|
 Eerst wennen
Als je cavia niet gewend is aan het eten van kruiden, dan moet je dat langzaam opbouwen. Dat is belangrijk want een cavia heeft een gevoelig darmstelsel. Dus beginnen met één blaadje, dan twee en dat langzaam opbouwen.
Let op! Sommige kruiden kunnen nare gevolgen hebben als je cavia er te veel van eet. Geef daarom altijd met mate en bouw het langzaam op. Klaver kan gasvorming veroorzaken en in zuring zit oxaalzuur dat schadelijk is als je er te veel van geeft.
Weet wat je plukt
Het klinkt simpel: zoek het kruid en plukken maar! Maar sommige planten lijken heel erg veel op elkaar en sommige eetbare planten zijn bijna niet te onderscheiden van giftige planten. Zorg er daarom voor dat je heel zeker weet dat je het goede kruid plukt.
Akkerkool is een leuk voorbeeld van hoe planten op elkaar kunnen lijken. Ik ben nu al een poos op zoek naar akkerkool en iedere keer denk ik het gevonden te hebben, maar iedere keer blijkt dat het een andere plant is. Ik ga dan ook af op mijn geheugen: ik bekijk thuis de foto en probeer in het wild de plant er bij te zoeken. Als ik denk hem gevonden te hebben, pluk ik een stengel met bloem en een blad en neem dat mee naar huis. Daar vergelijk ik wat ik heb geplukt met de foto. Hoe je het ook doet: weet wat je plukt!
Pluk nooit kruiden die...
 langs de (snel)weg staan, of die op een andere plek staan waar verkeer langsrijdt. Op een fietspad kunnen ook brommers rijden, dus pluk ook daar niet.
daar groeien waar veel honden komen. Honden plassen en poepen graag op alles wat groen is.
onder bomen staan. Door vallende bloemen of bladeren kan het kruid bitter worden, en in bomen kunnen beestjes zitten die stoffen afscheiden die ook op het kruid kunnen vallen.
vogelpoep op het blad hebben.
aangevreten zijn, halve bladeren hebben of waar gaatjes inzitten.
rare bobbels of andere verdikkingen hebben die er niet op horen te zitten.
verdroogd of droog zijn.
een afwijkende kleur hebben.
beschimmeld zijn, of een witte uitslag hebben.
bespoten zijn (geweest) met een insectide of een onkruidverdelger.
met kunstmest zijn behandeld.
Let op! Je moet absoluut zeker weten of het kruid eetbaar is, want cavia's eten rustig giftig kruid op! Als je alleen maar dŕt geeft waarvan je absoluut zeker bent dat het niet giftig en wel eetbaar is, dan zit je nooit verkeerd. Alles wat je niet kent, of waarvan je twijfelt of het wel of niet giftig is of wel of niet eetbaar, laat je staan.
Wist je dat…
Kruiden een rijke bron zijn van vitaminen en mineralen? Ja, dat zijn ze. Veel meer dan de groenten die we in de supermarkt kopen. Daarom is het altijd zinnig om, wanneer het maar kan, kruiden aan het menu van je cavia toe te voegen – en aan je eigen menu, want kruiden zijn niet alleen goed voor je cavia!
 top
Akkerkool
Latijnse naam: Lapsana communis uit de Composietenfamilie (Compositae).
Vindplaats: akkers, bosrand, braakliggend terrein, langs wegen.
Smaak: bitter en zilt tegelijk.
Te gebruiken: de bladeren.
Eigenschappen: zwak laxerend, heelt wonden.
Aan je cavia geven: Als aanvulling op andere groenten.
Zelf eten: Het kan rauw als sla worden gegeten.
Heeft De Grote Cavia hier ervaring mee: Nee. Ik ben nog steeds op zoek naar Akkerkool!
top
Ganzevoet (Brave Hendrik)
Latijnse naam: Chenopodium bonus-henricus uit de Ganzevoetfamilie (Chenopodiaceae).
Vindplaats: afvalhopen, braakliggend terrein, bij muren, op mesthopen.
Smaak: erg flauwe smaak.
Te gebruiken: bladeren.
Eigenschappen: zuivert het bloed, is laxerend.
Aan je cavia geven: Als aanvulling op andere groenten.
Zelf eten: De plant is een uitstekende vervanger voor spinazie; hij bevat, net zoals spinazie, veel ijzer. Je kan de bloemsteeltjes met de bloemen stomen zoals broccoli. De jonge blaadjes kan je rauw in een salade eten.
Heeft De Grote Cavia hier ervaring mee: Nee. Ik ben nog op zoek naar de plant!
top
Gras
Iedereen kent gras en gras is makkelijk te vinden. Maar als je, zoals ik, al jaren gras plukt op verschillende plekken, dan leer je dat er honderden, zo niet duizenden, verschillende soorten gras zijn; gras kan zacht, stevig, hard of scherp zijn en de sprietjes kunnen kort, lang, dik of breed zijn. Sommige soorten groeien in pollen, andere in een grasmat en weer andere als een veld vol wuivende sprieten. En de halmen zijn net zo verschillend als de grassoorten zelf. Je kan alle grassoorten aan je cavia geven; alleen gras dat hard en scherp is, is niet geschikt. Let ook op dat je geen riet plukt, want dat kan veel op gras lijken, zeker als het nog jong is.
|
|
Gras
bestaat al heel erg lang, maar in de tijd
van Dinosauriërs was er geen gras.
Pas aan het eind van het Dinosauriër-tijdperk
'ontstond' gras. Gras is zó gewoon
dat het moeilijk is je voor te stellen dat
er een tijd was zonder gras. |
Heeft De Grote Cavia hier ervaring mee: Ja, ik geef het al sinds jaar en dag. De cavia's zijn er dol op en krijgen er nooit genoeg van; je kan het dag in dag uit geven.
Ik probeer ook 's winters door te plukken.
top
Herderstasje
Latijnse naam: Capsella bursa-pastoris uit de Kruisbloemenfamilie (Cruciferae).
Vindplaats: akkers, langs wegen, op oude muren.
Smaak: pittige grassmaak.
Te gebruiken: bladeren en stengels.
Eigenschappen: hoog kaliumgehalte, is bloedstelpend.
Aan je cavia geven: Als aanvulling op andere groenten.
Zelf eten: De bladeren kunnen als sla worden gegeten, of in de soep.
Heeft De Grote Cavia hier ervaring mee: Ja. Cleo griste het uit mijn handen toen ik het voor het eerst gaf en Laila vond het ook wel lekker. Omdat Cleo zo snel alles opat (ook de zaadjes) was er niks meer voor de anderen! De bladeren zijn nogal klein, dus daar moet je intensief voor verzamelen; als je de hele stengel plukt, gaat het sneller.
Andere toepassingen: Als je een wondje hebt, kan je er gekneusde bladeren op leggen: het is bloedstelpend.
|
|
Herderstasje
is fragiel en fijn en valt daarom nauwelijks
op tegen een groene achtergrond van gras
en andere planten; daarom heb ik mijn jas
gebruikt om een effen achtergrond voor deze
foto te creëren. |
|
|
Dit
is herderstasje als het net gaat groeien;
de kenmerkende zaadjes in hartvorm zijn
nog niet te zien. |
|
|
Een
bos Herderstasje. De bladeren die je ziet
zijn ook herderstasje; soms zijn de bladeren
puntig en zonder inkepingen en soms hebben
ze die wel. |
top
Rode Klaver klaver
Latijnse naam: Trifolium pratense uit de Vlinderbloemen familie (Leguminosae).
Vindplaats: graslanden, langs wegen, velden, weiden.
Smaak: een beetje bitter.
Te gebruiken: bladeren, stengels en bloemen.
Eigenschappen: bevat veel koper, werkt kalmerend, kalmeert bij hoest en keelziekten, is slijmoplossend, bij huidproblemen.
Aan je cavia geven: Niet teveel hiervan geven omdat het gasvorming kan geven wat mogelijk tot de dood leidt.
Zelf eten: Het wordt niet gebruikt voor menselijke consumptie.
Heeft De Grote Cavia hier ervaring mee: Ja. Mijn oudere cavia's vonden het eerst niet lekker, maar nu zijn ze overstag. De jonkies vonden het direct lekker.
Andere toepassingen: Net zoals je het zoete vocht uit de bloempje van de dovenetel kan zuigen, kan je ook uit de bloempjes van rode klaver de zoetheid zuigen. Je zal vaak bijen op de rode klaver zien: van de nectar in klaver wordt dan ook klaverhoning van gemaakt.
|
|
Rode
klaver. Het lijkt meer roze, maar toch wordt
het 'rood' genoemd!
 |
|
|
De bladeren
van de rode en witte klaver lijken op elkaar.
De bladeren kunnen puntig zijn of rond. |
top
Witte klaver
Latijnse naam: Trifolium repens uit de Vlinderbloemen familie (Leguminosae).
Vindplaats: graslanden, langs wegen, velden, weiden.
Smaak: bitter en nogal wrang.
Te gebruiken: bladeren, stengels.
Eigenschappen: stelpt diarree, helpt bij spijsverteringstoornissen, is antisceptisch.
Aan je cavia geven: Niet teveel hiervan geven omdat het gasvorming kan geven wat mogelijk tot de dood leidt.
Zelf eten: Het wordt niet gebruikt voor menselijke consumptie en dat snap ik wel, want het smaakt afschuwelijk; tenminste, de smaak valt wel mee, maar het is zo wrang dat je mond er van samentrekt.
Heeft De Grote Cavia hier ervaring mee: Ja. De jonkies vonden het direct lekker, maar de oudere cavia's moesten aan de smaak wennen.
|
Witte
klaver blijft vaak kleiner dan Rode klaver. |
|
|
Een
veldje klaver tussen het gras. Pas als de
bloemen er zijn kan je zeggen welke soort
klaver het is. |
|
top
Madeliefje
Latijnse naam: Bellis perennis uit de Composietenfamilie (Compositae).
Vindplaats: bosranden, grasland.
Smaak: vrij smaakloos.
Te gebruiken: bladeren, bloemen.
Eigenschappen: zuivert het bloed, werkt ontstekingsremmend, heelt wonden.
Aan je cavia geven: Met mate, zoals ieder kruid.
Zelf eten: Het kan in salades gegeten worden.
Heeft De Grote Cavia hier ervaring mee: Ja. Het smaakt nergens naar en misschien vinden mijn cavia's dat ook, want het is niet hun favoriet. Omdat het een heel gedoe is om zelfs een handvol te verzamelen omdat de blaadjes zo klein zijn, is het ook niet míjn favoriet!
|
|
Het
Madeliefje is erg klein en daarom duurt
het even voor je een redelijke hoeveelheid
verzameld hebt. |
|
|
Het
madeliefje van dichtbij. |
top
Paardebloem
Latijnse naam: Taraxacum officinale uit de Composietenfamilie (Compositae).
Vindplaats: bosrand, braakliggend terrein, grasland, langs wegen, velden, weiden.
Smaak: bitter.
Te gebruiken: blad, bloem (zowel de knop als de open bloem als deze nog geel is), bloemstengel.
Eigenschappen: bevat vitamine C, reinigt en ontgift het lichaam, zuivert het bloed, wekt de eetlust op, is laxerend.
Aan je cavia geven: Paardebloemblad werkt laxerend, dus niet te veel er van geven. Ik geef mijn cavia's wel altijd net zoveel als ze op kunnen, maar ik heb ze er aan laten wennen en ik geef het nooit alléén, maar altijd samen met gras of een andere groente.
Zelf eten: Het kan als sla worden gegeten of in een gemengde salade, maar ook op brood.
Heeft De Grote Cavia hier ervaring mee: Ja. Ik eet het zelf vaak op brood, gecombineerd met een blaadje sla. Het smaakt nogal bitter, maar als je het met iets anders eet, valt het wel mee. Ik geef mijn cavia's al zo lang ik me kan herinneren paardebloembladeren en dat komt door Hiltsjie die last had van zijn endeldarm. Mijn opa zei dat paardebloembladeren goed waren en sinds die tijd geef ik het aan al mijn cavia's. Ik vind het net zo gewoon om ze dat te geven als bijvoorbeeld andijvie.
|
Paardebloem
wordt ook wel molsla genoemd. Als een mol
een molshoop maakt, kan hij de aarde over
de planten heengooien; omdat deze dan geen
licht krijgen, blijven ze geel. De smaak
is dan ook niet zo bitter. |
|
|
|
Paardebloem
is vrij makkelijk te herkennen aan de bloemen;
als de zaadjes zijn gevormd, ontstaat een
pluizige bol
 . |
|
|
Paardebloembladeren kunnen nogal verschillen; sommige zijn ovaal zonder inkepingen, anderen zijn erg gekarteld. Hoewel dit aan het soort paardebloemblad kan liggen (er zijn honderden verschillende soorten paardebloemen), kan het ook per seizoen verschillen: een plant heeft dan bijvoorbeeld in de lente bladeren zonder inkepingen, in de zomer gekartelde bladeren en in de herfst ietwat gekartelde bladeren.
. |
top
Weegbree
Er zijn drie soorten weegbree die je zelf kan eten of aan je cavia kan geven: de Ruige Weegbree (Plantago media), de Smalle Weegbree (Plantago lanceolata) en de Grote Weegbree (Plantago major) uit de Weegbreefamilie (Plantaginaceae).
Vindplaats: akkers, braakliggend terrein, grasland, langs rivieren, langs wegen, weiden.
Smaak: pittig, kruidig, bitter.
Te gebruiken: bladeren.
Eigenschappen: rijk aan vitamine C, zuivert het bloed, helpt wonden helen, neutraliseert gif van insectenbeten.
Aan je cavia geven: De jonge bladeren zijn het lekkerst.
Zelf eten: Heel jong blad kan als spinazie worden gekookt.
Heeft De Grote Cavia hier ervaring mee: Ja. Mijn twee zeugjes vinden het niet zo heel erg lekker, maar de jonkies en Fido wel.
Andere toepassingen: Van weegbree een papje maken (de bladeren fijnstampen) en dit op een insectenbeet leggen: het neutraliseert het vergif. Ik heb het getest en het werkt redelijk: het neemt in ieder geval de zwelling weg. De jeuk gaat ook weg, maar komt daarna, in mindere mate, terug. Als je je verwond hebt, kan je weegbreebladeren kneuzen en op de wond leggen: dit voorkomt verzwering van de wond. Dit werkt heel erg goed. Ik had me in mijn vinger gesneden en dat zijn altijd van die nare wondjes die langzaam dichtgaan. Maar ik kauwde een weegbreeblad van de smalle weegbree fijn en spuugde het sap dat vrijkwam op het wondje. Daarna legde ik het blad op het wondje, deed er een pleister over en liet het een paar uur zitten. Het resultaat? Het wondje ging direct dicht en bleef dicht!
|
|
Grote
Weegbree. |
|
|
Kleine
weegbree. |
|
|
Kleine
weegbree. |
|
|
Kleine
weegbree met bloemen. |
top
Wikke (Voederwikke/Vogelwikke)
Latijnse naam: Vicia villosa uit de Vlinderbloemen Familie (Leguminosae).
Vindplaats: akkers, braakliggend terrein, langs wegen.
Smaak: naar gras.
Te gebruiken: blad, stengels en bloemen.
Eigenschappen: Niet bekend.
Aan je cavia geven: Alle Wikkesoorten zijn veilig om te geven.
Zelf eten: Het wordt niet gebruikt voor menselijke consumptie.
Heeft De Grote Cavia hier ervaring mee: Ja. Ik heb het wel gegeten; het smaakt naar gras, maar het wordt niet gebruikt voor menselijke consumptie. Ik geef het nog niet zo lang aan mijn cavia's, maar Fido is er dol op; hij eet zowel de stengels als de bladeren als de bloemen.
|
Wikke
is een klimplant die tegen hekken, planten
en dergelijke opklimt. |
|
|
|
Close-up
van het blad van wikke. In werkelijkheid
zijn de blaadjes maar een halve tot een
centimeter groot. |
|
|
Op deze
foto zie je de 'grijphandjes' waarmee de
wikke zich vasthoudt zodat hij kan klimmen.
Eentje zit in de rechteronderhoek van de
foto, de ander in de linkerbovenhoek. De
bloemen kunnen variëren in kleur en grootte.
 |
|
|
Jonge
wikke. |
top
Zuring
|
Er
zijn drie soorten zuring die je zelf kan
eten of aan je cavia geven: de Ridderzuring
(Rumex obtusifolius), de Veldzuring (Rumex
acetosa) en de Krulzuring (Rumex crispus)
uit de Duizendknoopfamilie
(Polygonaceae).
Vindplaats:
grasland, langs wegen, weiden. Zuring kan
zowel wittig als rood zijn; vaak veranderen
de planten (bloemen, stengels en bladeren)
van kleur en worden ze roestbruin naarmate
de zomer vordert.
Smaak:
bitter en wrang.
Te
gebruiken: bladeren.
Eigenschappen:
bevat vitamine C, zuivert
het bloed, is laxerend. |
|
|
|
Aan je cavia geven: Niet te veel
tegelijk geven, want zuring bevat oxaalzuur
en als dieren er grote hoeveelheden van
eten, is het giftig. Sommigen zeggen dat
je de bladeren niet meer kan geven als er
bloemen aan de plant komen, maar ik heb
daar nooit problemen mee gehad: maar ik
geef dan ook maar een paar blaadjes per
week.
Zelf
eten: Je kan de jonge bladeren rauw eten
in salades. Je kan de bladeren ook koken
als spinazie, maar je moet wel het water
een keer vervangen om het minder zuur te
maken.
Heeft
De Grote Cavia hier ervaring mee: Ja. Ik
vind het erg bitter en erg wrang smaken.
Mijn oudere cavia’s vinden het niet zo heel
erg lekker, maar de jonkies wel. Ik denk
dat ook hier geldt: jong geleerd, oud gedaan. |
|
|
Andere toepassingen: Bij puistjes,
zweertjes en andere verontreinigingen op
de huid maak je van de bladeren een moes
of pers je het sap er uit en doet dit op
de huid. |
|
home