|
Ziekte van Cushing/syndroom van Cushing
Bij de ziekte van Cushing en het syndroom van Cushing produceert de bijnier te veel cortisol. Cortisol is een hormoon dat ook wel het stresshormoon wordt genoemd omdat het, net zoals adrenaline, wordt aangemaakt in tijden van stress. Bij de cavia wordt het ondermeer aangemaakt als het dier moet kiezen tussen vechten of vluchten. Door de verhoogde aanmaak van cortisol komt er te veel van in het bloed waardoor de ziekteverschijnselen ontstaan. Doordat er te veel cortisol in het bloed is, stijgt de hoeveelheid glucose in het bloed waardoor het lichaam insuline produceert. Hierdoor kan suikerziekte ontstaan.
Er zijn een aantal soorten Cushing:
1. Er zit een tumor in de bijnier waardoor deze te veel cortisol produceert.
2. Er zit elders in het lichaam een tumor die de bijnier prikkelt om te veel cortisol te produceren.
3. Er zit een tumor in de hypofyse in de hersens waardoor de hypofyse te veel ACTH produceert. ACTH is een hormoon dat de bijnier aanzet tot het aanmaken van cortisol.
Ziekte van Cushing
Men spreekt over de ziekte van Cushing wanneer er een tumor in de hypofyse zit. Men noemt dit ook wel hypofyse-afhankelijke Cushing.
Syndroom van Cushing
Bij de andere vormen spreekt men over het syndroom van Cushing, ook wel bijnier-afhankelijke Cushing genoemd.
Cushing is bij de mens en grotere dieren zoals de hond wel (goed) te behandelen, maar bij de cavia moeilijker. Dat komt vooral omdat Cushing officieel niet voor kan komen bij cavia's en er dus ook geen medicijnen voor ontwikkeld zijn. Toch zijn er cavia's geweest die alle symptomen van Cushing hadden.
Cavia's zijn zoogdieren en hun lichaam werkt ongeveer hetzelfde zoals andere zoogdieren. Daarom is het aannemelijk dat zij aandoeningen aan hun lichaam kunnen krijgen die andere zoogdieren ook kunnen krijgen, zoals tumoren in de bijnier en de hypofyse.
En verder is het natuurlijk gewoon een kwestie van gezond verstand: Als het eruit ziet als een eend, loopt als een eend en kwaakt als een eend, zal het wel een eend zijn. Dus als het eruit ziet als Cushing, de symptomen heeft van Cushing en reageert zoals Cushing, dan zal het wel Cushing zijn - ook al komt het dan officieel niet voor bij cavia's.
De behandeling bij cavia's is lastig. Cushing kan op suikerziekte lijken, dus eerst moet uitgesloten worden dat het dat niet is. En ook indien wel bekend is of het om een bijniertumor of hypofysetumor gaat, is het maar de vraag of de bijniertumor verwijderd kan worden. Als het om een hypofysetumor gaat, is er niets aan te doen.
Er zijn een aantal dingen heel typerend voor Cushing. Dat is ondermeer het verlies van pigment. Een donkere huid vertoont lichtere of witte vlekken en dit breidt zich uit. Ook lijkt het of de cavia opeens een ander model heeft. Was hij eerst een normaal model cavia met een mollig voorkomen, nu krijgt hij opeens een dikke buik en lijken zijn poten wel dunner te worden.
Ook zijn haar wordt dunner of hij wordt zelfs kaal.
Cavia's met Cushing eten heel veel, drinken heel veel en plassen heel veel. Door dat laatste is de kont steeds nat zodat je zou kunnen denken dat ze aan een blaasonsteking of incontinentie lijden.
Cavia's met Cushing kunnen nog een goed leven hebben, zeker als de ziekte in het beginstadium is. Naarmate de ziekte echter vordert, wordt de kwaliteit van leven minder en minder en uiteindelijk zal je de cavia moeten laten inslapen.
Cavia's met Cushing hebben een levensverwachting van een paar maanden tot ongeveer één à twee jaar.
|
 |
|
De buik
is heel bol, de pootjes heel ielig. De kont
is nat door het constante moeten plassen.
De vacht is dunner geworden en op de kont
en de onderkant van de buik is het haarverlies
zo erg dat het bijna kaal is. |
|
 |
|
De pigmentvlekken,
of eigenlijk het ontbreken van pigment,
zijn duidelijk te zien. Niet alleen zit
er op de poot een grote witte plek maar
ook op de rest van de poot en op de buik
zie je overal kleine witte vlekjes; allemaal
verlies van pigment. |
|
 |
Op de
onderzijde van de pootjes zie je diverse
witte vlekken; ontbreken van pigment. |
De symptomen van Cushing zijn:
- Meer drinken tot heel veel drinken.
- Meer eten tot heel gulzig en schrokkerig eten.
- Meer plassen tot heel veel plassen.
- Haarproblemen: het haar valt uit of wordt dunner.
- Dunnere huid.
- Verlies van pigment; een donkere huid krijgt lichtere vlekken. Dit kan zowel op de huid als op de oren, lippen, voetzolen en ieder ander deel van het lichaam optreden.. Donkere haren worden lichter of verliezen het pigment. Lichtere haren worden nog lichter of wit.
- Andere verdeling van vet over het lichaam waardoor de buik een hangbuik wordt en de pootjes daarentegen juist heel magertjes afsteken.
- Verlies van spiermassa; hierdoor is de cavia sneller vermoeid en ligt/slaapt meer.
- Verminderde vruchtbaarheid
|
Symptomen |
Meer
eten en drinken, meer plassen, haar- en
huidproblemen, verlies van pigment in huid
en haar, andere vetverdeling, dikkere buik,
dunnere pootjes, verlies van spiermass,
moe, verminderde vruchtbaarheid. |
|
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
|
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
|
Dodelijk? |
Ja.
De cavia zal steeds slechter worden en uiteindelijk
sterven of ingeslapen moeten worden. Er
zijn geen medicijnen tegen die voor cavia's
ontwikkeld zijn. |
|
Zelf-zorg
mogelijk? |
Na
overleg dierenarts. Je kan altijd bij de
Huisdierendokter Geria bestellen; dat is speciaal
ontwikkeld tegen de ziekte van Cushing en
kan ook aan cavia's worden gegeven. Het
zorgt er niet voor dat de ziekte weggaat,
maar het vertraagt het ziekteverloop wel
en bestrijdt de symptomen. |
|
Naar
de dierenarts? |
Ja. |
|
Gaat
het over? |
Nee. |
 top
terug naar Ziektes Index
Zonnebrand
Een cavia kan verbranden door de zon, net zoals de mens. En, net zoals bij de mens, geldt ook voor de cavia dat lichtgekleurde huid sneller verbrand dan donkergekleurde huid. En er kan zelfs huidkanker ontstaan indien de cavia veel 'zonnebaadt'. Maar waar de mens zich in kan smeren, moet de cavia gewoon de mogelijkheid hebben om uit de zon te gaan, de koele schaduw in. Je dient dan ook altijd voor schaduw te zorgen als de cavia buiten staat. Zelfs als je denkt dat het niet zo warm is, dient hij altijd schaduw te hebben.
|
Symptomen |
Rode
huid, blaasjes op huid, zwelling van de
huid, de huid voelt warm aan, jeuk. |
|
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee,
maar als één er last van heeft,
kunnen andere die in dezelfde omstandigheden
leven er ook last van hebben. |
|
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
|
Dodelijk? |
Nee,
hoewel oververhitting of (huid)kanker dat
natuurlijk wel kan zijn. |
|
Zelf-zorg
mogelijk? |
Ja.
De ren of kooi moet altijd ten dele de schaduw
staan. Je kan de bovenkant van de neus en
de oren insmeren met zonnecrème.
Een verbrande huid kan je insmeren met een
koele gel, bijvoorbeeld Aloë Vera-gel).
Als de cavia pijn heeft, kan een pijnstiller
worden gegeven (via de dierenarts).
|
|
Naar
de dierenarts? |
Wel
als de cavia er veel last van heeft. |
|
Gaat
het over? |
Ja. |
top
terug naar Ziektes Index
|
|
Zonne-allergie
Een zonne-allergie is een overdreven reactie van de huid op (zon)licht. Het is te vergelijken met een allergie. Het kan van de ene op de andere dag onstaan. Zonlicht bestaat uit zichtbaar licht en onzichtbaar licht. Het onzichtbare licht is ultraviolet licht en dat bestaat uit twee soorten: UVA (langgolvig) en UVBB (kortgolvig).
Een zonne-allergie kan voor UVA of UVB zijn. Als de cavia last heeft van een zonne-allergie terwijl hij achter glas of in de schaduw zit of als de zon niet schijnt dan heeft hij last van een UVA-zonne-allergie. Als hij er geen last van heeft achter glas of in de schaduw maar wel in de volle zon, dan heeft hij een UVB-zonne-allergie.
Een cavia met zonne-allergie kan aan de zon wennen maar dit dient langzaam te gebeuren. Begin ermee in het voorjaar en laat hem alleen 's ochtends en in de namiddag in de zon zitten. Dit moet wel ieder voorjaar herhaald worden omdat in de winter de opgebouwde gewenning weer verdwijnt.
Als hij er last van blijft houden, is het het beste hem helemaal uit de zon te houden.
|
Symptomen |
Bultjes of zwellingen van de huid,
jeuk, blaasjes, roodheid, schilfering van
de huid. |
|
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
|
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
|
Dodelijk? |
Nee. |
|
Zelf-zorg
mogelijk? |
Ja. |
|
Naar
de dierenarts? |
Alleen
als hij er veel last van heeft. |
|
Gaat
het over? |
Soms.
Zonne-allergie kan opeens overgaan maar
ook altijd blijven bestaan. |
top
terug naar Ziektes Index
|
|
Zonnesteek
Een zonnesteek loopt de cavia op als hij te lang in de zon is geweest en zijn lichaamstemperatuur te hoog is opgelopen. Een cavia die niet direct in het zonlicht heeft gezeten maar het wel veel te warm heeft (bijvoorbeeld in een kamer naast de kachel of in een afgesloten auto) kan oververhit raken; kijk daarvoor bij oververhitting.
Als de lichaamstemperatuur te veel oploopt, raakt het lichaam ontregeld en komt de cavia in een shock. Hieraan overlijdt hij als er niet snel wordt ingegrepen. Ook achter glas kan de temperatuur dermate hoog oplopen als de zon er recht op staat, dat de cavia kan overlijden aan de gevolgen ervan.
Als de cavia buiten in de ren staat, loert ook het gevaar op een zonnesteek. De cavia moet dan ook altijd schaduw hebben, maar controleer de temperatuur in de schaduw want ook in de schaduw kan deze zo hoog oplopen dat de cavia kan overlijden! Let ook op de zon; die draait namelijk en daar waar eerst schaduw was en koel gras, kan een uur later alleen verzengende hitte zijn.
Vergeet ook niet dat jij zo'n anderhalf tot twee meter de lucht insteekt en dus veel meer wind vangt dan je cavia. Die staat immers op de grond en daar kan het windstil en dus bloedjeheet zijn.
|
Symptomen |
Sufheid,
snelle ademhaling (hijgen), warm of heet
aanvoelen, hoofdpijn, algeheel gevoel van
onbehagen, coma, shock. |
|
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee,
maar als één er last van heeft,
kunnen andere die in dezelfde omstandigheden
leven er ook last van hebben. |
|
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
|
Dodelijk? |
Ja,
dat is zeker mogelijk. |
|
Zelf-zorg
mogelijk? |
Ja,
je moet altijd direct zelf handelen want
als je wacht tot je bij de dierenarts bent,
is het vaak al te laat. De cavia uit de
zon en de warmte halen op een koele plek.
Direct de cavia koelen met koel water of
in natte handdoeken wikkelen. Let er op
dat het koele water de huid moet bereiken
en niet op de vacht moet blijven 'hangen'.
Koelte toewuiven met een waaier of een tijdschrift
of iets dergelijks, helpt ook. Tegen de
cavia praten en desnoods tegen hem schreeuwen
om hem uit zijn lethargie (sufheid, apathie)
te krijgen, kan ook helpen.
Geef hem
geen water als hij dat niet zelf opdrinkt
omdat hij er dan in kan stikken. Probeer
echter wel als hij overeind komt, hem meteen
water te geven. Dit kan je met een pipetje
of spuitje doen. Komkommer geven is ook
prima.
Let er goed op dat hij niet afkoelt!
Je wilt hem op normale lichaamstemperatuur
terugbrengen, niet tot onderkoeling brengen. |
|
Naar
de dierenarts? |
Ja,
als nacontrole of als de cavia niet uit
de shock komt. Als hij dat wel doet maar
alsnog niet in orde is, dien je ook naar
de dierenarts te gaan. |
|
Gaat
het over? |
Ja,
als je er op tijd bij bent wel. De cavia
zal dan helemaal herstellen. |
|
home