De Grote Cavia: algemene en bijzondere informatie over cavia's.



































Let op!  Ik ben geen dierenarts; ik heb mijn kennis van de opleidingen die ik heb gevolgd, van mijn eigen en van andermans ervaringen en uit literatuur. De informatie op deze pagina's is geen vervanging voor een bezoek aan de dierenarts!
Kijk voor het overzicht van dierenartsen (ook voor spoed en 24/7 bereikbaar) en hoe je weet of iemand verstand van cavia's heeft bovenaan op de pagina Ziektesindex.


Pagina's over ziektes:

A-B

C-D

E-F

G-H

I-J

K-L

M-N

O-P-Q

R-S

T-U

V-W

X-Y-Z

Ziektes op deze pagina:
Ademhalingsfrequentie (pagina Ziektes)
Anaalzak: verstopte anaalzak
Abces
Aflatoxicose (voedselvergiftiging)
Allergieën
Anorexia
Baarmoeder: ontsteking (baarmoederproblemen)
Baarmoederinfectie/ontsteking (pagina Complicaties Bevalling)
Baarmoeder: tumor (baarmoederproblemen)
Baarmoeder: verzakking (deze pagina's)
Baarmoederverzakking (pagina Complicaties Bevalling)
Baarmoederlijke bloeding (pagina Zwangerschapsziekten)
Beroerte
Bevalling: complicaties (pagina Complicaties Bevalling)
Bijten
Bijten: haarbijten - haar uittrekken
Bijtwonden (wonden)
Blaasgruis
Blaasontsteking (Cystitis)
Blaasproblemen
Blaasstenen
Blaastumor
Bloed: bloedingen, ook bij jonkies (vitamine K-gebrek)
Bloed: bloed plassen (blaasproblemen)
Bloed: bloed uit de vagina (baarmoederproblemen)
Bloedneus
Bloedvergiftiging
Bloedvergiftiging tijdens de zwangerschap (pagina Zwangerschapsziekten)
Botbreuk
Bronchitis (luchtweginfectie)
Buikloop
Buikvliesontsteking
Bult: abces
Bult
Bumblefoot (pododermatitis)

 

Anaalzak: verstopte anaalzak

Bij een verstopte anaalzaak kan de ontlasting niet weg waardoor deze zich ophoopt in de anaalzak. De ontlasting kan niet weg en zwelt op tot een prop die hard of zacht kan zijn. Er kan slijm bijzitten en het stinkt vreselijk. Vooral bij oudere beren kan verstopping voorkomen. Het komt ook vaker voor bij ongecastreerde beren dan bij gecastreerde beren. Bij zeugen komt het niet voor omdat zij een veel kleinere anaalzak hebben.
Het is een aandoening die niet over gaat: de anus moet regelmatig verzorgd worden en de ontlasting moet weggehaald worden. Dit is een vies werkje, want het kan enorm stinken.
De beer kan bevattelijker worden voor blaasontstekeingen.



De tekening is een schematische voorstelling van een cavia die op zijn rug ligt.

Dit is de normale toestand. De anaalzak is van normale grootte. De anaalklieren scheiden een reukstof uit die de beer aan zijn ontlasting kan toevoegen maar die hij ook gebruikt als hij sexueel opgewonden is. Hij opent dan de anaalzak en glijdt met zijn kont over de grond; zo wordt de geur afgescheiden.


Dit is de toestand bij een verstopte anaalzak. De anaalzak zwelt tot meerdere malen zijn oorspronkelijke grootte.


De normale weg voor voeding/keutels is als volgt:
- Het voedsel gaat vanuit de maag naar de darmen.
- Het laatste deel van de darmen is de dikke darm en daarna komt de endeldarm.
- Aan het eind van de darmen wordt de meeste vloeistof uit het verwerkte voedsel gehaald zodat deze droger en steviger wordt. Door de darmen krijgen ze de keutelvorm. Vanuit de endeldarm reizen de keutels door de anaalzak om uitgepoept te worden.

Er zijn twee soorten keutels:
- Keutels die uitgepoept worden.
- Keutels die opgegeten worden.
Met de keutels die uitgepoept worden, gebeurt verder niets; dat zijn de keutels die je in het hok vindt. De keutels die weer opgegeten worden door de cavia zijn de zogenaamde nachtkeutels of vitamine B-keutels. Dat ze dat doen, is omdat het vezelige voer (groenvoer, kruiden, gras) niet in één keer verteerd kan worden. Ze eten de nachtkeutels weer op en kunnen er dan wel de vitamines en mineralen uithalen die ze nodig hebben.
Bij een anaalzakverstopping zijn het de nachtkeutels die zich ophopen in de anaalzak. Dat kan komen omdat de nachtkeutels te papperig worden en zich daarom ophopen, maar het kan ook zijn dat de spieren in dat gebied slapper worden en dat de boel daarom uitzakt. De gewone keutels komen er meestal wel gewoon doorheen en worden uitgepoept. Als de verstopping erg is, kunnen zij er echter ook niet meer doorheen. In het ergste geval kan de cavia niet meer poepen en dan wordt hij ziek.

Dit is een cavia die nergens last van heeft. Hoewel drie keutels tegelijk poepen natuurlijk wel een beetje merkwaardig is!


Hoe verzorg je een verstopte anaalzak?
Je dient de poep te verwijderen. Dit kan door de poep uit de anaalzak te pulken met bijvoorbeeld een wattenstaafje. Dit is vooral handig als de poep geen vaste consistentie heeft maar een beetje kledderig is zodat het overal aan vastplakt.
Als de prop in de anaalzak redelijk vast is, kan je de prop ook verwijderen door deze uit de anaalzak te duwen. Je voelt dan waar de prop zit, legt je vingers aan beide zijden om de anaalzak en duwt zachtjes de prop naar buiten. Meestal blijft er in de anaalzak nog wat restjes achter; dat geeft niet.
Als de prop heel erg hard is, doet het pijn om het in één keer eruit te duwen en dien je de prop eerst in kleinere stukjes te breken; dit doe je door met je vingers zachtjes rondom op de anaalzak te duwen. Eigenlijk duw je je vingers naar elkaar toe met de prop ertussenin. Je kan ook wat olie (zoals sla-olie of zonnebloemolie) op de harde prop sprenkelen en dit masseren; zo wordt het ook zachter.
Als de prop steeds keihard is, kan je een beetje olie in de anaalzak doen nadat je de prop verwijderd hebt zodat de inhoud wat zachter wordt. Je kan ook wat crème die de huid niet irriteert (zoals crème Bioforce van A. Vogel of Calendulazalf) of wat vaseline rondom de anaalzak smeren zodat het soepeler blijft.
Je kan een tissue gebruiken of plastic handschoenen zodat de poep niet op je vingers komt.

Hoe vaak moet je de poep verwijderen?
Net zo vaak als nodig is. Bij somige cavia's is dat iedere dag en bij andere eens in de week. Sommige beren verliezen de klont zelf om de zoveel tijd, maar je kan hier niet van uitgaan.

Extra vitamine B
Omdat het juist de nachtkeutels zijn die voor de verstopping zorgen, houdt dat in dat de cavia onvoldoende vitamines en mineralen naar binnen krijgt, vooral vitamine B. Je dient je cavia dan ook vitamine B te geven; 25 milligram per dag. Dit kan een gewone vitamine B zijn zoals je zelf wellicht ook neemt.

Voeding
Paardebloembladeren helpen om de doorstroming makkelijker te maken. Veel gras en hooi zorgt voor vezelig voer in de darmen waardoor de keutels makkelijker gevormd worden en ze minder snel vastplakken in de prop.

Beweging
Veel beweging stimuleert de darmen en de spieren. Als je cavia een anaalzakverstopping heeft, is het verstandig dat hij voldoende beweegt.

Je kan de klont poep voorzichtig met een wattenstaafje verwijderen als de poep tenminste zacht genoeg is.


Je kan het ook verwijderen door met twee vingers aan weersijden van de klont deze voorzichtig naar buiten te duwen. Als je de beer rechtop houdt, bijvoorbeeld door hem tegen je borst aan te houden, helpt de zwaartekracht ook mee.


Dit is een vrij kleine prop. De prop stinkt vreselijk!


Symptomen

Opgezwollen kont/poepgat, kreunen bij poepen, moeite met poepen, niet kunnen poepen, algehele mailaise. De cavia kan ook bij andere cavia's steeds aan hun kont zitten en hen lastig vallen omdat hij hun nachtkeutels op wil eten. Indien de situatie lang duurt, gaat de conditie van de cavia zienderogen achteruit omdat hij geen nachtkeutels meer binnenkrijgt. Indien hij helemaal niet meer kan poepen, wordt hij ziek en kan hij sterven.

Besmettelijk voor cavia's?

Nee.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

Is mogelijk als er niet meer gepoept kan worden of als de situatie lang duurt waardoor de conditie sterk achteruit gaat omdat de cavia geen nachtkeutels meer binnenkrijgt.

Zelf-zorg mogelijk?

Ja.

Naar de dierenarts?

Alleen als je niet weet hoe je het doen moet.

Gaat het over?

Nee. Heel soms wordt het beter, maar meestal niet.


top

terug naar Ziektes Index



Abces
Een abces is een met pus gevulde holte. Die holte maakte het lichaam zelf; om de pus legt het een kapsel aan van bindweefsel zodat de pus nergens heen kan. Pus (etter) bestaat uit bacteriën en witte bloedcellen.
  Witte bloedcellen zitten in het bloed en verdedigen het lichaam. Als bacteriën het lichaam zijn binnengerongen, gaan de witte bloedcellen erop af om ze te vernietigen.
Pus is wit of geel en kan zowel vloeibaar als bijna vast zijn. Hoe pus eruit ziet en welke kleur het heeft, hangt af van de bacteriën die de pus veroorzaken.

Een abces wordt gevormd door  bacteriën. Die bacteriën komen het lichaam binnen via een vreemd voorwerp, zoals een strootje dat in de wang blijft steken, via een wondje, bijvoorbeeld na een castratie bij de balzak of via een irritatie zoals bijvoorbeeld te lange kiezen waardoor een wondje in het mondslijmvlies (de binnenkant van de mond) ontstaat. Er is ook een bepaalde lymfeklierziekte die overal in het lichaam voor abcessen zorgt. Lymfeklieren zijn onderdeel van het immuunsysteem (het afweersysteem).

Hoe een abces ontstaat

Er dringen bacteriën het lichaam binnen. De bacteriën gaan zich vermeerderen.


Er komen witte bloedcellen op de infectiehaard af.


De witte bloedcellen vallen de bacteriën aan.

 

De bacteriën vermenigvuldigen zich nog steeds en daarom komen er steeds nieuwe witte bloedcellen naar de infectiehaard. Zowel bacteriën als witte bloedcellen gaan dood in de strijd.

 

Omdat het lichaam niet wil dat de pus (dode bacteriën, dode witte bloedcellen en afgestorven weefsel) en de levende bacteriën door het lichaam gaat rondzwerven, kapselt het lichaam de infectiehaard in. Een abces is geboren.

 

De bacteriën blijven zich vermeerderen maar kunnen nu nergens heen. Er komen nog steeds nieuwe witte bloedcellen bij. Omdat de inhoud van het abces zich dus blijft vergroten maar de inhoud nergens heen kan, zwelt het abces op.

 

Pas als alle (of in ieder geval het allergrootste deel) van de bacteriën dood zijn, is het abces rijp. Dan ook pas mag het worden aangeprikt of opengesneden.


Waar kan een abces optreden?
Vrijwel overal in het lichaam.
Na een castratie kan een of kunnen beide ballen ontsteken en kunnen er abcessen ontstaan. Bij problemen met het gebit kunnen er kaakabcessen ontstaan; die kunnen zowel binnenin de kaak zitten als aan de buitenkant van de kaak. Na een operatie of na verwonding door bijvoorbeeld vechten, k
unnen abcessen ontstaan. Bij ontsteking van de melkklieren, bijvoorbeeld bij zogende zeugjes) kunnen ook abcessen optreden. Abcessen kunnen ook optreden aan of in de ogen, in de oren, in de hersens en in de buikholte.

Wat gebeurt er als een abces knapt?
Een rijp abces zal uiteindelijk knappen. Als het abces aan de binnenkant zit of het knapt naar binnen toe open, dan komt de pus in het lichaam. Hierdoor kan het bloed geïnfecteerd raken waardoor de abcesbacteriën overal in het lichaam kunnen komen en waarschijnlijk de cavia nog meer abcessen zal krijgen.
Daarom is het altijd beter dat de pus buiten het lichaam terechtkomt en dat het abces, waar het ook zit, gecontroleerd wordt opengemaakt. Wacht dus niet tot het vanzelf knapt, maar ga naar de dierenarts!

Hoe kom je van een abces af?
De dierenarts zal het abces eerst aanprikken met een naaldje om te zien of er pus in zit. Als dat zo is, zal hij het abces openen als het rijp is en antibioticum en een pijnstiller geven. Meestal werkt de antibioticum echter niet omdat een abces ingekapseld is door sterk bindweefsel en de antibioticum daar niet doorheen komt. Mede daarom kan een abces heel moeilijk te behandelen zijn. De andere reden dat een abces heel moeilijk te behandelen kan zijn, is omdat de abcessen steeds terugkomen. Als dat zo is, en zeker als het om kaakabcessen gaat, is de cavia eigenlijk niet meer te redden. En daarom zijn abcessen extreem nare dingen.
Een gevaarlijke manier om van een abces af te komen wordt soms wel door dierenartsen gebruikt: het gebruik van een antibioticum waar cavia's aan dood gaan. Er zijn namelijk antibiotica waar cavia's aan dood gaan als ze die binnenkrijgen, maar diezelfde antibiotica kunnen wel abcesbacteriën doden. Daarom past een dierenarts soms de methode toe om zo'n gevaarlijk antibioticum IN het ingekapselde abces te spuiten. Het abces moet dan al wel open zijn gemaakt en schoongespoeld. Het ant-bioticum mag ook alleen maar gebruikt worden bij een abces waarvan 100% zeker is dat het helemaal is ingekapseld en dus geen verbinding heeft met de rest van het lichaam. Want als het dodelijke antibioticum tòch op de een of andere manier in het lichaam van de cavia komt, sterft deze.
Het mag dan ook alleen maar door dierenartsen worden uitgevoerd en de dierenarts moet absoluut zeker zijn dat hij het juiste doet, want als er een fout wordt gemaakt, is de cavia dood.
Een abces kan ook operatief worden verwijderd; dit wordt gedaan als een abces steeds terugkomt. Het hangt echter van de plek af waar het abces zit of dat kan, want op sommige plekken kan dat niet, zoals in de kaak.


Abces open houden
Alle pus moet uit het abces zijn voor het dicht mag gaan. Je houdt een abces open door het nat te houden. Je bereikt dit door een nat doekje tegen de wond te houden. Als de wond al gesloten is, dan kan je door een dikke laag crème aan te brenge, het alsnog open krijgen. Lukt ook dat niet, dan kan je het door een kort rukje opentrekken. De cavia voelt hier vrij weinig van. Krijg je de wond echt niet meer open, dan dient deze aangeprikt te worden of opnieuw opengesneden.
Pus loopt vanzelf al uit een abces als het is opengemaakt, maar soms is de wondopening dermate klein dat je het abces uit moet drukken. Als dit de cavia erg veel pijn doet, dan moet de opening groter worden gemaakt; ga daarvoor naar je dierenarts.

Alternatieve medicijnen
Juist omdat antibioticum meestal weinig of geen effect sorteert bij een ingekapseld abces, zijn er vele caviabaasjes die op zoek gaan naar andere manieren om een abces te lijf te gaan.
Van belang is in ieder geval de weerstand te verhogen en het lichaam te reinigen.
Echinacea versterkt de weerstand, net zoals vitamine C. Een cavia mag tweemaal daags 5 druppels Echinacea (begin met 's ochtends één druppel en 's avonds één druppel en voer dit langzaam op. Omdat het een homeopatisch middel is, kunnen de klachten in het begin verergeren, maar ze mogen nooit heel heftig worden. Als de cavia er raar op reageert, stop dan onmiddellijk ermee. Je kan dan twee dagen wachten en het dan in een lagere dosis opnieuw proberen. Lukt ook dat niet, stop er dan helemaal mee.)
Abcessen kunnen te maken hebben met een tekort aan vitamine A. Vitamine A zit ondermeer in paardebloemblad, peterselie, wortel, rozebottels en savooiekool.
Als een abces nog niet rijp is, kan je Hepar sulfuris D4 geven; tweemaal daags 1 tabletje. Dit bevordert het rijpen van een abces. Silicea D12 kan je geven nadat het is abces is opengemaakt; tweemaal daags 1 tabletje. Het lichaam kan je reinigen met Cell-pet, dat bij de Huisdierendokter te bestellen is. Een natuurlijk antibioticum is weegbree; je kan dit vers geven.

LET OP! Bij homeopatische middelen, zoals Echinacea, Hepar sulfuris en Silicea, kunnen de klachten in het begin verergeren, maar ze mogen nooit heel heftig worden. Als de cavia er raar op reageert, stop dan onmiddellijk ermee. Je kan dan twee dagen wachten en het dan in een lagere dosis opnieuw proberen. Lukt ook dat niet, stop er dan helemaal mee.

Hier zie je een beer met een abces in z'n linkerbal. Dit trad op na de castratie.

 

 

Hier is het abces opengemaakt. Er komt altijd zowel pus als bloed uit. Omdat er spanning op het abces staat, spuit het heel vaak meters ver als het wordt aangeprikt of opengesneden. Je ziet dat hier ook, waar de pus tegen z'n achterpoot is gespoten (met de blauwe cirkel). Pus kan meters ver weg spuiten; tegen het plafond, in iemands oog of op de grond is geen uitzondering! Let dus op waar je staat!



Symptomen

Dikke bult of zwelling indien het abces uitwendig is. Indien het abces inwendig is, vertoont de cavia afwijkend gedrag en is ziek. Bij een kaakabces heeft de cavia moeite met eten. Algehele malaise zoals lusteloosheid.

Besmettelijk voor cavia's?

De enige manier waarop een abces een andere cavia kan besmetten is als de pus in een open wondje komt van een andere cavia.

Besmettelijk voor mensen?

Nee, tenzij je een open wond hebt en daar pus opkomt. Het wil niet zeggen dat je dan direct ook een abces ontwikkelt, maar hygiëne bij het behandelen van een abces is altijd noodzaak.

Dodelijk?

Ja, dat is mogelijk, zeker als de abcessen steeds terugkomen.

Zelf-zorg mogelijk?

Ja, maar NIET voor het openmaken van een abces.

Naar de dierenarts?

Ja, altijd voor het openmaken van het abces.

Gaat het over?

Ja, als het bloed niet geïnfecteerd is, is een abces meestal met een paar weken over en de wond helemaal genezen.


top

terug naar Ziektes Index



Aflatoxicose
Aflatoxicose is een voedselvergiftiging. Het ontstaat door het eten van aflatoxinen; dit zijn giftige stoffen die door schimmels geproduceerd worden. De schimmel die aflatoxinen maakt, komt voor op maïs, granen, rijst, vijgen en noten. De schimmel houden erg van warmte en vocht. Temperaturen hoger dan 25 graden Celcius en een luchtvochtigheid van 80 procent en hoger vinden ze erg fijn; ze groeien dan erg goed.
Beschimmeld voer aan je cavia geven is nooit een goed idee, maar beschimmelde mais of beschimmeld hardvoer (waar graantjes inzitten) kan dus levensgevaarlijk zijn.

Er zijn verschillende soorten aflatoxinen maar allemaal zijn ze gevaarlijk; zij veroorzaken kanker of veranderen het DNA waardoor nakomelingen gemuteerd kunnen zijn en afwijkingen kunnen vertonen. Verder worden alle lichaamscellen beschadigd door aflatoxinen en voornamelijk de levercellen.

Afhankelijk van hoeveel aflatoxinen de cavia heeft gegeten, zijn de symptomen erger of minder erg.
Indien de cavia weinig heeft gegeten zal er weinig te merken zijn, behalve sloomheid. Omdat de weerstand is verminderd is de cavia vatbaarder voor ziektes. De urine is vaak rood of bruin van kleur en vrij donker. Ook als de cavia daarna geen beschimmeld voer meer krijgt, is de kans aanwezig dat hij sterft. Als hij blijft leven, kunnen lichaamscellen beschadigd zijn en de lever kan veranderd zijn. Dit kan problemen opleveren met de weerstand en vatbaarheid voor aandoeningen. Omdat het DNA van de cavia gemuteerd kan zijn, kan dit problemen opleveren bij het nageslacht.
Indien de cavia een behoorlijke hoeveelheid naar binnen heeft gekregen, zijn de symptomen, behalve ziek-zijn en een roodbruine urine: darmklachten zoals een ontsteking, bloed dat niet meer of moeilijker stolt en bij een zwangere zeug kan spontane abortus optreden.
Indien de cavia heel veel aflatoxinen naar binnen heeft gekregen, heeft hij diarree, bloedarmoede en een verlies van de controle over zijn spieren waardoor hij stuiptrekkingen krijgt, om kan rollen, neer kan vallen of andere rare bewegingen kan maken.
Naarmate de cavia er meer van heeft gegeten en het gedurende een langere periode heeft gegeten, is de kans groter dat hij eraan sterft.

Aflatoxinen kan je binnenkrijgen via voedsel, maar ook via je huid of via de lucht. Als je cavia dus aflatoxicose heeft, kan het zijn dat jij ook aflatoxinen naar binnen hebt gekregen. Daarom dien je, behalve naar de dierenarts, ook naar je eigen huisarts te gaan als blijkt dat je cavia aflatoxicose heeft.

Symptomen

Verminderde weerstand, roodbruine en donkere urine, darmklachten zoals ontstekingen, bloed dat niet of moeilijker stolt, spontane abortus, diarree, bloedarmoede, verlies van spiercontrole.

Besmettelijk voor cavia's?

Aflatoxinen kunnen via voedsel, de huid en de lucht besmetten.

Besmettelijk voor mensen?

Niet via de cavia, wel omdat het beschimmelde eten waarvan de cavia ziek is geworden, in jouw omgeving staat en je op die manier besmet kan worden.

Dodelijk?

Ja, meestal wel. Ook voor mensen is het erg gevaarlijk en kan het dodelijk zijn.

Zelf-zorg mogelijk?

Nee, direct naar de dierenarts is de beste optie.

Naar de dierenarts?

Ja.

Gaat het over?

Als de cavia het overleeft, kan hij alsnog klachten krijgen omdat zijn lichaamscellen zijn beschadigd. Omdat zijn DNA gemuteerd kan zijn, is het verstandig van de cavia geen nageslacht te willen.


top

terug naar Ziektes Index



Allergieën
Ook cavia's kunnen last hebben van allergieën. Er zijn verschillende soorten allergieën:
- Hooikoorts;
- Stofallergie;
- Contactallergie;
- Voedselallergie;
- Medicijnallergie.

Hooikoorts
Het komt, net zoals bij mensen, vaak in de zomer voor, en is een gevolg van stuifmeel. Symptomen zijn tranende ogen, loopneus, hoesten, kuchen, proesten en niezen.

Stofallergie
Ook stof kan een oorzaak zijn van de allergie. Is dat het geval, dan moet de kooi en de omgeving zo stofvrij mogelijk gehouden worden. Er is speciale anti-allergische bodembedekking en speciaal hooi te koop. Op de verpakking staat dat het stofvrij is, maar helaas is het niet geheel stofvrij. Het is echter wel beter dan gewoon zaagsel en hooi. Maar omdat de cavia wel gewoon hooi moet hebben om gezond te blijven, moet je dat dan ook geven. Je kan het beste een pluk gewoon hooi nemen, dat goed uitschudden en het dan geven. Zo is het meeste stof eruit. Je kan het hooi het beste in een hooiruif of een hooibal aanbieden zodat de cavia er zo min mogelijk contact mee heeft.
Ga in ieder geval naar de dierenarts als je cavia lopende, tranende ogen heeft en regelmatig hoest en niest. Deze symptomen kunnen namelijk ook een andere oorzaak hebben, bijvoorbeeld verkoudheid.

Contactallergie
Cavia's kunnen ook last hebben van contactallergie. Een contactallergie kan ontstaan als de huid éénmaal of regelmatig met een stof in aanraking komt waar de cavia allergisch voor is.
Sommige cavia's zijn allergisch voor hechtdraad dat gebruikt wordt om wonden te hechten bij een operatie. De cavia kan dan sloom en zonder fut zijn, of apatisch, wat het herstelproces natuurlijk niet ten goede komt. Als je ontdekt hebt dat je cavia allergisch is voor hechtdraad, moet je dit altijd van te voren melden aan de dierenarts als een operatie nodig is, zodat de dierenarts dan ander, anti-allergisch hechtdraad kan gebruiken.
Zie ook
Hechtingen op de pagina Ziektes G-H.

Metalen voerbakjes, drinkflesjes en drinknippels kunnen ook de boosdoener kunnen zijn omdat de cavia deze regelmatig aanraakt met zijn mond en neus en de stof zo de huid binnen kan dringen. Er kunnen dan korstjes of wondjes ontstaan. Een huisje dat gemaakt is van een bepaalde houtsoort kan ook de boosdoener zijn omdat bepaalde houtsoorten (vooral tropische) allergieklachten op kunnen leveren.

 

Dergelijke nare wondjes kunnen ontstaan door contactallergie of voedselallergie.


Voedselallergie
Een voedselallergie kan ook voorkomen bij cavia's. Vaak wordt er dan op bepaalde zure voedingsmiddelen gereageerd, zoals het zuur in appels. Er kunnen korstjes en wondjes ontstaan.
Cavia's kunnen ook reageren op vitamine C tabletjes; je kan dan beter veel groenten en fruit geven waar vitamine C inzit. Op de pagina Vitamine C staat een overzicht van groenten en hoeveel vitamine C ze bevatten:
Overzicht hoeveel vitamine C groente en fruit bevatten.

Medicijnallergie
Een medicijnallergie is het reageren op een medicijn. De meeste medicijnen hebben bijwerkingen, maar als een cavia ergens heel heftig op reageert, kan er sprake zijn van een allergie.
Bepaalde soorten antibiotica, zoals penicilline, zijn dodelijk voor cavia's. De cavia raakt dan in shock, komt in coma en overlijdt. Dit kan heel snel gebeuren. Penicilinne is altijd dodelijk.
Andere soorten antibiotica, die wel aan cavia's gegeven mogen worden, kunnen het darmstelsel ontregelen omdat ze zowel de slechte als de goede bacteriën doden. De meeste cavia's overleven dat wel, maar sommige reageren daar heel hevig op zodat het darmstelsel niets meer doet. Als er meteen wordt ingegrepen, is de kans aanwezig dat de cavia het overleeft, maar als er niets gedaan wordt, zal de cavia sterven.

Welke medicijnen zijn er?
Er zijn geen specifieke anti-allergiemedicijnen voor cavia's. Wat je wel kan geven is Pollinosan druppels van A. Vogel. (Tweemaal daags 5 druppels: begin met 's ochtends één druppel en 's avonds één druppel en voer dit langzaam op. Omdat het een homeopatisch middel is, kunnen de klachten in het begin verergeren, maar ze mogen nooit heel heftig worden. Als de cavia er raar op reageert, stop dan onmiddellijk ermee. Je kan dan twee dagen wachten en het dan in een lagere dosis opnieuw proberen. Lukt ook dat niet, stop er dan helemaal mee.)
De Pollinosan druppels van A. Vogel helpen bij hooikoorts en stofallergie. Voor de andere soorten allergie zijn er geen medicijnen, maar moet je zorgen dat de cavia niet meer in contact komt met de stof waar hij op reageert.
Bij wondjes op de lippen kan gras helpen. Het hoofdvoer moet dan uit gras bestaan en de cavia moet het iedere dag krijgen.
Wat altijd goed is, is om de weerstand te verhogen. Echinacea versterkt de weerstand, net zoals vitamine C. Een cavia mag tweemaal daags 5 druppels Echinacea (begin met 's ochtends één druppel en 's avonds één druppel en voer dit langzaam op).

LET OP! Bij homeopatische middelen, zoals Echinacea en Pollinosan druppels kunnen de klachten in het begin verergeren, maar ze mogen nooit heel heftig worden. Als de cavia er raar op reageert, stop dan onmiddellijk ermee. Je kan dan twee dagen wachten en het dan in een lagere dosis opnieuw proberen. Lukt ook dat niet, stop er dan helemaal mee.

Symptomen

Loopneus, tranende ogen, hoesten, kuchen, proesten, niezen. Sloomheid, apatisch zijn, lusteloos, geen zin in eten. Korstjes en wondjes op de mond, in de mondoeken en rond de mond en neus. Shock en coma.

Besmettelijk voor cavia's?

Nee.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

De reacties op bepaalde medicijnen kunnen zeker tot de dood leiden. Van de reactie op hechtdraad zal de cavia meestal wel herstellen. De overige allergiën zijn vervelend en ondermijnen de weerstand, maar zijn niet dodelijk.

Zelf-zorg mogelijk?

Ja.

Naar de dierenarts?

Als je niet weet of het een allergie is of een ziekte. Ook bij de hevigere symptomen is naar de dierenarts verplicht.

Gaat het over?

Nee. Een allergie kan wel verminderen of onder controle worden gehouden, maar het gaat nooit over.


top

terug naar Ziektes Index



Anorexia
Een vergelijking met de 'menselijke vorm' van anorexia is niet juist omdat een cavia niet stopt met eten omdat hij af wil vallen. Als men het heeft over anorexia bij cavia's, wordt hiermee bedoeld dat een cavia om onverklaarbare redenen stopt met eten. Als de cavia onderzocht wordt, zal blijken dat hij niet ziek is en dat zijn tanden en kiezen op de juiste lengte zijn. Er is derhalve niets dat hem belemmert om te eten, maar toch eet hij niet.

Vitamine C gebrek
Er is wel één oorzaak van anorexia die te wijten is aan een ziekte, namelijk een vitamine C gebrek, maar dan is er een duidelijke reden waarom de cavia sterk vermagert. Als een cavia stopt met eten terwijl er geen oorzaak wordt gevonden, moet hij worden
gedwangvoederd.

Dwangvoederen
Dwangvoederen is echter geen garantie dat de cavia het dan redt. Zelfs als het je lukt om de cavia op gewicht te houden met dwangvoederen, dan nog moet je je afvragen of je de cavia zo in leven wilt houden. Immers, een cavia die niet eet, mankeert toch iets, ook al kunnen wij dat dan niet zien of vaststellen. En het grootste plezier van een cavia is eten. Als hem dat ontnomen wordt en hij voortaan gevoerd wordt, verliest hij een deel van zijn levensplezier.
Bovendien is het maar de vraag hoe lang jij het volhoudt om de cavia te dwangvoederen. Het is namelijk extreem zwaar, neemt heel veel tijd in beslag en pleegt een aanslag op je gemoedstoestand. Je ben minimaal drie keer per dag kwijt, maar al snel zo'n acht keer per dag; afhankelijk van hoeveel de cavia wil eten - en omdat de cavia niet wil eten, duurt het heel lang. Dit houd je een paar weken vol, maar geen maanden. En als jij hem niet voert, gaat hij langzaam dood.
Daarom is het niet vreemd als je, vroeg of laat, besluit de cavia te laten inslapen. Want dwangvoederen is een
tijdelijke maatregel om een cavia een periode te helpen overbruggen waarin hij zelf niet kan eten. Daarna moet hij weer zelf gaan eten.

Symptomen

Niet meer eten, geen moeite meer doen om te eten, eten onverschillig bekijken.

Besmettelijk voor cavia's?

Nee.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

Ja.

Zelf-zorg mogelijk?

Ja. Door te dwangvoederen kan je de cavia aansporen om weer zelf te gaan eten.

Naar de dierenarts?

Ja. Je moet weten wat er aan de hand is als de cavia niet meer eet of minder eet.

Gaat het over?

Soms wel, soms niet.


top

terug naar Ziektes Index


Baarmoederproblemen

Baarmoedertumor
Een baarmoedertumor is een tumor die in de baarmoeder ontstaat. De tumor kan zich verspreiden van het binnenste slijmvlies naar het buitenste weefsel en vandaaruit naar andere organen. Bij een baarmoedertumor kunnen de volgende symptomen optreden: bloederig afscheiding uit de vulva, pijn, lusteloosheid, minder eten, algeheel gevoel van ziek-zijn.
Via een röntgenfoto kan vastgesteld worden dat het om een tumor gaat. Er zal dan altijd geopereerd moeten worden om de cavia te redden.


Baarmoederonsteking
Een baarmoederonsteking kan tijdens of na de bevalling optreden; dat staat beschreven op de pagina Complicaties bevalling.
Een baarmoederonsteking kan ook optreden zonder dat er sprake is van een zwangerschap; dat staat hieronder beschreven.

Bij een baarmoederontsteking is het baarmoederslijmvlies ontstoken. Dit baarmoederslijmvlies bedekt de baarmoeder aan de binnenkant. Een zeugje is iedere 14-18 dagen bronstig (bereid om te paren) en iedere keer staat de vulva dan open om eventueel zaad toegang te geven tot de baarmoeder. Op die manier kunnen echter ook bacteriën binnendringen.
De baarmoederontsteking kan gesloten of open zijn. Een open baarmoederontsteking houdt in dat de pus die ontstaat door de infectie het lichaam kan verlaten via de vulva.
Een gesloten baarmoederinfectie ontstaat als de baarmoeder is gekanteld zodat het pus nergens heen kan. De baarmoeder kan dan scheuren zodat het pus in het lichaam komt en de cavia sterft aan vergiftiging.
Bij een open baarmoederinfectie zijn de symptomen: een rood tot bruine, etterige of slijmerige afscheiding uit de vagina die stinkt, pijn, lusteloos zijn, koorts, algeheel gevoel van ziek-zijn, minder of niet eten en meer drinken.

Symptomen
De symptomen van een gesloten baarmoederontsteking zijn sloomheid en algehele apathie (lusteloosheid en gebrek aan enthousiasme) bij de cavia. De vacht kan dof en droog zijn. De cavia kan vies of vreemd ruiken. De cavia kan meer drinken dan normaal.

Behandeling
De dierenarts kan anti-bioticum geven maar als de infectie te ver gevorderd is, is de enige optie om de baarmoeder eruit te halen.

top

terug naar Ziektes Index



Baarmoederverzakking
Een baarmoederverzakking kan optreden als spieren, weefsels en banden in het deel tussen de vagina en de anus zijn verzakt ten gevolge van een vorige bevalling of een aandoening, zoals problemen met de darmen of de blaas. Als de zeug daardoor steeds heel veel en heel lang perst, kan er dermate veel druk op de organen komen te staan dat deze verzakken. Als de zeug steeds moet hoesten, kan er ook veel druk optreden.
Het kan zelfs gebeuren dat de baarmoeder zover is gezakt dat deze in de vagina hangt, of zelfs buiten het lichaam komt. Dat is een levensbedreigende situatie en je dient héél snel bij de dierenarts te zijn.

Soms merkt de zeug er niets van. Ook als ze er wel iets van merkt, kan het moeilijk zijn te ontdekken wat er aan de hand is. Symptomen kunnen zijn: pijn in buik en rug, moeite met bewegen, neiging om te persen bij bijvoorbeeld het plassen. Er kunnen ook blaasproblemen ontstaan zoals een blaasontsteking.
Zie ook vaginale verzakking.

Symptomen

Pijn in buik en rug, moeite met bewegen, neiging om te persen bij bijvoorbeeld het plassen. Er kunnen ook blaasproblemen ontstaan zoals een blaasontsteking. Soms zijn er geen merkbare klachten.

Besmettelijk voor cavia's?

Nee.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

Dat is mogelijk als de baarmoeder buiten het lichaam komt.

Zelf-zorg mogelijk?

Nee, alleen nazorg na een eventuele operatie.

Naar de dierenarts?

Ja, direct.

Gaat het over?

Niet vanzelf. De baarmoeder kan operatief verwijderd worden. Op die manier kan het dus verholpen worden, maar het gaat nooit vanzelf over.


top

terug naar Ziektes Index



Beroerte
Een beroerte kan zowel een hersenbloeding als een herseninfarct zijn. De termen worden vaak door elkaar gebruikt,  maar eigenlijk is dat niet correct omdat een hersenbloeding en een herseninfarct twee verschillende dingen zijn. Ze worden beide ook wel een beroerte of een C.V.A. genoemd. C.V.A. is de afkorting van de medische term voor beroerte: Cerebrovasculair accident.

Hersenbloeding
Een hersenbloeding is een bloeding in de hersens. Een bloedvat in de hersens scheurt open waardoor bloed in de hersens terecht komt. Dit heeft weefselsterfte tot gevolg. Het bloedvat dat openscheurt, doet dat omdat er een zwakke plek in het bloedvat zit.

Een hersenbloeding onstaat als er een zwakke plek in een bloedvat zit.


Jonge cavia's hebben nog niet volgroeide hersens en oude cavia's hebben hersens die wat kleiner kunnen zijn geworden; bij beide is er dan wat ruimte waardoor een bloedvat die ruimte moet overbruggen. Door de spanning die dat oplevert op het weefsel, kan er een zwakke plek ontstaan.



Herseninfarct
Een herseninfarct is een blokkade van een bloedvat in de hersens.  Dit onstaat doordat een bloedprop (gestold bloed) niet verder kan in een bloedvat en vast blijft zitten en zo de bloedstroom blokkeert. Hierdoor komt een deel van de hersens zonder zuurstof te zitten (dat het bloed immers vervoert). Het gevolg van het zuurstoftekort is dat dat deel van de hersens het minder goed doen of afsterven.

Een bloedvat is normaalgesproken aan de binnenzijde glad en zonder ophopingen. Op die manier kan het bloed er zonder enig probleem doorheen stromen.
Echter, er zijn ook bloedvaten die dichtslibben. Er ontstaan dan op de wanden allerlei uitstulpingen. Omdat het bloedvat nu nauwer is geworden, wordt de bloeddruk hoger.


Als er een bloedstolsel in het bloed zit dat door de vernauwingen heen kan komen, gebeurt er niets. Het wordt pas een probleem als er stolsels voorkomen die te groot zijn om door het bloedvat te kunnen.

 

Op het moment dat een stolsel te groot is om door het bloedvat te kunnen, loopt het stolsel vast in het bloedvat. Het bloedvat is dan afgesloten. Dit is een groot probleem omdat de gebieden in het lichaam die áchter de blokkade liggen afhankelijk zijn van het bloed, zowel voor zuurstof als voor af- en aanvoer van (voedings)stoffen.

 

Achter de blokkade komt geen bloed meer en het bloedvat staat droog. Binnen een paar minuten krijgen de gebieden achter de blokkade die geen bloed meer krijgen, problemen. En al snel zullen ze afsterven omdat ze geen zuurstof krijgen.


De oorzaken van een beroerte kunnen zijn:
Een te hoge bloeddruk;
Overgewicht;
Een te hoog cholesterolgehalte;
Suikerziekte;
Hart- en vaatziekten;
Onvoldoende lichaamsbeweging;
Aderverkalking;
Stress;
Hartaandoeningen;
Klap of val.

De cavia kan niet meer lopen, ligt op zijn zij of op zijn rug. Hij kan ook proberen om nog te lopen, maar loopt dan waggelend, valt om of rolt om. Of het lijkt of hij kruipt of tijgert of zwemmende bewegingen maakt. Een lichte hersenbloeding geeft als symptomen de kop scheefhouden en de ogen omhoog draaien zodat het oogwit te zien is. Meestal volgen er na de eerste hersenbloeding nog meer.

Soms zijn de leefomstandigheden van de cavia debet (schuldig) aan het ontstaan van een beroerte omdat er sprake is van ongezond voer, geen beweging, veel stress en veel suiker in de voeding, maar als de cavia gezond leeft, kan hij toch nog een beroerte krijgen. Dit kan komen omdat hij gevallen is of omdat er hart- en vaatziektes in de familie zitten en het dus erfelijk is.

De dierenarts kan Dexoral voorschrijven; 0,5 mg, 2x daags een tablet of 2x daags een half tablet (afhankelijk van de leeftijd van de cavia) gedurende 7 dagen; dat is een medicijn dat de zwellingen in de hersens vermindert en de gevolgen van een beroerte vermindert. Des te eerder je er bij bent, des te beter de prognose (voorspelling omtrent het verloop van een ziekte) is.
Let er wel op bij het geven van medicijnen dat de cavia inderdaad kan slikken. Door een beroerte kan ook dat aangetast zijn.
Met een paar dagen moet het alweer wat beter gaan. Is dat niet het geval, geef dan een pijnstiller, zoals bijvoorbeeld Metacam (bij de dierenarts te verkrijgen) omdat het kan zijn dat de cavia pijn heeft en daardoor niet wil bewegen.
Het kan een week duren voor de cavia hersteld is. Soms blijft er schade, zoals een pootje dat niet goed kan meekomen maar als de cavia daar mee kan leven èn nog een prettig leven leidt, hoeft dat geen probleem te zijn.

Symptomen

Afhankelijk van de plaats van de beroerte en de hoeveelheid bloed die in de hersens terecht komt bij een scheur van een bloedvat variëren de symptomen: pijn, moeite met lopen, niet kunnen lopen, trillen, slap aanvoelen, geen spiertonus (natuurlijke spierspanning), moeite met eten, niet kunnen eten, omvallen, omrollen, op de rug liggen, kop scheef houden, verlammingsverschijnselen, stuipen, toevallen, plas en poep laten lopen, verandering van gedrag, sufheid, sloomheid, coma.

Besmettelijk voor cavia's?

Nee.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

Ja, dat kan.

Zelf-zorg mogelijk?

Nee, wel nazorg.

Naar de dierenarts?

Ja.

Gaat het over?

Het kan éénmalig zijn, maar vaak krijgt een cavia meerdere beroertes na verloop van tijd.


top

terug naar Ziektes Index



Bijten
Er zijn een groot aantal redenen waarom een cavia kan bijten. Alle redenen vind je op
de pagina Bijten.

top

terug naar Ziektes Index



Blaasproblemen zoals:
- blaasontsteking (Cystitis);
- blaasgruis;
- blaasstenen;
- blaastumor;
- bloed plassen.
De blaas is de opslagplaats voor de urine en de urine verlaat het lichaam via de urinebuis. Bij een blaasontsteking is de binnenkant van de blaas (die met slijmvlies bedekt is) ontstoken. De urinebuis kan ook ontstoken zijn. De ontsteking ontstaat als bacteriën van buitenaf naar binnen dringen.

Op de afbeelding het schematisch overzicht van de weg die de urine in het lichaam aflegt. De nieren zijn het startpunt; hier worden de afvalstoffen uit het bloed gehaald en wordt er urine gemaakt.
De urine reist via de urineleiders naar de blaas. Hier wordt de urine opgeslagen. Als de blaas vol zit, wordt er geplast.

Links het systeem bij een zeugje. De urinebuis is vrij kort, waardoor bacteriën vrij makkelijk de blaas binnen kunnen dringen.


Hier het systeem van een beertje. Doordat door de penis de urinebuis langer is dan bij het zeugje, kunnen bacteriën minder makkelijk de blaas bereiken. Beertjes hebben dan ook minder last van blaasproblemen.


Symptomen

De symptomen van een blaasontsteking en blaasstenen zijn: nat rond de geslachtsdelen of geheel natte buik, geïrriteerde huid, pijn, persen en kreunen bij het plassen, vermagering, apathie, bloed in de urine of juist witte urine en een algeheel beeld van ziekzijn, hoewel niet alle symptomen op hoeven te treden.

Let op! Kale cavia's zoals Skinny's en Baldwins hebben geen haar op de kont en rondom de geslachtsdelen. Bij hen kun je dus niet daaraan zien of ze al dan niet een blaasprobleem hebben. Bij hen zul je het op andere manieren moeten vaststellen. Een goede manier is om ze op een lichtgekleurde handdoek te zetten tot ze plassen (veel komkommer geven of iets dergelijks helpt dan goed). Maar ook dan is het niet 100% dat ze het wel of niet hebben, want het kan zijn dat de urine niet gekleurd lijkt te zijn terwijl hij dat wel is, maar de concentratie bloed te weinig is om de  urine te laten verkleuren.

Bloed plassen kan verschillende oorzaken hebben: een blaasontsteking, blaasstenen of een tumor. Het kan ook zijn dat de urine geen bloed bevat, maar alleen roodgekleurd is; als de cavia bietjes heeft gegeten, is de kleur daarvan afkomstig. Rode urine door biet kan geen kwaad.


Als je niet weet of je cavia blaasontsteking heeft of niet, zet hem dan op een papieren zakdoekje met de kont of vouw het zakdoekje om de kont heen. Als je iets dergelijks ziet als op de foto, heeft hij wellicht een blaasontsteking.


Blaasstenen
Blaasstenen zijn letterlijk steentjes, gevormd uit een mineraal. Een blaassteen kan ontstaan wanneer er bepaalde mineralen in de urine aanwezig. De mineralen vormen eerst kristallen, dan blaasgruis en uiteindelijk blaasstenen. Blaasstenen kunnen blaasontsteking veroorzaken als de stenen scherp zijn en de binnenkant van de blaas irriteren, en blaasstenen kunnen ook de urinebuis blokkeren.
Blaasstenen zijn meestal aanleiding om de cavia te opereren en de blaasstenen te verwijderen. Echter, dan moet ook het menu aangepast worden. En de cavia moet genoeg vitamine D krijgen omdat dat in verband staat met het ontwikkelen van blaasstenen. Vaak komen blaasstenen terug, of ontwikkelt de cavia blaasgruis. Maar wat als de cavia allergisch is voor de narcose? En dan zijn er ook nog de cavia's die al vaker geopereerd zijn en waarvan het baasje hen niet weer een operatie aan wil doen. En je hebt baasjes die hun cavia geen operatie aan willen doen, om wat voor reden dan ook: te zwak, te ziek, te oud... Er is ook een alternatief middel, het kruid Steenbreker (Chanca Piedra) dat al eeuwenlang wordt gebruikt om blaasstenen en blaasgruis te verwijderen. Dat duurt uiteraard (veel) langer voor het werkt, maar het voordeel is dat de cavia het de rest van zijn leven mag nemen en dat hij niet geopereerd hoeft te worden.


Blaastumor
Bij een tumor hangt het af van de plaats en de grootte of deze operatief te verwijderen is. Als dat niet kan, zal de cavia waarschijnlijk moeten worden ingeslapen.

Behandeling
De standaardbehandeling bij de dierenarts bij blaasproblemen is het geven van anti-bioticum en pijnstillers. Daar gaan de problemen de eerste keer meestal van over, maar vaak komt de blaasontsteking weer terug, waarna er dan weer anti-bioticum wordt voorgeschreven. Het gaat dan even beter, dan komen de problemen weer terug. Het nadeel van anti-bioticum is dat het niet de ooraak aanpakt, maar slechts aan symptoombestrijding doet. De echte oorzaak is namelijk dat er blaasstenen gevormd worden of dat de blaas steeds weer ontsteekt. Zolang dat niet aangepakt wordt, is anti-bioticum slechts een lapmiddel.

Blaasproblemen behandelen en voorkomen


Blaasstenen ontstaan omdat er in de darmen van de cavia te veel calcium aanwezig is. De cavia heeft van oorsprong een calcium-arm dieet (in het wild). Bij ons krijgt hij echter veel calciumrijke groenten, calciumrijk hooi, calciumrijk water en calciumrijk hardvoer. Omdat de cavia ALLE calcium opneemt die in het voedsel zit, maar hij niet zoveel nodig heeft, moet het lichaam toch iets doen met dat te veel aan calcium en daarom wordt het calcium 'opgeslagen' in de blaas in de vorm van blaasstenen.
Je dient je cavia's dus calcium-arm voedsel en water (zacht water en geen hard water) te geven. De hardheid van je water kun je controleren op de site van Aquacell.
Op de pagina Hard en zacht water wordt uitgelegd waarom zacht water beter is bij blaasproblemen.
Op de pagina Vitamine D staat een overzicht van voedsel met daarbij hoeveel calcium erin zit. Het blijkt dat vitamine D in staat is om calcium op te nemen en dat cavia's die een tekort aan vitamine D hebben nog sneller blaasstenen krijgen. Vitamine D wordt aaangemaakt uit daglicht, dus cavia's die binnen zitten krijgen géén vitamine D. Meer informatie over hoe dat zit met vitamine D vind je op de pagina Vitamine D.

Als je cavia eenmaal blaasstenen heeft, dan kun je wegkrijgen op drie manieren: door een operatie bij de dierenarts, door het eruit masseren van de blaassteen of door de blaassteen in het lichaam af te breken door het gebruik van geneeskrachtige kruiden.
Een operatie is risicovol door de narcose en door het feit dat de cavia na de operatie moet herstellen. Het eruit masseren van de steen kan alleen als deze niet te groot is.
Het kan echter, ook bij heel kleine stenen, erg pijnlijk zijn. Kleine steentjes en blaasgruis wordt door dierenartsen ook wel uit de blaas gespoeld door een dun buisje in de urinebuis in te brengen en er dan water in te spuiten zodat het gruis naar buiten komt.
Ik adviseer dat echter niet omdat de cavia daar pijn aan ondervindt, het vaak niet werkt en er andere manieren zijn om de blaasgruis eruit te krijgen. 
Als je je zelf indenkt dat iemand een buisje in je urinebuis schuift en er dan water inspuit, kun je je indenken dat dat geen pretje is.
Een andere manier om blaasstenen en blaasgruis te verwijderen, is door de stenen in het lichaam af te breken en te verpulveren zodat ze als stof met de urine mee naar buiten kunnen worden gespoeld. Dit kan echter alleen als de cavia niet heel erg ziek is, want deze manier duurt een paar weken tot een paar maanden, afhankelijk van de grootte van de stenen en de hoeveelheid.

Dit is een röntgenfoto van een zeugje dat een blaassteen in haar blaas heeft.



Spasfon
Een mensenmedicijn waar ik ervaring mee heb, is Spasfon. Dit is een vrij verkrijgbaar medicijn dat niet (meer) in Nederland en België, maar nog wel in Frankrijk en Amerika te krijgen is. Toen mijn dierenarts en ik ten einde raad waren ten aanzien van de eeuwig voortdurende blaasproblemen van één van mijn zeugjes, heb ik dat medicijn geprobeerd. Ik wist dat Spasfon bijna wonderen verrichte bij mensen met blaasonsteking, maar het verrichte bij mijn cavia ook wonderen: met twee dagen was ze weer op de been. Ik gaf haar eerst tweemaal daags een tablet, later tweemaal daags een half tablet. Ik heb ook wel cavia's drie tabletten per dag gegeven bij heel ernstige situaties. Spasfon verwijdert echter geen blaasstenen en blaasgruis. Het kan dagen tot weken duren voor alle klachten verdwenen zijn. Het kan tot een week duren voor er verbetering optreedt. Een nierbekkenontsteking was met zes weken eindelijk weg. Het voordeel van Spasfon is dat je het langdurig kunt geven en met andere medicijnen samen. 


Steenbreker
Steenbreker is een kruid, ook wel Chanca Quebra, Quebra Pedra of Chanca Piedra genaamd. De Latijnse naam is Phyllanthus niruri.
Het kruid breekt en verpulvert blaasstenen, blaasgruis en nierstenen af in de loop van een aantal weken of maanden waarna ze dan uit het lichaam gevoerd worden met de urine. Je kunt het online kopen (zoeken op een van die namen). Kruiden die ook stenen in de nieren en blaas tegengaan zijn: berk, rozebottel, kersesteel, beredruif, anijs, brandnetel, peterselie, salie, selderij. Je kunt deze gedroogd geven, maar peterselie, rozebottel en selderij ook vers.
Je moet het wel langdurig geven (een aantal weken of maanden) omdat een steen natuurlijk niet zomaar afgebroken is.


Eurologist
Er zijn alternatieve medicijnen, zoals Eurologist (voorheen Urologist) dat te verkrijgen is bij de
Huisdierendokter. Dit werkt bij ongeveer 80-90% van blaasproblemen. Het kan ook zijn dat Eurologist een tijdlang prima werkt, maar dat de problemen er dan toch 'doorheen breken'. Het verwijdert echter geen blaasstenen en blaasgruis.


D-Mannose
Een ander middel, dat oorspronkelijk voor mensen bedoeld is, is
D-Mannose. Dit is een suiker dat de bacteriën aan zich bindt, waardoor de bacteriën met de urine naar buiten spoelen. Daar waar anti-bioticum tracht de bacteriën te doden (en daarbij ook de goede bacteriën doodt) werkt D-Mannose als een soort klittenband: het 'pakt' alle bacteriën op, houdt ze vast en het wordt dan met de urine verwijderd. De dosering is een kwart afgestreken theelepel. Dit kan worden opgelost in water zodat het makkelijk met een spuitje kan worden gegeven.
Het is ontwikkeld voor mensen die chronische blaasontsteking hebben door de bacterie E. Colli en helpt bij 90% van hen. Omdat E.colli ook de bacterie is die het meest bij cavia's voorkomt als het om blaasontsteking gaat, helpt het bij hen ook. Het verwijdert echter geen blaasstenen en blaasgruis.


Wat kan ik verder doen?
Houdt de cavia warm door middel van veel hooi, doeken over het nachthokje en de kooi, warmtelampen, kruiken. Het kan zijn dat de cavia het fijn vindt om op de kruik te liggen; doe dan een klein beetje water in de kruik zodat deze vrij plat ligt. Zorg dat de kooi altijd schoon en droog is en uit de tocht staat. Pijnstilling is ook erg belangrijk; als de dierenarts je dat niet heeft gegeven, vraag er dan om. Meer informatie over wat je kunt doen om het je cavia zo draaglijk mogelijk te maken tot een behandeling kan worden ingezet en/of je naar de dierenarts kunt en/of medicijnen hebt, vind je op de pagina Eerste hulp bij blaasproblemen.

Symptomen

Natte kont, natte buik, geïrriteerde huid, pijn, persen bij het plassen, vaak plassen, kreunen bij het plassen, vermagering, apathie, languit liggen op de buik, bloed in de urine of juist witte urine.
Let op! Bij naaktcavia's (Skinny's en Baldwins) zie je niet dat ze een natte kont hebben dus daar moet je op andere symptomen afgaan.

Besmettelijk voor cavia's?

Nee.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

Dat kan. Een niet-behandelde blaasontsteking die overgaat in een nierbekkenonsteking en niet wordt behandeld, kan tot de dood leiden. Ook blaasstenen en blaastumoren kunnen een dodelijke afloop kennen.

Zelf-zorg mogelijk?

Als je niet weet wat het is, dan eerst naar de dierenarts zodat deze een diagnose kan stellen en je weet waar je mee te maken hebt. In het geval van een blaasontsteking kan het zijn dat er ook sprake is van een blaassteen, blaasgruis of beide. Let er wel op dat een dierenarts die (hard) in de buik drukt/knijpt voor het onderzoek de zaken erger kan maken omdat drukken/knijpen in de blaas uiteraard erg pijnlijk is.

Naar de dierenarts?

Ja., als je niet weet wat er aan de hand is.

Gaat het over?

Met de juiste medicijnen en aanpassing in het voer gaat het over. Indien het voedsel niet wordt aangepast, komt het waarschijnlijk steeds terug en/of wordt het erger.


top

terug naar Ziektes Index



Bloedneus
Een bloedneus kan ontstaan omdat de cavia ergens tegenaan stoot. Dan is er sprake van een uitwendige verwonding. Deze zal gewoon helen.
Een bloedneus kan echter ook het resultaat zijn van een inwendige verwonding en daarom dien je altijd bij de dierenarts een bloedneus te laten controleren.
Er kan iets in de neus niet goed zijn maar de bloeding kan ook uit de hersens komen; dan is er daar een bloeding geweest die ook op het functioneren van de cavia van invloed kan zijn.

top

terug naar Ziektes Index



Bloedvergiftiging
Een bloedvergiftiging ontstaat als bacteriën het bloed binnendringen en zich via de bloedbaan door het lichaam verspreiden, zich ondertussen vermeerderend. Niet alleen de bacteriën kunnen schadelijk zijn, maar ook hun afvalstoffen (hun 'poep') die uit gifstoffen bestaan. Het kan ontstaan door een infectie van een orgaan, zoals longontsteking, blaasontsteking of hersenvliesontsteking, maar ook door een ontstoken wond of het pus van een abces.
Door een bloedvergiftiging krijgen de organen niet genoeg bloed, en daardoor dus ook geen zuurstof want zuurstof wordt door het bloed vervoerd. Organen kunnen hierdoor beschadigen of helemaal niet meer werken.

Bloedvergiftiging tijdens de zwangerschap
Bloedvergiftiging kan voorkomen tijdens de zwangerschap. Zwanger zijn vergt veel van de zeug en iedere vorm van stress of spanning kan effect hebben, zeker als de zeug niet in een goede conditie is, te dik is of te weinig vitamine C krijgt. De symptomen zijn lusteloosheid, kwijlen en in coma raken. Zie ook
Bloedvergiftiging (pagina Zwangerschapsziekten).

Symptomen
Symptomen kunnen zijn koorts, snelle ademhaling (hijgen), koude rillingen, lage bloeddruk, minder urineren, spierzwakte, sloomheid, kwijlen, diarree. Ook kan ondertemperatuur optreden; dat is een te lage temperatuur. Bloedvergifting leidt zonder behandeling tot shock, coma en meestal de dood.

Als de cavia het overleeft, kunnen door mogelijk beschadigde organen problemen optreden met de gezondheid. Het is dan ook verstandig de cavia geen nageslacht te laten produceren.

Symptomen

Koorts, snelle ademhaling (hijgen), koude rillingen, lage bloeddruk, minder urineren, spierzwakte, sloomheid, kwijlen, diarree. Eventueel ondertemperatuur. Shock en coma.

Besmettelijk voor cavia's?

Nee.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

Ja, dat is zeker mogelijk. Bij geen behandeling sterft de cavia sowieso. Als wel behandeld wordt, is het nog maar de vraag of de cavia het redt omdat bloedvergiftiging een zeer ernstige aandoening is.

Zelf-zorg mogelijk?

Nee, naar de dierenarts.

Naar de dierenarts?

Ja, en wel zo snel mogelijk.

Gaat het over?

Ja, het kan zeker genezen, maar snel naar de dierenarts is geboden.


top

terug naar Ziektes Index



Botbreuk
Een botbreuk ontstaat door een val of een klap. Cavia's kunnen botbreuken oplopen door ondermeer:
- uit het hok vallen;
- van bed, bureau of andere hoogte op de grond vallen;
- doordat er op ze gestaan wordt door mens of dier;
- doordat ze met konijnen samen worden gehouden (konijnen kunnen harde trappen uitdelen waardoor ribben of ruggen worden gebroken);
- tijdens de bevalling vastgezeten te hebben (stuitligging, moeilijke bevalling);
- doordat ze te stevig worden vastgepakt (bijvoorbeeld door kinderen die doorknijpen);
- doordat ze in volle vaart (als ze achterna worden gezeten) ergens tegenaan klappen;
- doordat een deel van hun lichaam stil blijft staan terwijl de rest verder gaat (bijvoorbeeld als een achterpoot ergens achter blijft haken terwijl het lichaam valt);
- doordat ze gepakt zijn door een roofdier (ook honden, katten en grote (huis)vogels zijn roofdieren).
Een botbreuk kan inhouden dat het gehele bot doormidden is gebroken, maar ook een scheur in een bot is een botbreuk. Als een bot in vele kleine stukjes ligt, dan is het verbrijzeld.

Dit is een röntgenfoto van een zeugje dat vóór ze anderhalf maand oud was gecompliceerde botbreuken opliep. Het linker gele streepje geeft de hoogte aan waar het gezonde linkerbot zit. De stippellijn rechts geeft aan waar het rechterbot had moeten zitten. Het zat echter een heel stuk lager; bij het rechter gele streepje. Ook de stand van de botten klopt helemaal niet meer en het bot boven de gele stippellijn is veel langer geworden om de misvorming te compenseren.

Ondanks het feit dat haar ene pootje misvormd was, kon ze zich er prima mee voortbewegen, maar haar achterpoten hadden net zo'n schuifelende pas als die van Charlie Chaplin.


Gezonde botten
Voor gezonde botten zijn calcium,
vitamine D en lichaamsbeweging van belang.
Calcium zit in groenten, vooral in bladgroentes zoals andijvie en sla, in kool en dan vooral boerenkool, chinese kool en broccoli. Het zit ook in zaden en noten.
Zonder vitamine D blijft calcium in het voedsel zitten; vitamine D zorgt ervoor dat calcium in de botten kan worden opgeslagen. Vitamine D ontstaat in de huid als deze door de zon wordt beschenen. Door lichaamsbeweging worden de zogenaamde osteoblasten geactiveerd. Dit zijn cellen die botweefsel maken en zo de botten opbouwen.

Bij een botbreuk altijd direct naar de dierenarts! Als hij gevallen is of je hebt op hem getrapt maar je ziet niets dat wijst op een verwonding, moet je ook direct naar de dierenarts want inwendige verwondingen kunnen ook optreden.

Symptomen

Afhankelijk van welk bot gebroken is: verlamming, niet meer kunnen lopen, mank lopen, slepen met been, niet meer kunnen eten.

Besmettelijk voor cavia's?

Nee.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

Dat kan: als de rug is gebroken en de caia verlamd is, moet hij worden ingeslapen.

Zelf-zorg mogelijk?

Ja, na instructies dierenarts.

Naar de dierenarts?

Altijd!

Gaat het over?

Ja, een bot heelt weer.


top

terug naar Ziektes Index



Buikloop
Buikloop wordt over het algemeen veroorzaakt door bedorven voedsel. Het is een heftige vorm van diarree die dodelijk kan zijn als het lang aanhoudt. De cavia droogt snel uit en direct naar de dierenarts gaan is dan ook noodzaak. Als de cavia het overleeft, moet hij de eerste dagen alleen hooi en water krijgen (of datgene wat de dierenarts voorschrijft) waarna hij weer geleidelijk aan groenvoer gewend moet worden.

Kijk ook bij
Diarree op de pagina Ziektes C-D voor meer informatie daarover. Op die pagina staat ook informatie over Norit; dat kan je geven bij buikloop.

Symptomen

Diarree, plakkaten diarree in het hooi. De cavia is zwak en slap en zit stil in een hoekje. Haren kunnen overeind staan. Geen zin in eten.

Besmettelijk voor cavia's?

Ja, indien de diarree door een besmettelijke ziekte veroorzaakt wordt wel.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

Ja, dat kan. Diarree ontrekt heel veel vocht aan het lichaam en alle waardevolle voedingsstoffen. Als er niets aan gedaan wordt, kan het met een dag al te laat zijn als de diarree heel hevig is en de cavia niet zoveel reserves heeft.

Zelf-zorg mogelijk?

Ja, je kan altijd Norit geven. Ook als blijkt dat het om een bacterie gaat, want Norit is niet schadelijk.

Naar de dierenarts?

Ja, bij hevige diarree dien je altijd contact met je dierenarts op te nemen.

Gaat het over?

Ja, diarree kan gewoon over gaan, ook als het veroorzaakt wordt door een ziekte.


top

terug naar Ziektes Index



Buikvliesontsteking
Buikvliesontsteking  is een ontsteking van het buikvlies. Het buikvlies is een vlies dat een aantal organen in de buikholte omvat.
Een buikvliesontsteking kan ontstaan omdat een orgaan is ontstoken of omdat een orgaan is gescheurd. Als een cyste, bijvoorbeeld een eierstokcyste, scheurt, ontstaat er een infectie. Een buitenbaarmoerderlijke zwangerschap of het knappen van een bloedvat kan ook aanleiding zijn. Ook als de darmen worden afgeklemd, kan infectie optreden. Afklemming van de darmen kan ook na een operatie plaatsvinden.


Symptomen

Pijn, koorts, sloomheid, sufheid, apathie, niet meer eten.

Besmettelijk voor cavia's?

Nee.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

Ja, dat kan heel goed.

Zelf-zorg mogelijk?

Nee, naar de dierenarts.
Nazorg is wel zelf mogelijk.

Naar de dierenarts?

Ja.

Gaat het over?

Het kan overgaan, maar dan moet je er wel snel bij zijn.


top

terug naar Ziektes Index



Bult
Een bult kan op diverse plekken zitten en het kan diverse dingen zijn.

Abces
Een abces groeit vrij snel. Met een paar dagen is het een dikke bult en hij blijft groeien. Meer over een
abces.


Talgklier

Talgklieren liggen in de huid en zijn dan ook huidklieren. Ze produceren talg (huidsmeer) en dat is een vettige substantie. Die wordt over de huid en haren verspreid. Dit zorgt ervoor dat huid en haren waterafstotend worden en beter bestand zijn tegen schadelijke stoffen die de huid binnen willen dringen, zoals ziektekiemen.


Soms raakt een talgklier verstopt. Dan kan het talg er niet uit en dit hoopt zich dan op onder de hoornprop; dat is een soort dekseltje dat de talgklier afsluit.
Een talgklier kan uitgeknepen worden. De talg die eruit komt, kan in kleur variëren van wit, geel en grijs tot bijna zwart.

 


Sommige talgklieren moeten regelmatig uitgeknepen worden, bij anderen volstaat één keer waarna ze uitdrogen en niet meer terugkomen. Een cavia kan prima leven met een talgklier die zo af en toe uitgeknepen moet worden als hij er verder geen last van heeft.


Talgklieren die heel groot worden, veroorzaken grote gaten in de huid en dus een wond en daarom wordt een talgklier ook wel operatief verwijderd. Een talgklier wordt ook vaak operatief verwijderd als deze ontstoken is en de onsteking niet over wil of als een tumor de oorzaak is.



Tumor
Een tumor kan aan de buitenzijde of binnenzijde van het lichaam zitten. Aan de buitenzijde valt het op omdat het langzaam groeit. Aan de binnenzijde kan je alleen afgaan op mogelijke symptomen die de cavia vertoont. Voor meer over tumoren kijk je op
de pagina Ziektes T-U bij Tumoren.


Vetbult
Een vetbult zit vaak onder de kin en voelt aan als een knikker. Je kan hem vaak door de huid heen vastpakken en het lijkt of hij los zit. Meestal is een vetbult die los zit onschuldig, maar het is het beste om iedere bult te laten controleren door een dierenarts. Sommige vetbulten zitten namelijk vast en er zijn tumoren die los lijken te zitten (maar dan toch via een dun kanaaltje vastzitten).
Een vetbult kan ook in de buik zitten, bij de tepels en daar dan als een zachte massa onder de huid groeien. Als er met een naaldje in wordt geprikt om wat cellen eruit te zuigen, komt er alleen vetweefsel uit. Cavia's die dit hebben, kunnen moeite hebben om hun kont schoon te houden; je moet ze dan helpen en regelmatig de kontharen knippen en een
kontbadje geven.


Vetklier
Een vetklier zit op de kont bij zowel beren als zeugen en is een volkomen normaal iets. De vetklier scheidt een vettige substantie uit. Soms werkt de vetklier zo overdadig dat de hele vacht van de cavia vettig is. De vetklier verspreidt ook een geur die van belang is in de omgang met andere cavia's, vooral tijdens de bronst als de zeugjes willen paren en de beren dan uit moeten maken wie de sterkste is.

Een vetklier kan ervoor zorgen dat het gebied rondom de klier vies wordt. Door het vet wordt stof en rommel aangetrokken wat het hele gebied vies maakt.
De vetklier en het gebied er rondom kan worden gewassen met een zachte shampoo.


Bij sommige beren is de vetklier dermate actief dat het vet zich over het hele lichaam verspreidt en de cavia eigenlijk te vet is om aan te pakken. Vooral de vacht op de rug is dan heel erg vet. Dergelijke beren mogen rustig om de paar weken gewassen worden om het enigszins in toom te houden.


De vetklier, die ook wel stuitklier wordt genoemd, komt ook bij vogels voor (het vet zorgt ervoor dat hun veren waterdicht worden) maar ook bij bijvoorbeeld vossen en het edelhert (waar het aan de enkel zit) en bij hen wordt de geur ook gebruikt tijdens de paartijd.

Symptomen

Een verdikking of bult ergens op het lichaam.

Besmettelijk voor cavia's?

Nee.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

Dat is mogelijk bij abcessen en tumoren.

Zelf-zorg mogelijk?

Na instructie dierenarts.

Naar de dierenarts?

Ja, altijd om vast te stellen om wat voor soort bult het gaat.

Gaat het over?

Nee, niet vanzelf.
Aan de vetklier hoeft natuurlijk niets gedaan te worden.


terug naar Ziektes Index

 

top      home