Hoe zit dat nou met vitamine C? Waarom moeten cavia's dat hebben? En wat gebeurt er als ze het niet krijgen?

Wat doet vitamine C precies in het lichaam?
Waarom heeft een cavia vitamine C nodig?
Waarom kan een cavia geen vitamine C aanmaken?
Welke klachten treden op als de cavia niet voldoende vitamine C krijgt?
Hoeveel vitamine C moet de cavia hebben?
In welke voeding zit vitamine C?
De kwaliteit van groente en fruit
Wat is de beste vitamine C?
Hoe lang kan je vitamine C bewaren?
Moet je apart vitamine C geven of kan je voer met vitamine C geven?
Wat moet ik doen als mijn cavia te weinig vitamine C krijgt?
Is te veel vitamine C slecht?
Wordt vitamine C in het lichaam opgeslagen?
Overzicht hoeveel vitamine C groente en fruit bevatten. 

Wat doet vitamine C precies in het lichaam?

We kunnen alleen in leven blijven als onze cellen voedingsstoffen kunnen omzetten in andere stoffen. Deze stoffen bestaan uit moleculen. Er zijn twee soorten, namelijk anorganische en organische moleculen. Anorganische moleculen zijn simpel van opbouw en komen alleen in kleine hoeveelheden voor in het lichaam (uitgezonderd de watermoleculen die in overstelpende hoeveelheden in het lichaam voorkomen). Organische moleculen zijn over het algemeen complex van opbouw en komen in zeer grote aantallen voor in het lichaam. Een van de belangrijkste organische moleculen (die ook wel biomoleculen worden genoemd), zijn eiwitten.


 Zonder eiwitten geen leven

Eiwit-moleculen zijn opgebouwd uit eenvoudigere moleculen; de aminozuren. Door aminozuren in verschillende volgordes te koppelen, kan er een overweldigende hoeveelheid verschillende eiwitten worden gemaakt. Als er geen eiwit-moleculen aanwezig zijn, kunnen de cellen geen voedingsstoffen omzetten in andere stoffen. De eiwit-moleculen spelen derhalve een sleutelrol in het stofwisselingsproces. Simpel gezegd zou een lichaam zonder eiwitten niet in leven kunnen blijven. En een van de dingen die nodig is om eiwitten te maken, is vitamine C.


Soorten vitamine C

Er zijn trouwens vier soorten vitamine C: ascorbinezuur (L-Ascorbinezuur), magnesium ascorbaat, calcium ascorbaat en ascorbyl palmitaat. Ascorbinezuur  is de zure vorm en te verkrijgen in poedervorm. Het is de goedkoopste 'uitvoering' van vitamine C maar heeft als nadeel dat het eventueel maagproblemen kan veroorzaken. De twee ascorbaten zijn niet zuur. Ascorbyl palmitaat is de in vet oplosbare versie van vitamine C. De meest gebruikte vorm van vitamine C is het ascorbinezuur.

top


Waarom heeft een cavia vitamine C nodig?

Eén van de voedingsstoffen die noodzakelijk is bij het vormen van eiwitten, is vitamine C. Zonder vitamine C is het niet mogelijk om het eiwit collageen te maken. Collageen is het hoofdbestandeel van bindweefsel en het woord geeft precies aan wat het doet, namelijk het bij elkaar houden of binden van weefsel.


 De lijm van ons lichaam

Indien je een wondje hebt, zorg collageen ervoor dat de wond dichtgaat door het beschadigde weefsel aan elkaar te lijmen. Een litteken is het resultaat van het lijmwerk van collageen. Maar collageen zit overal in het lichaam, zoals in bloedvaten, organen, kraakbeen, gewrichten en de huid. Als er niet voldoende collageen in het lichaam is, zorgt dat er voor dat de lijm uit het lichaam verdwijnt en het lichaam valt dan letterlijk uit elkaar: de wanden van haarvaten en bloedvaten kunnen niet meer bij elkaar worden gehouden en deze vallen uit elkaar. Dit heeft tot gevolg dat er overal in het lichaam bloedingen optreden. Zwellingen van het tandvlees, uitvallen van tanden, wonden die niet genezen, littekens die openscheuren en haarverlies zijn allemaal symptomen van scheurbuik. Indien het niet behandeld wordt, is de dood het gevolg.


 Belangrijk voor het hele lichaam

Omdat collageen ook van groot belang is tijdens de groei, kan een cavia zonder vitamine C niet gezond opgroeien. Botten, tanden, pezen, organen, huid en geslachtsorganen kunnen niet gezond worden en blijven zonder vitamine C.
Voorts is vitamine C belangrijk voor het afweersysteem: bij voldoende vitamine C wordt de cavia minder snel ziek, en als hij ziek wordt, wordt hij sneller beter omdat zijn afweer hoger is. En met een hoge afweer is er minder kans op allergieën, virusziektes, infecties en andere ziektes.
Verder is vitamine C van belang bij de aanmaak van adrenaline, diverse hormonen en speelt het een grote rol bij de opname van ijzer en calcium.
Een zeer belangrijke taak van vitamine C is het lichaam beschermen tegen vrij racidalen. Vitamine C is dan ook de belangrijkste anti-oxidant.

top



Waarom kan een cavia zelf geen vitamine C aanmaken?

Vitamine C moet aan de cavia worden gegeven omdat de cavia zelf geen vitamine C kan aanmaken. Ieder dier kan zelf vitamine C aanmaken uit glucose, behalve de mens, de cavia, apen, een aantal vogels en een fruitetende vleermuis uit Afrika.
Glucose is een monosacharide, oftewel een enkel suikermolecuul. Glucose wordt ook wel dextrose of druivensuiker genoemd. Het kan door de celwanden heen om deze van brandstof te voorzien.
Om vitamine C uit glucose te kunnen maken, zijn er vier essentiele enzymen nodig, waarvan één het L-gulonolactone oxidase enzym is. De mens en de cavia hebben drie van de vier essentiele enzymen; het vierde enzym ontbreekt echter.

top


Welke klachten kunnen optreden op als de cavia niet voldoende vitamine C krijgt?

verkeerde stand van kiezen en snijtanden
te zachte kiezen en snijtanden
uitvallen van snijtanden
infectie aan tandvlees
bloedend tandvlees
korstjes aan de lippen
uitvallende haren
krom gegroeide ruggegraat
dikke, stijve en gezwollen gewrichten
te zachte botten
geen of slechte genezing van wonden
onderhuidse en inwendige bloedingen
bloedingen in de spieren
spierzwakte
diarree
bloedarmoede
apathie
anorexia
sterke vermagering
verlamming
verminderde weerstand: sneller ziek

Klachten bij zwangerschap en jonkies:
verminderde vruchtbaarheid
onvruchtbaar
niet goed groeien van ongeboren babies
zwangerschapsvergiftiging
spontane abortus
sterven van pasgeboren babies
te kleine jonkies

top


Hoeveel vitamine C moet de cavia hebben?

De vastgestelde standaard is tussen de 10 en 20 mg per kilogram lichaamsgewicht per dag. Een cavia van precies één kilo heeft dus tussen de 10 en 20 mg vitamine C per dag nodig. Dit geldt voor een gezonde, volgroeide cavia.


 Regelmatig eten van vitamine C is essentieel

Het lichaam heeft geen grote opslagplaats voor vitamine C. Dat houdt in dat er een regelmatige toevoer moet zijn. Het beste is dan ook om een apart bakje met vitamine C korrels neer te zetten zodat de cavia er van kan eten wanneer hij wil.


 Wanneer is meer vitamine C nodig?

Men heeft vastgesteld dat dieren die wel zelf vitamine C aan kunnen maken, onder bepaalde omstandigheden meer vitamine C aanmaken. Derhalve heeft een cavia in diezelfde omstandigheden meer vitamine C nodig.
Jonkies, opgroeiende, zwangere, zieke en herstellende cavia's hebben minimaal de dubbele hoeveelheid nodig. Maar ook andere factoren kunnen er toe bijdragen dat een cavia meer behoefte aan vitamine C heeft, zoals stress. Stress is namelijk een belasting voor het lichaam; eentje die veel vitamine C verbruikt.
Geneesmiddelen, waaronder anti-biotica en pijnstillers, breken vitamine C af. Indien de cavia geneesmiddelen krijgt of geopereerd moet worden of geopereerd is, heeft hij ook extra vitamine C nodig. Indien er gerookt wordt in de kamer waar de kooi van de cavia staat, heeft hij ook vitamine C nodig, want tabaksrook breekt vitamine C af (misschien ook een idee voor de roker? ;-) ).
Verder breekt geraffineerde suiker vitamine C af, dus je moet nooit suiker of een produkt waar suiker in zit aan je cavia geven. En als je in een gebied woont waar er gifstoffen in de lucht kunnen zitten (stad of industriegebied), dien je ook extra vitamine C aan je cavia te geven omdat gifstoffen eveneens vitamine C afbreken.

top



In welke voeding zit vitamine C?

Vitamine C zit in al het groenvoer, dus in gras, in kruiden, in groenten, en in al het fruit (ook in moedermelk en in rauw vlees).
Omdat vitamine C in alle soorten groenten en fruit zit, zou je je af kunnen vragen waarom je, als je je cavia groente en fruit geeft, hem alsnog vitamine C moet geven. Als je cavia's helemaal gezond zijn en geen behoefte hebben aan extra vitamine C, hoef je ze dan ook geen extra vitamine C te geven. In gras zit veel vitamine C, vooral in vers gras, dus als je je cavia's ieder dag gras geeft en daarnaast nog ander groenten en/of kruiden, dan krijgen ze genoeg vitamine C binnen.
Maar het kan zijn dat een cavia een verminderde weerstand heeft, dat hij ziek is, dat hij herstellende is of dat het aanbod van groente en fruit niet geweldig is - en dan is het verstandig om extra vitamine C te geven.



De kwaliteit van groente en fruit

De kwaliteit van groente en fruit varieert afhankelijk van een aantal dingen. Bepaalde omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat er minder vitamine C in groente of fruit zit.

1) Rijpingsproces
In het begin van het groeiproces zit er minder vitamine C in. Naarmate plant groeit of de vrucht rijpt, komt er meer vitamine C in. Het vitamine C gehalte is het hoogst als de groente volgroeid is of als de vrucht rijp is. Daarna loop het gehalte terug.

2) Opslagtijd
Als groente of fruit lang opgeslagen is geweest (bijvoorbeeld bij de groothandel) of als het lang in de winkel ligt, loopt het vitamine C gehalte terug omdat vitamine C langzaam verdwijnt onder invloed van licht. Als het op een donkere plaats is opgeslagen, kan het alsnog vitamine C verliezen omdat vitamine C reageert op de zuurstof in de lucht en er zo vitamine C verdwijnt.
Ook groente en fruit die op een warme plaats liggen, verliezen vitamine C. De beste plek om fruit en groente op te slaan om te zorgen dat er zo min mogelijk vitamine C verloren gaat, is daarom een koele en donkere plek.

3) Natuurlijke variatie
In bepaalde jaargetijden zit er minder vitamine C in groente en fruit dan in andere jaargetijden. In de lente en zomer zit er meer in dan in de herfst en winter. Afgezien daarvan kan je ook in de lente of zomer groente en fruit aan je cavia geven die niet van voldoende kwaliteit is. Ieder seizoen heeft zijn eigen groenten en fruitsoorten en die soorten groeien optimaal in het seizoen waarin ze van nature groeien, maar ze groeien minder goed in andere seizoenen. Zo zullen aardbeien in de winter niet zo lekker smaken. Dat komt omdat het niet het seizoen is voor aardbeien. Aardbeien groeien in de zomer en in de herfst, niet in de winter. Dat je ze toch kan kopen in de winter komt omdat ze uit kassen komen.
Net zo zal een boerenkool in de zomer niet zo lekker smaken omdat boerenkool een echte wintergroente is. Als je derhalve groente of fruit koopt dat niet uit het seizoen is, is de kwaliteit minder en zitten er minder vitamines in. De voedingswaarde is dan gewoon minder.

4) Verpakking
Ook als groente of fruit verpakt is, zal het vitamine C verliezen omdat er zuurstof ingesloten is in de verpakking toen het werd verpakt. Er kunnen ook minieme gaatjes inzitten waardoor lucht binnen kan dringen en de in de lucht aanwezige zuurstof zal reageren met de vitamine C in het voedsel.

5) Gesneden
Als groente of fruit gesneden wordt, komt er zuurstof bij en deze reageert met de vitamine C woardoor het vitamine C gehalte minder wordt.

top



Wat is de beste vitamine C?

Vitamine C korrels

Een goed caviavoer met vitamine C is Super CC van Hope Farms, maar ook andere caviahardvoeren met vitamine C zijn goed. Let er wel altijd op dat er ook inderdaad vitamine C in het hardvoer zit.


Vitamine C tabletjes

Toen er nog geen speciale vitamine C korrels voor cavia's waren, kregen mijn cavia's de vitamine C-tabletjes van Röter. Maar sommige cavia's vinden dat niet lekker. Bovendien moet je dan altijd, dag in, dag uit, iedere cavia een tabletje geven. Dat kan je tegen gaan staan, zeker als je daarvoor alle cavia's er één voor één uit moet halen en zeker als de cavia's helemaal geen tabletje willen. Dan kan je beter voor hardvoer met vitamine C kiezen. Bovendien zit er nu suiker in de tabletjes van Röter en suiker is erg slecht.
Als je cavia's het lekker vinden en het uit zichzelf opeten, kan je rustig tabletjes geven. Die kunnen van ieder merk zijn, zolang er alleen vitamine C in zit - en geen suiker natuurlijk.


Vitamine C druppels/poeder in het water

Er zijn vitamine C druppels of poeder die je in water op kan lossen en zo aan de cavia geven. Omdat in het meeste water chloor zit, en chloor vitamine C afbreekt, wordt de vitamine C snel afgebroken. Om dit probleem te verhelpen, zou je het water moeten koken of water moeten kopen zonder chloor. Maar dan nog verliest vitamine C binnen een dag 50% van de werking door inwerking van licht. Je kan dit ten dele voorkomen door het water af te schermen van het licht, maar dan moet je wel een drinkfles hebben. Als je een drinkbakje gebruikt, gaat dat niet op. Afgezien daarvan zal een cavia nooit al het water opdrinken in zijn drinkflesje of drinkbakje en derhalve krijgt hij te weinig vitamine C naar binnen als je de hoeveelheid vitamine C afstemt op een vol flesje of bakje. Daarom zou je de standaard hoeveelheid moeten verhogen, maar dan nog weet je nooit zeker hoeveel vitamine C hij naar binnen heeft gekregen want hij zou dan moeten drinken als de hoeveelheid vitamine C in het water nog niet is afgenomen. Er mag ook niets van ijzer in het drinkflesje of drinkbakje zitten omdat ook ijzer vitamine C afbreekt. Al met al lijkt het toevoegen van vitamine C aan water een nogal omslachtige manier.


Vitamine C druppels over het voer

Er zijn ook druppels die je over het voer heen kan druppelen. Maar cavia's rommelen vaak hun bakjes om omdat er onderin net een lekker stukje ligt en de kans is dan groot dat ze de met vitamine C besprenkelde brokjes niet eten. Afgezien daarvan zwelt het voer op door de druppels, wat een rotzooi in het voerbakje geeft. Iedere dag al het voer er uit halen is dan de enige optie. Slechts een paar brokjes in de bak neerleggen en deze besprenkelen met de vitamine C druppels is ook niet echt handig omdat de meeste cavia's geen kledderig hardvoer eten.



top



Hoelang kan je vitamine C bewaren?

Het gehalte aan vitamine C in voeding wordt minder als het warm wordt en als het blootgesteld wordt aan licht en lucht. Het beste is dan ook om het op een koele, donkere plaats te bewaren en het zo min mogelijk bloot te stellen aan lucht. Een goed afsluitbare bewaarpot is het beste. Hoewel vitamine C in grote verpakkingen goedkoper is, is het het beste om een kleine verpakking te kopen als je één of twee cavia's hebt. Als je meer cavia's hebt of als je cavia's meer behoefte aan vitamine C hebben, kan je een grotere verpakking kopen. Het gaat er om dat alles op is binnen één maand. Na deze tijd is het vitamine C gehalte teruggelopen tot ongeveer de helft.

top



Moet je apart vitamine C geven of kan je voer met vitamine C geven?

Het kan beide, en is afhankelijk van wat je wilt. Er zijn hardvoermengsels voor cavia's waaraan vitamine C is toegevoegd. Als er voldoende vitamine C in zit, is dat prima om te geven, maar het probleem is dat je niet kan zien hoeveel de cavia ervan heeft gegeten omdat het gemengd voer is. Daarentegen: als je cavia's iedere dag groenvoer krijgen, dan krijgen ze ook al vitamine C naar binnen.

top



Wat moet ik doen als mijn cavia te weinig vitamine C krijgt?

Onmiddellijk vitamine C geven! Als het een ernstig vitamine C-tekort is, dan kan de dierenarts een injectie met vitamine C geven, maar dan is het al een zeer ernstige kwestie.

top



Is te veel vitamine C slecht?

Dat wat het lichaam nodig heeft aan vitamine C, gebruikt het en dat wat het niet nodig heeft, scheidt het uit. Het is dus onmogelijk dat je cavia te veel vitamine C binnenkrijgt, want het overschot wordt gewoon uitgeplast. Vitamine C wordt namelijk niet opgeslagen in het lichaam. Als er heel veel vitamine C in het lichaam is, moeten de nieren wel harder werken om de vitamine C met de urine het lichaam te laten verlaten.
Het is dus beter om je cavia de juiste hoeveelheid vitamine C te geven.

top



Wordt vitamine C in het lichaam opgeslagen?

Nee. Vitamine C is namelijk, net zoals vitamine B, een wateroplosbaare vitamine; een vitamine die in water kan worden opgenomen. En die dus ook weer via het water (want urine bestaat voor het grootste deel uit water) kan worden afgescheiden.
Van vitaminen die in vet oplosbaar zijn (zoals vitamine A) kan er wel te veel worden ingenomen omdat die zich kunnen gaan stapelen (in de vetreserves) in het lichaam. Maar van vitamine C dus niet. Maar het is natuurlijk altijd beter om je cavia de juiste hoeveelheid vitamine C te geven. Niet alleen moet hij de vitamine C die hij te veel heeft, uitscheiden (via zijn nieren), wat extra werk is, maar ook is het weggegooid geld als je je cavia tabletjes geeft die hij gewoon weer uitplast.

top



Overzicht hoeveel vitamine C groente en fruit bevatten.