Anaalzak: verstopte
anaalzak
Bij een verstopte anaalzaak kan
de ontlasting niet weg waardoor deze zich ophoopt in
de anaalzak. De ontlasting kan niet weg en zwelt op
tot een prop die hard of zacht kan zijn. Er kan slijm
bijzitten en het stinkt vreselijk. Vooral bij oudere
beren kan verstopping voorkomen. Het komt ook vaker
voor bij ongecastreerde beren dan bij gecastreerde beren.
Bij zeugen komt het niet voor omdat zij een veel kleinere
anaalzak hebben. Het is een aandoening die niet
over gaat: de anus moet regelmatig verzorgd worden en
de ontlasting moet weggehaald worden. Dit is een vies
werkje, want het kan enorm stinken. De beer kan
bevattelijker worden voor blaasontstekeingen.
De tekening
is een schematische voorstelling van een
cavia die op zijn rug ligt. Dit
is de normale toestand. De anaalzak is van
normale grootte. De anaalklieren scheiden
een reukstof uit die de beer aan zijn ontlasting
kan toevoegen maar die hij ook gebruikt
als hij sexueel opgewonden is. Hij opent
dan de anaalzak en glijdt met zijn kont
over de grond; zo wordt de geur afgescheiden.
|
|
Dit is de toestand bij een
verstopte anaalzak. De anaalzak zwelt tot
meerdere malen zijn oorspronkelijke grootte. |
De normale weg voor
voeding/keutels is als volgt:
- Het voedsel gaat vanuit de maag naar de darmen.
- Het laatste deel van de darmen is de dikke darm en
daarna komt de endeldarm. - Aan het eind van de
darmen wordt de meeste vloeistof uit het verwerkte voedsel
gehaald zodat deze droger en steviger wordt. Door de
darmen krijgen ze de keutelvorm. Vanuit de endeldarm
reizen de keutels door de anaalzak om uitgepoept te
worden. Er
zijn twee soorten keutels:
- Keutels die uitgepoept worden. - Keutels die opgegeten
worden. Met de keutels die uitgepoept worden, gebeurt
verder niets; dat zijn de keutels die je in het hok
vindt. De keutels die weer opgegeten worden door de
cavia zijn de zogenaamde nachtkeutels of vitamine B-keutels.
Dat ze dat doen, is omdat het vezelige voer (groenvoer,
kruiden, gras) niet in één keer verteerd
kan worden. Ze eten de nachtkeutels weer op en kunnen
er dan wel de vitamines en mineralen uithalen die ze
nodig hebben. Bij een anaalzakverstopping zijn het
de nachtkeutels die zich ophopen in de anaalzak. Dat
kan komen omdat de nachtkeutels te papperig worden en
zich daarom ophopen, maar het kan ook zijn dat de spieren
in dat gebied slapper worden en dat de boel daarom uitzakt.
De gewone keutels komen er meestal wel gewoon doorheen
en worden uitgepoept. Als de verstopping erg is, kunnen
zij er echter ook niet meer doorheen. In het ergste
geval kan de cavia niet meer poepen en dan wordt hij
ziek.
|
Dit is een cavia die nergens
last van heeft. Hoewel drie keutels tegelijk
poepen natuurlijk wel een beetje merkwaardig
is! |
Hoe verzorg je een verstopte
anaalzak? Je dient de poep
te verwijderen. Dit kan door de poep uit de anaalzak
te pulken met bijvoorbeeld een wattenstaafje. Dit is
vooral handig als de poep geen vaste consistentie heeft
maar een beetje kledderig is zodat het overal aan vastplakt.
Als de prop in de anaalzak redelijk vast is, kan je
de prop ook verwijderen door deze uit de anaalzak te
duwen. Je voelt dan waar de prop zit, legt je vingers
aan beide zijden om de anaalzak en duwt zachtjes de
prop naar buiten. Meestal blijft er in de anaalzak nog
wat restjes achter; dat geeft niet. Als de prop
heel erg hard is, doet het pijn om het in één
keer eruit te duwen en dien je de prop eerst in kleinere
stukjes te breken; dit doe je door met je vingers zachtjes
rondom op de anaalzak te duwen. Eigenlijk duw je je
vingers naar elkaar toe met de prop ertussenin. Je kan
ook wat olie (zoals sla-olie of zonnebloemolie) op de
harde prop sprenkelen en dit masseren; zo wordt het
ook zachter. Als de prop steeds keihard is, kan
je een beetje olie in de anaalzak doen nadat je de prop
verwijderd hebt zodat de inhoud wat zachter wordt. Je
kan ook wat crème die de huid niet irriteert
(zoals crème Bioforce van A. Vogel of Calendulazalf)
of wat vaseline rondom de anaalzak smeren zodat het
soepeler blijft. Je kan een tissue gebruiken of
plastic handschoenen zodat de poep niet op je vingers
komt. Hoe
vaak moet je de poep verwijderen?
Net zo vaak als nodig is. Bij somige cavia's is dat
iedere dag en bij andere eens in de week. Sommige beren
verliezen de klont zelf om de zoveel tijd, maar je kan
hier niet van uitgaan. Extra vitamine B
Omdat het juist de nachtkeutels zijn die voor de verstopping
zorgen, houdt dat in dat de cavia onvoldoende vitamines
en mineralen naar binnen krijgt, vooral vitamine B.
Je dient je cavia dan ook vitamine B te geven; 25 milligram
per dag. Dit kan een gewone vitamine B zijn zoals je
zelf wellicht ook neemt. Voeding Paardebloembladeren
helpen om de doorstroming makkelijker te maken. Veel
gras en hooi zorgt voor vezelig voer in de darmen waardoor
de keutels makkelijker gevormd worden en ze minder snel
vastplakken in de prop. Beweging Veel
beweging stimuleert de darmen en de spieren. Als je
cavia een anaalzakverstopping heeft, is het verstandig
dat hij voldoende beweegt.
|
Je kan de klont poep voorzichtig
met een wattenstaafje verwijderen als de
poep tenminste zacht genoeg is. |
|
Je kan het ook verwijderen
door met twee vingers aan weersijden van
de klont deze voorzichtig naar buiten te
duwen. Als je de beer rechtop houdt, bijvoorbeeld
door hem tegen je borst aan te houden, helpt
de zwaartekracht ook mee. |
|
Dit is een vrij kleine prop.
De prop stinkt vreselijk! |
Symptomen |
Opgezwollen
kont/poepgat, kreunen bij poepen, moeite
met poepen, niet kunnen poepen, algehele
mailaise. De cavia kan ook bij andere cavia's
steeds aan hun kont zitten en hen lastig
vallen omdat hij hun nachtkeutels op wil
eten. Indien de situatie lang duurt, gaat
de conditie van de cavia zienderogen achteruit
omdat hij geen nachtkeutels meer binnenkrijgt.
Indien hij helemaal niet meer kan poepen,
wordt hij ziek en kan hij sterven. |
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
Dodelijk? |
Is
mogelijk als er niet meer gepoept kan worden
of als de situatie lang duurt waardoor de
conditie sterk achteruit gaat omdat de cavia
geen nachtkeutels meer binnenkrijgt. |
Zelf-zorg
mogelijk? |
Ja. |
Naar
de dierenarts? |
Alleen
als je niet weet hoe je het doen moet. |
Gaat
het over? |
Nee.
Heel soms wordt het beter, maar meestal
niet. |
top
terug naar Ziektes Index
|
Abces Een abces is een met pus gevulde holte.
Die holte maakte het lichaam zelf; om de pus legt het
een kapsel aan van bindweefsel zodat de pus nergens
heen kan. Pus (etter) bestaat uit bacteriën en
witte bloedcellen. Witte bloedcellen zitten in het bloed
en verdedigen het lichaam. Als bacteriën
het lichaam zijn binnengerongen, gaan de witte bloedcellen
erop af om ze te vernietigen. Pus is wit of geel
en kan zowel vloeibaar als bijna vast zijn. Hoe pus
eruit ziet en welke kleur het heeft, hangt af van de
bacteriën die de pus veroorzaken. Een
abces wordt gevormd door bacteriën. Die bacteriën
komen het lichaam binnen via een vreemd voorwerp, zoals
een strootje dat in de wang blijft steken, via een wondje,
bijvoorbeeld na een castratie bij de balzak of via een
irritatie zoals bijvoorbeeld te lange kiezen waardoor
een wondje in het mondslijmvlies (de binnenkant van
de mond) ontstaat. Er is ook een bepaalde lymfeklierziekte
die overal in het lichaam voor abcessen zorgt. Lymfeklieren
zijn onderdeel van het immuunsysteem (het afweersysteem).
Hoe een abces
ontstaat
|
Er dringen bacteriën
het lichaam binnen. De bacteriën gaan
zich vermeerderen. |
|
Er komen witte bloedcellen
op de infectiehaard af. |
|
De witte bloedcellen vallen
de bacteriën aan. |
|
De bacteriën vermenigvuldigen
zich nog steeds en daarom komen er steeds
nieuwe witte bloedcellen naar de infectiehaard.
Zowel bacteriën als witte bloedcellen
gaan dood in de strijd. |
|
Omdat het lichaam niet wil
dat de pus (dode bacteriën, dode witte
bloedcellen en afgestorven weefsel) en de
levende bacteriën door het lichaam
gaat rondzwerven, kapselt het lichaam de
infectiehaard in. Een abces is geboren. |
|
De bacteriën blijven
zich vermeerderen maar kunnen nu nergens
heen. Er komen nog steeds nieuwe witte bloedcellen
bij. Omdat de inhoud van het abces zich
dus blijft vergroten maar de inhoud nergens
heen kan, zwelt het abces op. |
|
Pas als alle (of in ieder
geval het allergrootste deel) van de bacteriën
dood zijn, is het abces rijp. Dan ook pas
mag het worden aangeprikt of opengesneden. |
Waar kan een abces optreden?
Vrijwel overal in het lichaam.
Na een castratie kan een of kunnen beide ballen ontsteken
en kunnen er abcessen ontstaan. Bij problemen met het
gebit kunnen er kaakabcessen ontstaan; die kunnen zowel
binnenin de kaak zitten als aan de buitenkant van de
kaak. Na een operatie of na verwonding door bijvoorbeeld
vechten, kunnen
abcessen ontstaan. Bij ontsteking van de melkklieren,
bijvoorbeeld bij zogende zeugjes) kunnen ook abcessen
optreden. Abcessen kunnen ook optreden aan of in de
ogen, in de oren, in de hersens en in de buikholte.
Wat
gebeurt er als een abces knapt? Een rijp abces zal uiteindelijk
knappen. Als het abces aan de binnenkant zit of het
knapt naar binnen toe open, dan komt de pus in het lichaam.
Hierdoor kan het bloed geïnfecteerd raken waardoor de abcesbacteriën
overal in het lichaam kunnen komen en waarschijnlijk de cavia
nog meer abcessen zal krijgen. Daarom is het altijd
beter dat de pus buiten het lichaam terechtkomt en dat
het abces, waar het ook zit, gecontroleerd wordt opengemaakt.
Wacht dus niet tot het vanzelf knapt, maar ga naar de
dierenarts! Hoe kom
je van een abces af? De dierenarts zal het
abces eerst aanprikken met een naaldje om te zien of
er pus in zit. Als dat zo is, zal hij het abces openen
als het rijp is en antibioticum en een pijnstiller
geven. Meestal werkt de antibioticum echter niet omdat
een abces ingekapseld is door sterk bindweefsel en de
antibioticum daar niet doorheen komt. Mede daarom kan
een abces heel moeilijk te behandelen zijn. De andere
reden dat een abces heel moeilijk te behandelen kan
zijn, is omdat de abcessen steeds terugkomen. Als dat
zo is, en zeker als het om kaakabcessen
gaat, is de cavia eigenlijk niet meer te redden. En
daarom zijn abcessen extreem nare dingen. Een gevaarlijke
manier om van een abces af te komen wordt soms wel door
dierenartsen gebruikt: het gebruik van een antibioticum
waar cavia's aan dood gaan. Er zijn namelijk antibiotica
waar cavia's aan dood gaan als ze die binnenkrijgen,
maar diezelfde antibiotica kunnen wel abcesbacteriën
doden. Daarom past een dierenarts soms de methode toe
om zo'n gevaarlijk antibioticum IN het ingekapselde
abces te spuiten. Het abces moet dan al wel open zijn
gemaakt en schoongespoeld. Het ant-bioticum mag ook
alleen maar gebruikt worden bij een abces waarvan 100%
zeker is dat het helemaal is ingekapseld en dus geen
verbinding heeft met de rest van het lichaam. Want als
het dodelijke antibioticum tòch op de een of
andere manier in het lichaam van de cavia komt, sterft
deze. Het mag dan ook alleen maar door dierenartsen
worden uitgevoerd en de dierenarts moet absoluut zeker
zijn dat hij het juiste doet, want als er een fout wordt
gemaakt, is de cavia dood. Een abces kan ook operatief
worden verwijderd; dit wordt gedaan als een abces steeds
terugkomt. Het hangt echter van de plek af waar het
abces zit of dat kan, want op sommige plekken kan dat
niet, zoals in de kaak. Abces open houden
Alle pus moet uit het abces zijn voor het dicht mag
gaan. Je houdt een abces open door het nat te houden.
Je bereikt dit door een nat doekje tegen de wond te
houden. Als de wond al gesloten is, dan kan je door
een dikke laag crème aan te brenge, het alsnog
open krijgen. Lukt ook dat niet, dan kan je het door
een kort rukje opentrekken. De cavia voelt hier vrij
weinig van. Krijg je de wond echt niet meer open, dan
dient deze aangeprikt te worden of opnieuw opengesneden.
Pus loopt vanzelf al uit een abces als het is opengemaakt,
maar soms is de wondopening dermate klein dat je het
abces uit moet drukken. Als dit de cavia erg veel pijn
doet, dan moet de opening groter worden gemaakt; ga
daarvoor naar je dierenarts. Alternatieve medicijnen
Juist omdat antibioticum meestal weinig of geen effect
sorteert bij een ingekapseld abces, zijn er vele caviabaasjes
die op zoek gaan naar andere manieren om een abces te
lijf te gaan. Van belang is in ieder geval de weerstand
te verhogen en het lichaam te reinigen. Echinacea
versterkt de weerstand, net zoals vitamine C. Een cavia
mag tweemaal daags 5 druppels Echinacea (begin met 's
ochtends één druppel en 's avonds één
druppel en voer dit langzaam op. Omdat het een homeopatisch
middel is, kunnen de klachten in het begin verergeren,
maar ze mogen nooit heel heftig worden. Als de cavia
er raar op reageert, stop dan onmiddellijk ermee. Je
kan dan twee dagen wachten en het dan in een lagere
dosis opnieuw proberen. Lukt ook dat niet, stop er dan
helemaal mee.) Abcessen kunnen te maken hebben
met een tekort aan vitamine A. Vitamine A zit ondermeer
in paardebloemblad, peterselie, wortel, rozebottels
en savooiekool. Als een abces nog niet rijp is,
kan je Hepar sulfuris D4 geven; tweemaal daags 1 tabletje.
Dit bevordert het rijpen van een abces. Silicea D12
kan je geven nadat het is abces is opengemaakt; tweemaal
daags 1 tabletje. Het lichaam kan je reinigen met Cell-pet,
dat bij de Huisdierendokter te bestellen is. Een natuurlijk
antibioticum is weegbree; je kan dit vers geven.
LET OP! Bij homeopatische
middelen, zoals Echinacea, Hepar sulfuris en Silicea,
kunnen de klachten in het begin verergeren, maar ze
mogen nooit heel heftig worden. Als de cavia er raar
op reageert, stop dan onmiddellijk ermee. Je kan dan
twee dagen wachten en het dan in een lagere dosis opnieuw
proberen. Lukt ook dat niet, stop er dan helemaal mee.
|
Hier
zie je een beer met een abces in z'n linkerbal.
Dit trad op na de castratie. |
|
Hier
is het abces opengemaakt. Er komt altijd
zowel pus als bloed uit. Omdat er spanning
op het abces staat, spuit het heel vaak
meters ver als het wordt aangeprikt of opengesneden.
Je ziet dat hier ook, waar de pus tegen
z'n achterpoot is gespoten (met de blauwe
cirkel). Pus kan meters ver weg spuiten;
tegen het plafond, in iemands oog of op
de grond is geen uitzondering! Let dus op
waar je staat! |
Symptomen |
Dikke
bult of zwelling indien het abces uitwendig
is. Indien het abces inwendig is, vertoont
de cavia afwijkend gedrag en is ziek. Bij
een kaakabces heeft de cavia moeite met
eten. Algehele malaise zoals lusteloosheid. |
Besmettelijk
voor cavia's? |
De
enige manier waarop een abces een andere
cavia kan besmetten is als de pus in een
open wondje komt van een andere cavia. |
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee,
tenzij je een open wond hebt en daar pus
opkomt. Het wil niet zeggen dat je dan direct
ook een abces ontwikkelt, maar hygiëne
bij het behandelen van een abces is altijd
noodzaak. |
Dodelijk? |
Ja,
dat is mogelijk, zeker als de abcessen steeds
terugkomen. |
Zelf-zorg
mogelijk? |
Ja,
maar NIET voor het openmaken van een abces. |
Naar
de dierenarts? |
Ja,
altijd voor het openmaken van het abces. |
Gaat
het over? |
Ja,
als het bloed niet geïnfecteerd is,
is een abces meestal met een paar weken
over en de wond helemaal genezen. |
top terug naar Ziektes Index
|
Aflatoxicose Aflatoxicose is een voedselvergiftiging.
Het ontstaat door het eten van aflatoxinen; dit zijn
giftige stoffen die door schimmels geproduceerd worden.
De schimmel die aflatoxinen maakt, komt voor op maïs,
granen, rijst, vijgen en noten. De schimmel houden erg
van warmte en vocht. Temperaturen hoger dan 25 graden
Celcius en een luchtvochtigheid van 80 procent en hoger
vinden ze erg fijn; ze groeien dan erg goed. Beschimmeld
voer aan je cavia geven is nooit een goed idee, maar
beschimmelde mais of beschimmeld hardvoer (waar graantjes
inzitten) kan dus levensgevaarlijk zijn. Er
zijn verschillende soorten aflatoxinen maar allemaal
zijn ze gevaarlijk; zij veroorzaken kanker of veranderen
het DNA waardoor nakomelingen gemuteerd kunnen zijn
en afwijkingen kunnen vertonen. Verder worden alle lichaamscellen
beschadigd door aflatoxinen en voornamelijk de levercellen.
Afhankelijk van hoeveel aflatoxinen de cavia heeft
gegeten, zijn de symptomen erger of minder erg.
Indien de cavia weinig heeft gegeten zal er weinig te
merken zijn, behalve sloomheid. Omdat de weerstand is
verminderd is de cavia vatbaarder voor ziektes. De urine
is vaak rood of bruin van kleur en vrij donker. Ook
als de cavia daarna geen beschimmeld voer meer krijgt,
is de kans aanwezig dat hij sterft. Als hij blijft leven,
kunnen lichaamscellen beschadigd zijn en de lever kan
veranderd zijn. Dit kan problemen opleveren met de weerstand
en vatbaarheid voor aandoeningen. Omdat het DNA van
de cavia gemuteerd kan zijn, kan dit problemen opleveren
bij het nageslacht. Indien de cavia een behoorlijke
hoeveelheid naar binnen heeft gekregen, zijn de symptomen,
behalve ziek-zijn en een roodbruine urine: darmklachten
zoals een ontsteking, bloed dat niet meer of moeilijker
stolt en bij een zwangere zeug kan spontane abortus
optreden. Indien de cavia heel veel aflatoxinen
naar binnen heeft gekregen, heeft hij diarree, bloedarmoede
en een verlies van de controle over zijn spieren waardoor
hij stuiptrekkingen krijgt, om kan rollen, neer kan
vallen of andere rare bewegingen kan maken. Naarmate
de cavia er meer van heeft gegeten en het gedurende
een langere periode heeft gegeten, is de kans groter
dat hij eraan sterft. Aflatoxinen kan je binnenkrijgen
via voedsel, maar ook via je huid of via de lucht. Als
je cavia dus aflatoxicose heeft, kan het zijn dat jij
ook aflatoxinen naar binnen hebt gekregen. Daarom dien
je, behalve naar de dierenarts, ook naar je eigen huisarts
te gaan als blijkt dat je cavia aflatoxicose heeft.
Symptomen |
Verminderde
weerstand, roodbruine en donkere urine,
darmklachten zoals ontstekingen, bloed dat
niet of moeilijker stolt, spontane abortus,
diarree, bloedarmoede, verlies van spiercontrole. |
Besmettelijk
voor cavia's? |
Aflatoxinen
kunnen via voedsel, de huid en de lucht
besmetten. |
Besmettelijk
voor mensen? |
Niet
via de cavia, wel omdat het beschimmelde
eten waarvan de cavia ziek is geworden,
in jouw omgeving staat en je op die manier
besmet kan worden. |
Dodelijk? |
Ja,
meestal wel. Ook voor mensen is het erg
gevaarlijk en kan het dodelijk zijn. |
Zelf-zorg
mogelijk? |
Nee,
direct naar de dierenarts is de beste optie. |
Naar
de dierenarts? |
Ja. |
Gaat
het over? |
Als
de cavia het overleeft, kan hij alsnog klachten
krijgen omdat zijn lichaamscellen zijn beschadigd.
Omdat zijn DNA gemuteerd kan zijn, is het
verstandig van de cavia geen nageslacht
te willen. |
top terug naar Ziektes Index
|
Allergieën Ook
cavia's kunnen last hebben van allergieën. Er zijn
verschillende soorten allergieën: - Hooikoorts;
- Stofallergie; - Contactallergie; - Voedselallergie;
- Medicijnallergie. Hooikoorts Het komt, net zoals bij mensen, vaak
in de zomer voor, en is een gevolg van stuifmeel. Symptomen
zijn tranende ogen, loopneus, hoesten, kuchen, proesten
en niezen. Stofallergie Ook stof kan een oorzaak zijn van de
allergie. Is dat het geval, dan moet de kooi en de omgeving
zo stofvrij mogelijk gehouden worden. Er is speciale
anti-allergische bodembedekking en speciaal hooi te
koop. Op de verpakking staat dat het stofvrij is, maar
helaas is het niet geheel stofvrij. Het is echter wel
beter dan gewoon zaagsel en hooi. Maar omdat de cavia
wel gewoon hooi moet hebben om gezond te blijven, moet
je dat dan ook geven. Je kan het beste een pluk gewoon
hooi nemen, dat goed uitschudden en het dan geven. Zo
is het meeste stof eruit. Je kan het hooi het beste
in een hooiruif of een hooibal aanbieden zodat de cavia
er zo min mogelijk contact mee heeft. Ga in ieder
geval naar de dierenarts als je cavia lopende, tranende
ogen heeft en regelmatig hoest en niest. Deze symptomen
kunnen namelijk ook een andere oorzaak hebben, bijvoorbeeld
verkoudheid. Contactallergie Cavia's kunnen ook last hebben van contactallergie.
Een contactallergie kan ontstaan als de huid éénmaal
of regelmatig met een stof in aanraking komt waar de
cavia allergisch voor is. Sommige cavia's zijn allergisch
voor hechtdraad dat gebruikt wordt om wonden te hechten
bij een operatie. De cavia kan dan sloom en zonder fut
zijn, of apatisch, wat het herstelproces natuurlijk
niet ten goede komt. Als je ontdekt hebt dat je cavia
allergisch is voor hechtdraad, moet je dit altijd van
te voren melden aan de dierenarts als een operatie nodig
is, zodat de dierenarts dan ander, anti-allergisch hechtdraad
kan gebruiken. Zie ook Hechtingen op de pagina Ziektes
G-H. Metalen voerbakjes,
drinkflesjes en drinknippels kunnen ook de boosdoener
kunnen zijn omdat de cavia deze regelmatig aanraakt
met zijn mond en neus en de stof zo de huid binnen kan
dringen. Er kunnen dan korstjes of wondjes ontstaan.
Een huisje dat gemaakt is van een bepaalde houtsoort
kan ook de boosdoener zijn omdat bepaalde houtsoorten
(vooral tropische) allergieklachten op kunnen leveren.
|
Dergelijke
nare wondjes kunnen ontstaan door contactallergie
of voedselallergie. |
Voedselallergie
Een voedselallergie kan ook voorkomen bij cavia's. Vaak
wordt er dan op bepaalde zure voedingsmiddelen gereageerd,
zoals het zuur in appels. Er kunnen korstjes en wondjes
ontstaan. Cavia's kunnen ook reageren op vitamine
C tabletjes; je kan dan beter veel groenten en fruit
geven waar vitamine C inzit. Op de pagina Vitamine C
staat een overzicht van groenten en hoeveel vitamine
C ze bevatten: Overzicht hoeveel vitamine C
groente en fruit bevatten.
Medicijnallergie Een medicijnallergie is het reageren
op een medicijn. De meeste medicijnen hebben bijwerkingen,
maar als een cavia ergens heel heftig op reageert, kan
er sprake zijn van een allergie. Bepaalde soorten
antibiotica, zoals penicilline, zijn dodelijk voor
cavia's. De cavia raakt dan in shock, komt in coma en
overlijdt. Dit kan heel snel gebeuren. Penicilinne is altijd dodelijk. Andere soorten
antibiotica, die wel aan cavia's gegeven mogen worden,
kunnen het darmstelsel ontregelen omdat ze zowel de slechte
als de goede bacteriën doden. De meeste cavia's
overleven dat wel, maar sommige reageren daar heel hevig
op zodat het darmstelsel niets meer doet. Als er meteen
wordt ingegrepen, is de kans aanwezig dat de cavia het
overleeft, maar als er niets gedaan wordt, zal de cavia
sterven. Welke
medicijnen zijn er? Er zijn
geen specifieke anti-allergiemedicijnen voor cavia's.
Wat je wel kan geven is Pollinosan druppels van A. Vogel.
(Tweemaal daags 5 druppels: begin met 's ochtends één
druppel en 's avonds één druppel en voer
dit langzaam op. Omdat het een homeopatisch middel is,
kunnen de klachten in het begin verergeren, maar ze
mogen nooit heel heftig worden. Als de cavia er raar
op reageert, stop dan onmiddellijk ermee. Je kan dan
twee dagen wachten en het dan in een lagere dosis opnieuw
proberen. Lukt ook dat niet, stop er dan helemaal mee.)
De Pollinosan druppels van A. Vogel helpen bij
hooikoorts en stofallergie. Voor de andere soorten allergie
zijn er geen medicijnen, maar moet je zorgen dat de
cavia niet meer in contact komt met de stof waar hij
op reageert. Bij wondjes op de lippen kan gras helpen.
Het hoofdvoer moet dan uit gras bestaan en de cavia
moet het iedere dag krijgen. Wat altijd goed is,
is om de weerstand te verhogen. Echinacea versterkt
de weerstand, net zoals vitamine C. Een cavia mag tweemaal
daags 5 druppels Echinacea (begin met 's ochtends één
druppel en 's avonds één druppel en voer
dit langzaam op). LET
OP! Bij
homeopatische middelen, zoals Echinacea en Pollinosan
druppels kunnen de klachten in het begin verergeren,
maar ze mogen nooit heel heftig worden. Als de cavia
er raar op reageert, stop dan onmiddellijk ermee. Je
kan dan twee dagen wachten en het dan in een lagere
dosis opnieuw proberen. Lukt ook dat niet, stop er dan
helemaal mee.
Symptomen |
Loopneus,
tranende ogen, hoesten, kuchen, proesten,
niezen. Sloomheid, apatisch zijn, lusteloos,
geen zin in eten. Korstjes en wondjes op
de mond, in de mondoeken en rond de mond
en neus. Shock en coma. |
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
Dodelijk? |
De
reacties op bepaalde medicijnen kunnen zeker
tot de dood leiden. Van de reactie op hechtdraad
zal de cavia meestal wel herstellen. De
overige allergiën zijn vervelend en
ondermijnen de weerstand, maar zijn niet
dodelijk. |
Zelf-zorg
mogelijk? |
Ja. |
Naar
de dierenarts? |
Als
je niet weet of het een allergie is of een
ziekte. Ook bij de hevigere symptomen is
naar de dierenarts verplicht. |
Gaat
het over? |
Nee.
Een allergie kan wel verminderen of onder
controle worden gehouden, maar het gaat
nooit over. |
top terug naar Ziektes Index
|
Anorexia
Een vergelijking met de 'menselijke vorm' van anorexia
is niet juist omdat een cavia niet stopt met eten omdat
hij af wil vallen. Als men het heeft over anorexia bij
cavia's, wordt hiermee bedoeld dat een cavia om onverklaarbare
redenen stopt met eten. Als de cavia onderzocht wordt,
zal blijken dat hij niet ziek is en dat zijn tanden
en kiezen op de juiste lengte zijn. Er is derhalve niets
dat hem belemmert om te eten, maar toch eet hij niet.
Vitamine C
gebrek Er is wel één
oorzaak van anorexia die te wijten is aan een ziekte,
namelijk een vitamine C gebrek, maar dan is er een duidelijke
reden waarom de cavia sterk vermagert. Als een cavia
stopt met eten terwijl er geen oorzaak wordt gevonden,
moet hij worden gedwangvoederd. Dwangvoederen Dwangvoederen is echter geen garantie
dat de cavia het dan redt. Zelfs als het je lukt om
de cavia op gewicht te houden met dwangvoederen, dan
nog moet je je afvragen of je de cavia zo in leven wilt
houden. Immers, een cavia die niet eet, mankeert toch
iets, ook al kunnen wij dat dan niet zien of vaststellen.
En het grootste plezier van een cavia is eten. Als hem
dat ontnomen wordt en hij voortaan gevoerd wordt, verliest
hij een deel van zijn levensplezier. Bovendien is
het maar de vraag hoe lang jij het volhoudt om de cavia
te dwangvoederen. Het is namelijk extreem zwaar, neemt
heel veel tijd in beslag en pleegt een aanslag op je
gemoedstoestand. Je ben minimaal drie keer per dag kwijt,
maar al snel zo'n acht keer per dag; afhankelijk van
hoeveel de cavia wil eten - en omdat de cavia niet wil
eten, duurt het heel lang. Dit houd je een paar weken
vol, maar geen maanden. En als jij hem niet voert, gaat
hij langzaam dood. Daarom is het niet vreemd als
je, vroeg of laat, besluit de cavia te laten inslapen.
Want dwangvoederen is een tijdelijke maatregel om een cavia een periode te helpen
overbruggen waarin hij zelf niet kan eten. Daarna moet
hij weer zelf gaan eten.
Symptomen |
Niet
meer eten, geen moeite meer doen om te eten,
eten onverschillig bekijken. |
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
Dodelijk? |
Ja. |
Zelf-zorg
mogelijk? |
Ja.
Door te dwangvoederen kan je de cavia aansporen
om weer zelf te gaan eten. |
Naar
de dierenarts? |
Ja.
Je moet weten wat er aan de hand is als
de cavia niet meer eet of minder eet. |
Gaat
het over? |
Soms
wel, soms niet. |
top terug naar Ziektes Index
|
Baarmoederproblemen
Baarmoedertumor
Een baarmoedertumor is een tumor
die in de baarmoeder ontstaat. De tumor kan zich verspreiden
van het binnenste slijmvlies naar het buitenste weefsel
en vandaaruit naar andere organen. Bij een baarmoedertumor
kunnen de volgende symptomen optreden: bloederig afscheiding
uit de vulva, pijn, lusteloosheid, minder eten, algeheel
gevoel van ziek-zijn. Via een röntgenfoto kan
vastgesteld worden dat het om een tumor gaat. Er zal
dan altijd geopereerd moeten worden om de cavia te redden.
Baarmoederonsteking Een baarmoederonsteking
kan tijdens of na de bevalling optreden; dat staat beschreven
op
de pagina
Complicaties bevalling. Een baarmoederonsteking
kan ook optreden zonder dat er sprake is van een zwangerschap;
dat staat hieronder beschreven.
Bij een baarmoederontsteking is het baarmoederslijmvlies
ontstoken. Dit baarmoederslijmvlies bedekt de baarmoeder
aan de binnenkant. Een zeugje is iedere 14-18 dagen
bronstig (bereid om te paren) en iedere keer staat de
vulva dan open om eventueel zaad toegang te geven tot
de baarmoeder. Op die manier kunnen echter ook bacteriën
binnendringen. De baarmoederontsteking kan gesloten
of open zijn. Een open baarmoederontsteking houdt in
dat de pus die ontstaat door de infectie het lichaam
kan verlaten via de vulva. Een gesloten baarmoederinfectie
ontstaat als de baarmoeder is gekanteld zodat het pus
nergens heen kan. De baarmoeder kan dan scheuren zodat
het pus in het lichaam komt en de cavia sterft aan vergiftiging.
Bij een open baarmoederinfectie zijn de symptomen: een
rood tot bruine, etterige of slijmerige afscheiding
uit de vagina die stinkt, pijn, lusteloos zijn, koorts,
algeheel gevoel van ziek-zijn, minder of niet eten en
meer drinken. Symptomen De symptomen van een gesloten baarmoederontsteking
zijn sloomheid en algehele apathie (lusteloosheid en
gebrek aan enthousiasme) bij de cavia. De vacht kan
dof en droog zijn. De cavia kan vies of vreemd ruiken.
De cavia kan meer drinken dan normaal. Behandeling
De dierenarts kan anti-bioticum geven maar als de infectie
te ver gevorderd is, is de enige optie om de baarmoeder
eruit te halen. top terug naar Ziektes Index
|
Baarmoederverzakking Een baarmoederverzakking kan optreden
als spieren, weefsels en banden in het deel tussen de
vagina en de anus zijn verzakt ten gevolge van een vorige
bevalling of een aandoening, zoals problemen met de
darmen of de blaas. Als de zeug daardoor steeds heel
veel en heel lang perst, kan er dermate veel druk op
de organen komen te staan dat deze verzakken. Als de
zeug steeds moet hoesten, kan er ook veel druk optreden.
Het kan zelfs gebeuren dat de baarmoeder zover is gezakt
dat deze in de vagina hangt, of zelfs buiten het lichaam
komt. Dat is een levensbedreigende situatie en je dient
héél snel bij de dierenarts te zijn.
Soms merkt de zeug er niets van. Ook als ze er
wel iets van merkt, kan het moeilijk zijn te ontdekken
wat er aan de hand is. Symptomen kunnen zijn: pijn in
buik en rug, moeite met bewegen, neiging om te persen
bij bijvoorbeeld het plassen. Er kunnen ook blaasproblemen
ontstaan zoals een blaasontsteking. Zie ook vaginale verzakking.
Symptomen |
Pijn
in buik en rug, moeite met bewegen, neiging
om te persen bij bijvoorbeeld het plassen.
Er kunnen ook blaasproblemen ontstaan zoals
een blaasontsteking. Soms zijn er geen merkbare
klachten. |
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
Dodelijk? |
Dat
is mogelijk als de baarmoeder buiten het
lichaam komt. |
Zelf-zorg
mogelijk? |
Nee,
alleen nazorg na een eventuele operatie. |
Naar
de dierenarts? |
Ja,
direct. |
Gaat
het over? |
Niet
vanzelf. De baarmoeder kan operatief verwijderd
worden. Op die manier kan het dus verholpen
worden, maar het gaat nooit vanzelf over. |
top terug naar Ziektes Index
Beroerte Een
beroerte kan zowel een hersenbloeding als een herseninfarct
zijn. De termen worden vaak door elkaar gebruikt, maar
eigenlijk is dat niet correct omdat een hersenbloeding
en een herseninfarct twee verschillende dingen zijn.
Ze worden beide ook wel een beroerte of een C.V.A. genoemd.
C.V.A. is de afkorting van de medische term voor beroerte:
Cerebrovasculair accident. Hersenbloeding
Een hersenbloeding is een bloeding in de hersens. Een
bloedvat in de hersens scheurt open waardoor bloed in
de hersens terecht komt. Dit heeft weefselsterfte tot
gevolg. Het bloedvat dat openscheurt, doet dat omdat
er een zwakke plek in het bloedvat zit.
|
Een
hersenbloeding onstaat als er een zwakke
plek in een bloedvat zit. |
|
Jonge
cavia's hebben nog niet volgroeide hersens
en oude cavia's hebben hersens die wat kleiner
kunnen zijn geworden; bij beide is er dan
wat ruimte waardoor een bloedvat die ruimte
moet overbruggen. Door de spanning die dat
oplevert op het weefsel, kan er een zwakke
plek ontstaan. |
Herseninfarct
Een herseninfarct is een blokkade van een bloedvat in
de hersens. Dit onstaat doordat een bloedprop
(gestold bloed) niet verder kan in een bloedvat en vast
blijft zitten en zo de bloedstroom blokkeert. Hierdoor
komt een deel van de hersens zonder zuurstof te zitten
(dat het bloed immers vervoert). Het gevolg van het
zuurstoftekort is dat dat deel van de hersens het minder
goed doen of afsterven.
|
Een
bloedvat is normaalgesproken aan de binnenzijde
glad en zonder ophopingen. Op die manier
kan het bloed er zonder enig probleem doorheen
stromen. Echter, er zijn ook bloedvaten
die dichtslibben. Er ontstaan dan op de
wanden allerlei uitstulpingen. Omdat het
bloedvat nu nauwer is geworden, wordt de
bloeddruk hoger. |
|
Als
er een bloedstolsel in het bloed zit dat
door de vernauwingen heen kan komen, gebeurt
er niets. Het wordt pas een probleem als
er stolsels voorkomen die te groot zijn
om door het bloedvat te kunnen. |
|
Op het moment dat een stolsel
te groot is om door het bloedvat te kunnen,
loopt het stolsel vast in het bloedvat.
Het bloedvat is dan afgesloten. Dit is een
groot probleem omdat de gebieden in het
lichaam die áchter de blokkade liggen
afhankelijk zijn van het bloed, zowel voor
zuurstof als voor af- en aanvoer van (voedings)stoffen. |
|
Achter
de blokkade komt geen bloed meer en het
bloedvat staat droog. Binnen een paar minuten
krijgen de gebieden achter de blokkade die
geen bloed meer krijgen, problemen. En al
snel zullen ze afsterven omdat ze geen zuurstof
krijgen. |
De oorzaken
van een beroerte kunnen zijn: Een te hoge bloeddruk;
Overgewicht; Een te hoog cholesterolgehalte;
Suikerziekte; Hart- en vaatziekten; Onvoldoende
lichaamsbeweging; Aderverkalking; Stress;
Hartaandoeningen; Klap of val. De cavia
kan niet meer lopen, ligt op zijn zij of op zijn rug.
Hij kan ook proberen om nog te lopen, maar loopt dan
waggelend, valt om of rolt om. Of het lijkt of hij kruipt
of tijgert of zwemmende bewegingen maakt. Een lichte
hersenbloeding geeft als symptomen de kop scheefhouden
en de ogen omhoog draaien zodat het oogwit te zien is.
Meestal volgen er na de eerste hersenbloeding nog meer.
Soms zijn de leefomstandigheden van de cavia debet
(schuldig) aan het ontstaan van een beroerte omdat er
sprake is van ongezond voer, geen beweging, veel stress
en veel suiker in de voeding, maar als de cavia gezond
leeft, kan hij toch nog een beroerte krijgen. Dit kan
komen omdat hij gevallen is of omdat er hart- en vaatziektes
in de familie zitten en het dus erfelijk is.
De dierenarts kan Dexoral voorschrijven; 0,5 mg, 2x
daags een tablet of 2x daags een half tablet (afhankelijk
van de leeftijd van de cavia) gedurende 7 dagen; dat
is een medicijn dat de zwellingen in de hersens vermindert
en de gevolgen van een beroerte vermindert. Des te eerder
je er bij bent, des te beter de prognose (voorspelling
omtrent het verloop van een ziekte) is. Let er wel
op bij het geven van medicijnen dat de cavia inderdaad
kan slikken. Door een beroerte kan ook dat aangetast
zijn. Met een paar dagen moet het alweer wat beter
gaan. Is dat niet het geval, geef dan een pijnstiller,
zoals bijvoorbeeld Metacam (bij de dierenarts te verkrijgen)
omdat het kan zijn dat de cavia pijn heeft en daardoor
niet wil bewegen. Het kan een week duren voor de
cavia hersteld is. Soms blijft er schade, zoals een
pootje dat niet goed kan meekomen maar als de cavia
daar mee kan leven èn nog een prettig leven leidt,
hoeft dat geen probleem te zijn.
Symptomen |
Afhankelijk
van de plaats van de beroerte en de hoeveelheid
bloed die in de hersens terecht komt bij
een scheur van een bloedvat variëren
de symptomen: pijn,
moeite met lopen, niet kunnen lopen, trillen,
slap aanvoelen, geen spiertonus (natuurlijke
spierspanning), moeite met eten, niet kunnen
eten, omvallen, omrollen, op de rug liggen,
kop scheef houden, verlammingsverschijnselen,
stuipen, toevallen, plas en poep laten lopen,
verandering van gedrag, sufheid, sloomheid,
coma. |
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
Dodelijk? |
Ja,
dat kan. |
Zelf-zorg
mogelijk? |
Nee,
wel nazorg. |
Naar
de dierenarts? |
Ja. |
Gaat
het over? |
Het
kan éénmalig zijn, maar vaak
krijgt een cavia meerdere beroertes na verloop
van tijd. |
top terug naar Ziektes Index
Bijten Er zijn een groot aantal redenen waarom
een cavia kan bijten. Alle redenen vind je op de pagina Bijten. top terug naar Ziektes Index
Blaasproblemen zoals: - blaasontsteking
(Cystitis); - blaasgruis; - blaasstenen;
- blaastumor; - bloed plassen.
De blaas is de opslagplaats voor de urine en de urine
verlaat het lichaam via de urinebuis. Bij een blaasontsteking
is de binnenkant van de blaas (die met slijmvlies bedekt
is) ontstoken. De urinebuis kan ook ontstoken zijn.
De ontsteking ontstaat als bacteriën van buitenaf
naar binnen dringen.
|
Op
de afbeelding het schematisch overzicht
van de weg die de urine in het lichaam aflegt.
De nieren zijn het startpunt; hier worden
de afvalstoffen uit het bloed gehaald en
wordt er urine gemaakt. De urine reist
via de urineleiders naar de blaas. Hier
wordt de urine opgeslagen. Als de blaas
vol zit, wordt er geplast. Links
het systeem bij een zeugje. De urinebuis
is vrij kort, waardoor bacteriën vrij
makkelijk de blaas binnen kunnen dringen. |
|
Hier
het systeem van een beertje. Doordat door
de penis de urinebuis langer is dan bij
het zeugje, kunnen bacteriën minder
makkelijk de blaas bereiken. Beertjes hebben
dan ook minder last van blaasproblemen. |
Symptomen De symptomen van
een blaasontsteking en blaasstenen zijn: nat rond de
geslachtsdelen of geheel natte buik, geïrriteerde
huid, pijn, persen en kreunen bij het plassen, vermagering,
apathie, bloed in de urine of juist witte urine en een
algeheel beeld van ziekzijn, hoewel niet alle symptomen
op hoeven te treden.
Let op! Kale cavia's zoals Skinny's en Baldwins hebben geen haar op de kont en rondom de geslachtsdelen. Bij hen kun je dus niet daaraan zien of ze al dan niet een blaasprobleem hebben. Bij hen zul je het op andere manieren moeten vaststellen. Een goede manier is om ze op een lichtgekleurde handdoek te zetten tot ze plassen (veel komkommer geven of iets dergelijks helpt dan goed). Maar ook dan is het niet 100% dat ze het wel of niet hebben, want het kan zijn dat de urine niet gekleurd lijkt te zijn terwijl hij dat wel is, maar de concentratie bloed te weinig is om de urine te laten verkleuren.
Bloed plassen kan verschillende
oorzaken hebben: een blaasontsteking, blaasstenen of
een tumor. Het kan ook zijn dat de urine geen bloed
bevat, maar alleen roodgekleurd is; als de cavia bietjes
heeft gegeten, is de kleur daarvan afkomstig. Rode urine
door biet kan geen kwaad.
|
Als
je niet weet of je cavia blaasontsteking
heeft of niet, zet hem dan op een papieren
zakdoekje met de kont of vouw het zakdoekje
om de kont heen. Als je iets dergelijks
ziet als op de foto, heeft hij wellicht
een blaasontsteking. |
Blaasstenen
Blaasstenen
zijn letterlijk steentjes, gevormd uit een mineraal.
Een blaassteen kan ontstaan wanneer er bepaalde mineralen
in de urine aanwezig. De mineralen vormen eerst kristallen,
dan blaasgruis en uiteindelijk blaasstenen. Blaasstenen
kunnen blaasontsteking veroorzaken als de stenen scherp
zijn en de binnenkant van de blaas irriteren, en blaasstenen
kunnen ook de urinebuis blokkeren.
Blaasstenen zijn meestal aanleiding om de cavia te opereren en de blaasstenen te verwijderen. Echter, dan moet ook het menu aangepast worden. En de cavia moet genoeg vitamine D krijgen omdat dat in verband staat met het ontwikkelen van blaasstenen. Vaak komen blaasstenen terug, of ontwikkelt de cavia blaasgruis. Maar wat als de cavia allergisch is voor de narcose? En dan zijn er ook nog de cavia's die al vaker geopereerd zijn en waarvan het baasje hen niet weer een operatie aan wil doen. En je hebt baasjes die hun cavia geen operatie aan willen doen, om wat voor reden dan ook: te zwak, te ziek, te oud... Er is ook een alternatief middel, het kruid Steenbreker (Chanca Piedra) dat al eeuwenlang wordt gebruikt om blaasstenen en blaasgruis te verwijderen. Dat duurt uiteraard (veel) langer voor het werkt, maar het voordeel is dat de cavia het de rest van zijn leven mag nemen en dat hij niet geopereerd hoeft te worden.
Blaastumor Bij een tumor hangt
het af van de plaats en de grootte of deze operatief
te verwijderen is. Als dat niet kan, zal de cavia waarschijnlijk
moeten worden ingeslapen. Behandeling
De standaardbehandeling bij de dierenarts bij blaasproblemen is het geven
van anti-bioticum en pijnstillers. Daar gaan de problemen de eerste keer meestal van over, maar vaak komt de blaasontsteking weer terug, waarna er dan weer anti-bioticum wordt voorgeschreven. Het gaat dan even beter, dan komen de problemen weer terug. Het nadeel van anti-bioticum is dat het niet de ooraak aanpakt, maar slechts aan symptoombestrijding doet. De echte oorzaak is namelijk dat er blaasstenen gevormd worden of dat de blaas steeds weer ontsteekt. Zolang dat niet aangepakt wordt, is anti-bioticum slechts een lapmiddel.
Blaasproblemen behandelen en voorkomen
Blaasstenen ontstaan omdat er in de darmen van de cavia te veel calcium aanwezig is. De cavia heeft van oorsprong een calcium-arm dieet (in het wild). Bij ons krijgt hij echter veel calciumrijke groenten, calciumrijk hooi, calciumrijk water en calciumrijk hardvoer. Omdat de cavia ALLE calcium opneemt die in het voedsel zit, maar hij niet zoveel nodig heeft, moet het lichaam toch iets doen met dat te veel aan calcium en daarom wordt het calcium 'opgeslagen' in de blaas in de vorm van blaasstenen.
Je dient je cavia's dus calcium-arm voedsel en water (zacht water en geen hard water) te geven. De hardheid van je water kun je controleren op de site van Aquacell.
Op de pagina Hard en zacht water wordt uitgelegd waarom zacht water beter is bij blaasproblemen.
Op de pagina Vitamine D staat een overzicht van voedsel met daarbij hoeveel calcium erin zit. Het blijkt dat vitamine D in staat is om calcium op te nemen en dat cavia's die een tekort aan vitamine D hebben nog sneller blaasstenen krijgen. Vitamine D wordt aaangemaakt uit daglicht, dus cavia's die binnen zitten krijgen géén vitamine D. Meer informatie over hoe dat zit met vitamine D vind je op de pagina Vitamine D.
Als je cavia eenmaal blaasstenen heeft, dan kun je wegkrijgen op drie manieren: door een operatie bij de dierenarts, door het eruit masseren van de blaassteen of door de blaassteen in het lichaam af te breken door het gebruik van geneeskrachtige kruiden.
Een operatie is risicovol door de narcose en door het feit dat de cavia na de operatie moet herstellen. Het eruit masseren van de steen kan alleen als deze niet te groot is.
Het kan echter, ook bij heel kleine stenen, erg pijnlijk zijn. Kleine steentjes en blaasgruis wordt door dierenartsen ook wel uit de blaas gespoeld door een dun buisje in de urinebuis in te brengen en er dan water in te spuiten zodat het gruis naar buiten komt.
Ik adviseer dat echter niet omdat de cavia daar pijn aan ondervindt, het vaak niet werkt en er andere manieren zijn om de blaasgruis eruit te krijgen.
Als je je zelf indenkt dat iemand een buisje in je urinebuis schuift en er dan water inspuit, kun je je indenken dat dat geen pretje is.
Een andere manier om blaasstenen en blaasgruis te verwijderen, is door de stenen in het lichaam af te breken en te verpulveren zodat ze als stof met de urine mee naar buiten kunnen worden gespoeld. Dit kan echter alleen als de cavia niet heel erg ziek is, want deze manier duurt een paar weken tot een paar maanden, afhankelijk van de grootte van de stenen en de hoeveelheid.
|
Dit is een röntgenfoto
van een zeugje dat een blaassteen in haar
blaas heeft. |
Spasfon
Een mensenmedicijn waar ik ervaring mee heb, is
Spasfon. Dit is een vrij verkrijgbaar medicijn dat
niet (meer) in Nederland en
België, maar nog wel in Frankrijk en Amerika te krijgen is. Toen mijn dierenarts
en ik ten einde raad waren ten aanzien van de eeuwig
voortdurende blaasproblemen van één van
mijn zeugjes, heb ik dat medicijn geprobeerd. Ik wist
dat Spasfon bijna wonderen verrichte bij mensen met
blaasonsteking, maar het verrichte bij mijn cavia ook
wonderen: met twee dagen was ze weer op de been. Ik
gaf haar eerst tweemaal daags een tablet, later tweemaal
daags een half tablet. Ik heb ook wel cavia's drie tabletten per dag gegeven bij heel ernstige situaties. Spasfon verwijdert echter geen blaasstenen en blaasgruis. Het kan dagen tot weken duren voor alle klachten verdwenen zijn. Het kan tot een week duren voor er verbetering optreedt. Een nierbekkenontsteking was met zes weken eindelijk weg. Het voordeel van Spasfon is dat je het langdurig kunt geven en met andere medicijnen samen.
Steenbreker
Steenbreker is een kruid, ook wel Chanca Quebra, Quebra Pedra of Chanca Piedra genaamd. De Latijnse naam is Phyllanthus niruri. Het kruid breekt en verpulvert blaasstenen, blaasgruis en nierstenen af in de loop van een aantal weken of maanden waarna ze dan uit het lichaam gevoerd worden met de urine. Je kunt het online kopen (zoeken op een van die namen). Kruiden die ook stenen in de nieren en blaas tegengaan zijn: berk, rozebottel, kersesteel, beredruif, anijs, brandnetel, peterselie, salie, selderij. Je kunt deze gedroogd geven, maar peterselie, rozebottel en selderij ook vers.
Je moet het wel langdurig geven (een aantal weken of maanden) omdat een steen natuurlijk niet zomaar afgebroken is.
Eurologist Er zijn alternatieve medicijnen, zoals Eurologist (voorheen Urologist) dat te verkrijgen is bij de Huisdierendokter. Dit werkt bij ongeveer 80-90% van blaasproblemen. Het kan ook zijn dat Eurologist een tijdlang prima werkt, maar dat de problemen er dan toch 'doorheen breken'. Het verwijdert echter geen blaasstenen en blaasgruis.
D-Mannose Een ander middel,
dat oorspronkelijk voor mensen bedoeld is, is D-Mannose. Dit is een suiker dat de bacteriën
aan zich bindt, waardoor de bacteriën met de urine
naar buiten spoelen. Daar waar anti-bioticum tracht
de bacteriën te doden (en daarbij ook de goede
bacteriën doodt) werkt D-Mannose als een soort
klittenband: het 'pakt' alle bacteriën op, houdt
ze vast en het wordt dan met de urine verwijderd. De
dosering is een kwart afgestreken theelepel. Dit kan
worden opgelost in water zodat het makkelijk met een
spuitje kan worden gegeven. Het is ontwikkeld voor
mensen die chronische blaasontsteking hebben door de
bacterie E. Colli en helpt bij 90% van hen. Omdat E.colli
ook de bacterie is die het meest bij cavia's voorkomt
als het om blaasontsteking gaat, helpt het bij hen ook. Het verwijdert echter geen blaasstenen en blaasgruis.
Wat kan ik
verder doen? Houdt de cavia
warm door middel van veel hooi, doeken over het nachthokje
en de kooi, warmtelampen, kruiken. Het kan zijn dat de cavia het fijn vindt om op de kruik te liggen; doe dan een klein beetje water in de kruik zodat deze vrij plat ligt. Zorg dat de kooi
altijd schoon en droog is en uit de tocht staat. Pijnstilling is ook erg belangrijk; als de dierenarts je
dat niet heeft gegeven, vraag er dan om. Meer informatie over wat je kunt doen om het je cavia zo draaglijk mogelijk te maken tot een behandeling kan worden ingezet en/of je naar de dierenarts kunt en/of medicijnen hebt, vind je op de pagina Eerste hulp bij blaasproblemen.
Symptomen |
Natte
kont, natte buik, geïrriteerde huid,
pijn, persen bij het plassen, vaak plassen,
kreunen bij het plassen, vermagering, apathie,
languit liggen op de buik, bloed in de urine
of juist witte urine.
Let op! Bij naaktcavia's (Skinny's en Baldwins) zie je niet dat ze een natte kont hebben dus daar moet je op andere symptomen afgaan. |
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
Dodelijk? |
Dat
kan. Een niet-behandelde blaasontsteking
die overgaat in een nierbekkenonsteking en niet wordt behandeld, kan tot de dood leiden.
Ook blaasstenen en blaastumoren
kunnen een dodelijke afloop kennen.
|
Zelf-zorg
mogelijk? |
Als je niet weet wat het is, dan
eerst naar de dierenarts zodat deze een diagnose kan stellen en je weet waar je mee te maken hebt. In het geval van een blaasontsteking kan het zijn dat er ook sprake is van
een blaassteen, blaasgruis of beide. Let er wel op dat een dierenarts die (hard) in de buik drukt/knijpt voor het onderzoek de zaken erger kan maken omdat drukken/knijpen in de blaas uiteraard erg pijnlijk is. |
Naar
de dierenarts? |
Ja., als je niet weet wat er aan de hand is. |
Gaat
het over? |
Met de juiste medicijnen en aanpassing in het voer gaat het over. Indien het voedsel niet wordt aangepast, komt het waarschijnlijk steeds terug en/of wordt het erger. |
top terug naar Ziektes Index
Bloedneus
Een bloedneus kan ontstaan omdat
de cavia ergens tegenaan stoot. Dan is er sprake van
een uitwendige verwonding. Deze zal gewoon helen.
Een bloedneus kan echter ook het resultaat zijn van
een inwendige verwonding en daarom dien je altijd bij
de dierenarts een bloedneus te laten controleren.
Er kan iets in de neus niet goed zijn maar de bloeding
kan ook uit de hersens komen; dan is er daar een bloeding
geweest die ook op het functioneren van de cavia van
invloed kan zijn. top terug naar Ziektes Index
|
Bloedvergiftiging Een bloedvergiftiging ontstaat als bacteriën
het bloed binnendringen en zich via de bloedbaan door
het lichaam verspreiden, zich ondertussen vermeerderend.
Niet alleen de bacteriën kunnen schadelijk zijn,
maar ook hun afvalstoffen (hun 'poep') die uit gifstoffen
bestaan. Het kan ontstaan door een infectie van een
orgaan, zoals longontsteking, blaasontsteking of hersenvliesontsteking,
maar ook door een ontstoken wond of het pus van een
abces. Door een bloedvergiftiging krijgen de organen
niet genoeg bloed, en daardoor dus ook geen zuurstof
want zuurstof wordt door het bloed vervoerd. Organen
kunnen hierdoor beschadigen of helemaal niet meer werken.
Bloedvergiftiging
tijdens de zwangerschap Bloedvergiftiging
kan voorkomen tijdens de zwangerschap. Zwanger zijn
vergt veel van de zeug en iedere vorm van stress of
spanning kan effect hebben, zeker als de zeug niet in
een goede conditie is, te dik is of te weinig vitamine
C krijgt. De symptomen zijn lusteloosheid, kwijlen en
in coma raken. Zie ook Bloedvergiftiging (pagina Zwangerschapsziekten).
Symptomen Symptomen kunnen zijn koorts, snelle
ademhaling (hijgen), koude rillingen, lage bloeddruk,
minder urineren, spierzwakte, sloomheid, kwijlen, diarree.
Ook kan ondertemperatuur optreden; dat is een te lage
temperatuur. Bloedvergifting leidt zonder behandeling
tot shock, coma en meestal de dood. Als de
cavia het overleeft, kunnen door mogelijk beschadigde
organen problemen optreden met de gezondheid. Het is
dan ook verstandig de cavia geen nageslacht te laten
produceren.
Symptomen |
Koorts,
snelle ademhaling (hijgen), koude rillingen,
lage bloeddruk, minder urineren, spierzwakte,
sloomheid, kwijlen, diarree. Eventueel ondertemperatuur.
Shock en coma. |
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
Dodelijk? |
Ja,
dat is zeker mogelijk. Bij geen behandeling
sterft de cavia sowieso. Als wel behandeld
wordt, is het nog maar de vraag of de cavia
het redt omdat bloedvergiftiging een zeer
ernstige aandoening is. |
Zelf-zorg
mogelijk? |
Nee,
naar de dierenarts. |
Naar
de dierenarts? |
Ja,
en wel zo snel mogelijk. |
Gaat
het over? |
Ja,
het kan zeker genezen, maar snel naar de
dierenarts is geboden. |
top terug naar Ziektes Index
|
Botbreuk
Een botbreuk ontstaat door een val of een klap. Cavia's
kunnen botbreuken oplopen door ondermeer: - uit
het hok vallen; - van bed, bureau of andere hoogte
op de grond vallen; - doordat er op ze gestaan wordt
door mens of dier; - doordat ze met konijnen samen
worden gehouden (konijnen kunnen harde trappen uitdelen
waardoor ribben of ruggen worden gebroken); - tijdens
de bevalling vastgezeten te hebben (stuitligging, moeilijke
bevalling); - doordat ze te stevig worden vastgepakt
(bijvoorbeeld door kinderen die doorknijpen); -
doordat ze in volle vaart (als ze achterna worden gezeten)
ergens tegenaan klappen; - doordat een deel van
hun lichaam stil blijft staan terwijl de rest verder
gaat (bijvoorbeeld als een achterpoot ergens achter
blijft haken terwijl het lichaam valt); - doordat
ze gepakt zijn door een roofdier (ook honden, katten
en grote (huis)vogels zijn roofdieren). Een botbreuk
kan inhouden dat het gehele bot doormidden is gebroken,
maar ook een scheur in een bot is een botbreuk. Als
een bot in vele kleine stukjes ligt, dan is het verbrijzeld.
|
Dit is een röntgenfoto
van een zeugje dat vóór ze
anderhalf maand oud was gecompliceerde botbreuken
opliep. Het linker gele streepje geeft de
hoogte aan waar het gezonde linkerbot zit.
De stippellijn rechts geeft aan waar het
rechterbot had moeten zitten. Het zat echter
een heel stuk lager; bij het rechter gele
streepje. Ook de stand van de botten klopt
helemaal niet meer en het bot boven de gele
stippellijn is veel langer geworden om de
misvorming te compenseren. Ondanks
het feit dat haar ene pootje misvormd was,
kon ze zich er prima mee voortbewegen, maar
haar achterpoten hadden net zo'n schuifelende
pas als die van Charlie Chaplin. |
Gezonde botten
Voor gezonde botten zijn calcium, vitamine D en lichaamsbeweging
van belang. Calcium zit in groenten, vooral in bladgroentes
zoals andijvie en sla, in kool en dan vooral boerenkool,
chinese kool en broccoli. Het zit ook in zaden en noten.
Zonder vitamine D blijft calcium in het voedsel zitten;
vitamine D zorgt ervoor dat calcium in de botten kan
worden opgeslagen. Vitamine D ontstaat in de huid als
deze door de zon wordt beschenen. Door lichaamsbeweging
worden de zogenaamde osteoblasten geactiveerd. Dit zijn
cellen die botweefsel maken en zo de botten opbouwen.
Bij een botbreuk altijd direct naar de dierenarts!
Als hij gevallen is of je hebt op hem getrapt maar je
ziet niets dat wijst op een verwonding, moet je ook
direct naar de dierenarts want inwendige verwondingen
kunnen ook optreden.
Symptomen |
Afhankelijk
van welk bot gebroken is: verlamming, niet
meer kunnen lopen, mank lopen, slepen met
been, niet meer kunnen eten. |
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
Dodelijk? |
Dat
kan: als de rug is gebroken en de caia verlamd
is, moet hij worden ingeslapen. |
Zelf-zorg
mogelijk? |
Ja,
na instructies dierenarts. |
Naar
de dierenarts? |
Altijd! |
Gaat
het over? |
Ja,
een bot heelt weer. |
top terug naar Ziektes Index
Buikloop
Buikloop wordt over het algemeen veroorzaakt door bedorven
voedsel. Het is een heftige vorm van diarree die dodelijk
kan zijn als het lang aanhoudt. De cavia droogt snel
uit en direct naar de dierenarts gaan is dan ook noodzaak.
Als de cavia het overleeft, moet hij de eerste dagen
alleen hooi en water krijgen (of datgene wat de dierenarts
voorschrijft) waarna hij weer geleidelijk aan groenvoer
gewend moet worden. Kijk ook bij Diarree op de pagina Ziektes
C-D voor meer informatie daarover.
Op die pagina staat ook informatie over Norit; dat kan je geven bij buikloop.
Symptomen |
Diarree,
plakkaten diarree in het hooi. De cavia
is zwak en slap en zit stil in een hoekje.
Haren kunnen overeind staan. Geen zin in
eten. |
Besmettelijk
voor cavia's? |
Ja,
indien de diarree door een besmettelijke
ziekte veroorzaakt wordt wel. |
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
Dodelijk? |
Ja,
dat kan. Diarree ontrekt heel veel vocht
aan het lichaam en alle waardevolle voedingsstoffen.
Als er niets aan gedaan wordt, kan het met
een dag al te laat zijn als de diarree heel
hevig is en de cavia niet zoveel reserves
heeft. |
Zelf-zorg
mogelijk? |
Ja,
je kan altijd Norit geven. Ook als blijkt
dat het om een bacterie gaat, want Norit
is niet schadelijk. |
Naar
de dierenarts? |
Ja,
bij hevige diarree dien je altijd contact
met je dierenarts op te nemen. |
Gaat
het over? |
Ja,
diarree kan gewoon over gaan, ook als het
veroorzaakt wordt door een ziekte. |
top
terug naar Ziektes Index
Buikvliesontsteking Buikvliesontsteking
is een ontsteking van het buikvlies. Het buikvlies
is een vlies dat een aantal organen in de buikholte
omvat. Een buikvliesontsteking kan ontstaan omdat
een orgaan is ontstoken of omdat een orgaan is gescheurd.
Als een cyste, bijvoorbeeld een eierstokcyste, scheurt,
ontstaat er een infectie. Een buitenbaarmoerderlijke
zwangerschap of het knappen van een bloedvat kan ook
aanleiding zijn. Ook als de darmen worden afgeklemd,
kan infectie optreden. Afklemming van de darmen kan
ook na een operatie plaatsvinden.
Symptomen |
Pijn,
koorts, sloomheid, sufheid, apathie, niet
meer eten. |
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
Dodelijk? |
Ja,
dat kan heel goed. |
Zelf-zorg
mogelijk? |
Nee,
naar de dierenarts. Nazorg is wel zelf
mogelijk. |
Naar
de dierenarts? |
Ja. |
Gaat
het over? |
Het
kan overgaan, maar dan moet je er wel snel
bij zijn. |
top terug naar Ziektes Index
Bult
Een bult kan op diverse plekken zitten
en het kan diverse dingen zijn. Abces
Een abces groeit vrij snel. Met een paar dagen is het
een dikke bult en hij blijft groeien. Meer over een
abces.
Talgklier
|
Talgklieren liggen in de
huid en zijn dan ook huidklieren. Ze produceren
talg (huidsmeer) en dat is een vettige substantie.
Die wordt over de huid en haren verspreid.
Dit zorgt ervoor dat huid en haren waterafstotend
worden en beter bestand zijn tegen schadelijke
stoffen die de huid binnen willen dringen,
zoals ziektekiemen. |
|
Soms raakt een talgklier
verstopt. Dan kan het talg er niet uit en
dit hoopt zich dan op onder de hoornprop;
dat is een soort dekseltje dat de talgklier
afsluit. Een talgklier kan uitgeknepen
worden. De talg die eruit komt, kan in kleur
variëren van wit, geel en grijs tot
bijna zwart.
|
|
Sommige talgklieren moeten
regelmatig uitgeknepen worden, bij anderen
volstaat één keer waarna ze
uitdrogen en niet meer terugkomen. Een cavia
kan prima leven met een talgklier die zo
af en toe uitgeknepen moet worden als hij
er verder geen last van heeft. |
|
Talgklieren die heel groot
worden, veroorzaken grote gaten in de huid
en dus een wond en daarom wordt een talgklier
ook wel operatief verwijderd. Een talgklier
wordt ook vaak operatief verwijderd als
deze ontstoken is en de onsteking niet over
wil of als een tumor de oorzaak is. |
Tumor
Een tumor kan aan de buitenzijde of binnenzijde van
het lichaam zitten. Aan de buitenzijde valt het op omdat
het langzaam groeit. Aan de binnenzijde kan je alleen
afgaan op mogelijke symptomen die de cavia vertoont.
Voor meer over tumoren kijk je op de pagina Ziektes T-U bij Tumoren. Vetbult
Een vetbult zit vaak onder de kin en voelt aan als een
knikker. Je kan hem vaak door de huid heen vastpakken
en het lijkt of hij los zit. Meestal is een vetbult
die los zit onschuldig, maar het is het beste om iedere
bult te laten controleren door een dierenarts. Sommige
vetbulten zitten namelijk vast en er zijn tumoren die
los lijken te zitten (maar dan toch via een dun kanaaltje
vastzitten). Een vetbult kan ook in de buik zitten,
bij de tepels en daar dan als een zachte massa onder
de huid groeien. Als er met een naaldje in wordt geprikt
om wat cellen eruit te zuigen, komt er alleen vetweefsel
uit. Cavia's die dit hebben, kunnen moeite hebben om
hun kont schoon te houden; je moet ze dan helpen en
regelmatig de kontharen knippen en een kontbadje
geven. Vetklier Een vetklier zit op de kont bij zowel
beren als zeugen en is een volkomen normaal iets. De
vetklier scheidt een vettige substantie uit. Soms werkt
de vetklier zo overdadig dat de hele vacht van de cavia
vettig is. De vetklier verspreidt ook een geur die van
belang is in de omgang met andere cavia's, vooral tijdens
de bronst als de zeugjes willen paren en de beren dan
uit moeten maken wie de sterkste is.
|
Een vetklier kan ervoor
zorgen dat het gebied rondom de klier vies
wordt. Door het vet wordt stof en rommel
aangetrokken wat het hele gebied vies maakt.
De vetklier en het gebied er rondom kan
worden gewassen met een zachte shampoo. |
|
Bij sommige beren is de
vetklier dermate actief dat het vet zich
over het hele lichaam verspreidt en de cavia
eigenlijk te vet is om aan te pakken. Vooral
de vacht op de rug is dan heel erg vet.
Dergelijke beren mogen rustig om de paar
weken gewassen worden om het enigszins in
toom te houden. |
De vetklier,
die ook wel stuitklier wordt genoemd, komt ook bij vogels
voor (het vet zorgt ervoor dat hun veren waterdicht
worden) maar ook bij bijvoorbeeld vossen en het edelhert
(waar het aan de enkel zit) en bij hen wordt de geur
ook gebruikt tijdens de paartijd.
Symptomen |
Een
verdikking of bult ergens op het lichaam. |
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
Dodelijk? |
Dat
is mogelijk bij abcessen en tumoren. |
Zelf-zorg
mogelijk? |
Na
instructie dierenarts. |
Naar
de dierenarts? |
Ja,
altijd om vast te stellen om wat voor soort
bult het gaat. |
Gaat
het over? |
Nee,
niet vanzelf. Aan de vetklier hoeft
natuurlijk niets gedaan te worden. |
terug naar Ziektes Index
|