naar de hele cavia, naar de rest van de cavia dus! Alleen afgaan op keutels is geen goed idee; het gaat erom dat de cavia gezond is. Als hij dan rare keutels heeft, kun je dat noteren of onthouden (noteren is meestal beter) voor het geval er in de toekomst iets niet goed gaat, maar als je cavia gezond is, hoef je je niet druk te maken over een vreemd uitziende keutel.
De keutels controleren is overigens wél een heel goed idee, want als je eenmaal weet hoe de keutels van jouw gezonde cavia's eruitzien, valt het je meteen op als daar iets afwijkend aan te zien is.
|
|
Linksbovenin aan elkaar geplakte keutels; dat is dus niet goed.
De keutels rechtsboven en rechtsonder zien eruit alsof ze niet geheel normaal zijn; ze hebben een puntje, zijn nogal klein, vreemdgevormd en enigszins plat. Dat kan dus van een cavia met een probleem met de gezondheid zijn.
De keutels linksonder zijn redelijk normaal, hoewel eentje wel een puntje heeft. |
top
Vreemde keutels
Een cavia kan gedurende zijn leven diverse soorten en maten keutels produceren. Zolang de cavia gezond is, is er niets aan de hand. Verschillende cavia´s kunnen heel verschillende keutels produceren; indien ze alle gezond zijn, is er niets aan de hand.
|
|
Deze keutels zijn de meest vreemde die ik ooit heb gezien. Ze waren afkomstig van een gezonde cavia die daarvoor en daarna nooit meer dergelijke keutels heeft geproduceerd.
Het leek alsof ze een soort hotdogjes waren of alsof ze eens schilletje hadden. Ik heb er eentje opengesneden die je linksboven ziet. De binnenkant was stevig en redelijk droog. De buitenkant was vochtig.
|
|
|
Schimmel is nooit goed en beschimmelde keutels zijn dat dan ook niet.
Deze beschimmelde keutels kwamen uit de anaalzak van een oudere beer.
Indien keutels langere tijd in de anaalzak blijven zitten, kunnen ze gaan schimmelen, maar de cavia kan ook lijden aan een schimmelinfectie.
|
|
|
Keutels die met een draadje aan elkaar vastzitten, zijn meestal een teken dat er iets niet goed is met de darmen of dat de cavia weer gaat keutelen na dat niet gedaan te hebben.
Er zijn echter ook cavia's die gezond zijn en soms zulke keuteltreintjes produceren. |
top
Plakpoep
Plakpoep is poep die niet in vaste keutelvorm het lijf verlaat, maar die aan elkaar plakt; vandaar ook de naam. Plakpoep herken je doordat er geen losse keutels in het hok liggen, maar de keutels aan elkaar geplakt zitten. Dat kan in allerhande vormen en modellen zijn; in de vorm van een koek, een bal, een uitgestrekte plek en dergelijke.
Plakpoep kan een voorloper zijn van diarree, dus je moet weten waardoor het veroorzaakt wordt!
|
|
Je kunt de afzonderlijke keutels zien, maar ook dat ze aan elkaar geplakt zitten. Linksonder op de foto is de poep meer uitgesmeerd; het begin van diarree. |
Wat kan, is dat de plakpoep aan de cavia plakt; aan zijn kont of poten. Er zijn cavia's die opstaan als hun kont vies is en ergens anders gaan liggen, maar er zijn ook cavia's die gewoon blijven liggen; die krijgen dan een plakkaat poep aan hun kont. Er zijn ook cavia's die 'gezellig' op hun eigen plakpoep gaan liggen en zo een vieze buik krijgen. En er zijn cavia's die er rustig doorheen lopen zodat ze vieze plakpoeppoten krijgen of die er met hun kin in gaan liggen zodat de poep aan hun kin zit.
Als je dus poep ontdekt bij je cavia, ergens op de vacht of aan de poten, dien je hem te controleren, want dat houdt in dat er iets niet goed is. Cavia's gaan dus niet, zoals honden wel doen, liggen rollen in de poep voor de lol of omdat het zo lekker ruikt!
Er zijn cavia's die, omdat ze door de plakpoep lopen of erin gaan zitten, poep tussen hun tenen krijgen. Als dat opdroogt, krijgen ze poep rondom hun tenen dat zich tot bollen of grote plakkaten kan vormen. Hierdoor kunnen ze problemen krijgen met lopen. Cavia's die kromme nagels hebben, krijgen nog sneller plakpoep tussen de tenen omdat de kromme nagels de poep vasthouden. Het is natuurlijk onnodig te zeggen dat je dit moet weghalen, maar waar je wel op moet letten, is dat je moet controleren of je cavia poep tussen de tenen of bij de nagels heeft zitten, want vaak zie je dat niet. Zeker als de cavia lange haren heeft of niet loopt als je hem ziet of vaak in zijn nachthokje zit, zie je niet meteen dat er poep rondom de voeten zit. Daarom moet je het iedere dag, liefst twee keer per dag, controleren.
Het overkwam mij bij een cavia met plakpoep dat ik de poten niet controleerde omdat ik toen helemaal niet wist dat poep zich op kan hopen rondom de voeten! Ik zag het pas toen ik hem optilde. Hij bleek een bol om zijn voet te hebben zitten! En daar liep hij op! Zó zielig... Sindsdien controleer ik altijd alles!
Plakpoep dat rondom de voeten zit, kun je proberen eraf te trekken, maar dit kan pijnlijk zijn. Je kunt het ook losweken door de cavia met de voeten in een laagje warm water te plaatsen of iedere voet afzonderlijk in een kommetje met warm water te houden. Dat kan best lang duren, maar je kunt het proces versnellen door je nagel in de bol te zetten zodat er water in de kiertjes kan komen. Ja, ik weet het: ook dat is weer vies! Maar het werkt wel. Een apparaatje gebruiken, zoals een mes of pincet is veel te gevaarlijk omdat je daar makkelijk mee uit kan schieten; je nagel werkt prima. En over dat viezige moet je gewoon even heen stappen; het gaat erom je cavia te helpen!
En daarna natuurlijk wel goed je handen wassen en je nagels schrobben! Overigens is caviapoep veel minder vies dan bijvoorbeeld hondenpoep of mensenpoep omdat caviapoep in verhouding nauwelijks ruikt en ook nog eens voor het grootste deel uit planten bestaat.
Diarree
Diarree is altijd een ernstige situatie. Zie ook diaree op de pagina Ziektes C-D. Spuitdiarree of waterdiarree is een levensbedreigende situatie. Bij diarree moet je altijd naar een dierenarts (maar wel eentje met verstand van cavia's!) om de oorzaak vast te stellen.
Diaree kan veel oorzaken hebben, waaronder verandering van voer, een bacterie of virus, beschimmeld voedsel of een ontregeling van de darmen door verkeerd voedsel.
top
Anaalzakproblemen
Anaalzakproblemen komen voor bij beren, en dan met name de wat oudere beren. Het schijnt dat gecastreerde beren er makkelijker last van kunnen krijgen dan ongecastreerde omdat bij ongecastreerde beren de ballen er nog zitten en die zo ´tegengewicht´ kunnen bieden. Bij gecastreerde beren ontbreken de ballen en heeft de anaalzak de ruimte om uit de dijen of uit te rekken.
Een verstopte anaalzak is als de keutels zich ophopen in de anaalzak in plaats van er op de normale manier uit te komen. Het resultaat is dat zowel de normale keutels als de nachtkeutels zich ophopen in de anaalzak. Dit is uiteraard een onprettig gevoel voor de beer en daarom moet de anaalzak dan ook geleegd worden. Dit moet, afhankelijk van de klachten, eens per paar dagen tot twee keer op een dag.
Een ander probleem is dat de beer zijn nachtkeutels niet op kan eten omdat die immers opgehoopt zitten in de anaalzak. Wat je daarom moet doen, is, als je de anaalzaak eenmaal leeg hebt gehaald, dat wat er uit de anaalzaak aan poep kwam, aan je beer geven. Dit vinden wij erg vies, maar toch moet je het doen. Je beer zal het met smaak oppeuzelen!
Indien de normale keutels nog te onderscheiden zijn van de rest, kun je die eerst eruit halen, want die hoeft de beer niet. Indien hij nog normaal zou kunnen poepen, zou hij die gewoon laten liggen. Het gaat om de nachtkeutels en aangezien die altijd zacht zijn, zullen die samenklonteren in de anaalzak.
Indien de klont nachtkeutels te groot is, kun je die in reepjes snijden en ze zo voeren aan je beer. Ik weet het: het klinkt erg onsmakelijk, maar cavia's eten nu eenmaal hun eigen poep op en dat hebben ze nodig om gezond te blijven. En het werkt prima: een van mijn beren voerde ik zijn eigen nachtkeutels die samengeklonterd in zijn anaalzak zaten. Ik haalde de klont eruit (wat hem soms pijn deed, de stakker!) en dan sneed ik het aan reepjes. En dan zat hij al op mijn schoot te springen van ongeduld, want hij wilde het dolgraag opeten! Want zo kreeg hij zijn vitaminen en mineralen binnen. Ik vond het erg vies in het begin, zowel om het te ruiken als om het te snijden en hem dan te geven, maar je raakt eraan gewend. En als je je cavia ermee kan helpen... dan doe je het gewoon. Toch?
Zie ook Anaalzak op de pagina C-D.
|
|
Hier zie je een beer met een anaalzakverstopping.
Je kunt het het beste van achteren naar voren toe leegknijpen. Let op je cavia want het kan pijn doen! Indien de massa te groot is, kun je eerst de massa langwerpiger maken door aan beide kanten zachtjes te duwen; dan doet het minder pijn omdat de massa dan als een soort ovaal naar buiten komt in plaats van als ronde bol. |
|
|
Dit komt uit de anaalzak van een beer met anaalzakverstopping.
Je kunt de normale keutels eruit halen en dan de rest in stukjes snijden en aan je beer voeren.
Hij heeft datn nodig om gezond te blijven.
|
top
Keutels als mest
Je kunt de keutels van je cavia gebruiken als mest voor je planten.
Je kunt overigens in pricipe alle poep als mest gebruiken, maar andersoortige poep stinkt meestal meer en bovendien ga je vast niet enthousiast de poep van je hond of kat opscheppen om die dan in de plantenbak te kieperen! Laat staan dat je met een bakje naar je eigen toilet gaat om daar je eigen poep op te scheppen... Maar goed, het zou dus prima kunnen. Echter, poep moet dan wel eerst gecomposteerd worden en eventuele schadelijke dingen erin, zoals bacteriën, wormen of andere ziektekiemen, moeten er dan uit verwijderd worden. Daarom is het verboden om je eigen poep als mest te gebruiken.
Maar caviakeutels kun je direct gebruiken. Je kunt ze oplossen in water en dat bij je planten gebruiken of je kunt je gewoon zó op de aarde leggen. In dat laatste geval duurt het wel langer voor het wordt opgenomen.
|
home