Let op!  Ik ben geen dierenarts; ik heb mijn kennis van de opleidingen die ik heb gevolgd, van mijn eigen en van andermans ervaringen en uit literatuur. De informatie op deze pagina's is geen vervanging voor een bezoek aan de dierenarts!
Kijk voor het overzicht van dierenartsen (ook voor spoed en 24/7 bereikbaar) en hoe je weet of iemand verstand van cavia's heeft bovenaan op de pagina Ziektesindex.

Pagina's over ziektes:

Ziektes op deze pagina:
Vachtmijt (schurft)
Vaginale verzakking
Vaginale verzakking (pagina Complicaties Bevalling)
Vastzitten van voedsel
Verkoudheid
Verlamming
Verslikken
Verstopping
Verstopping: anaalzak
Vet haar
Vetbult
Vetklier
Vetoog: hangend ooglid (ectropion - pagina Jongen)
Vetzucht
Vitamine B-gebrek
Vitamine D-gebrek (pagina Vitamine D)
Vitamine C-gebrek (pagina Vitamine C)
Vitamine K-gebrek
Vliegenziekte (myiasis)
Vlooien
Voedselvergiftiging: Aflatoxicose
Voet: eelt/hoorngroei
Voorhuidontsteking
Voorhuid: te lang
Voorhuid: trekt steeds terug
Vroeggeboorte (pagina Complicaties Bevalling)
Vroeggeboorte (pagina Zwangerschapsziekten)
Vruchtwaterverlies (pagina Zwangerschapsziekten)
Vruchtwaterverlies, voortijdig (pagina Complicaties Bevalling)
Vuil en viezigheid
Waternier (hydronefrose)
Weeënzwakte (dystocia- pagina Complicaties Bevalling)
Winden laten
Wonden
Wormen

Vachtmijt
Zie Schurft(mijt) op de pagina Ziektes R-S.

top   

terug naar Ziektes Index

Vaginale verzakking
De baarmoeder en de vagina worden op hun plaats gehouden door banden en weefsels. Als de cavia ouder wordt, kunnen deze banden en weefsels slapper worden. Bij een zeug die een moeilijke bevalling heeft gehad, of meerdere bevallingen, kunnen organen gaan zakken.
Indien de vagina dermate is verzakt dat de jongen er niet meer door kunnen tijdens de bevalling, is een keizersnede nodig. Het zeugje mag daarna nooit meer zwanger worden.
Door een vaginale verzakking kunnen ook andere organen, zoals baarmoeder, anus, endeldarm en blaas ongemak en pijn veroozaken. Bij problemen met de blaas kunnen ook incontinentie en ontstekingen optreden. Andere symptomen kunnen zijn: sloomheid, moeheid en steeds plassen.
Ziek ook Baarmoederverzakking (pagina Complicaties Bevalling).

top   

terug naar Ziektes Index

Verkoudheid
Bij een verkoudheid kunnen complicaties optreden. Daarom moet je altijd naar de dierenarts gaan. De symptomen zijn: afscheiding uit neus en ogen, rochelen, niezen, hoesten, proesten, rochelen, moeilijke ademhaling, versnelde ademhaling en een algeheel beeld van ziek zijn, hoewel de cavia’s niet al deze symptomen hoeft te hebben. Als de cavia niet voldoende vitamine C krijgt, wordt hij bevattelijker voor verkoudheid. Andere oorzaken kunnen tocht, vocht en wisselende temperaturen zijn.

top   

terug naar Ziektes Index

Verlamming
Verlamming kan vele oorzaken hebben: een beroerte (hersenbloeding),  een bloedpropje dat op bepaalde zenuwen drukt, een hernia (door een verkeerde beweging of draaiing of springen), een gebrek aan vitamine B-complex en/of aan vitamine E of nog andere oorzaken. Ga altijd naar de dierenarts als je cavia verlamd is geraakt.

top   

terug naar Ziektes Index

Verslikken/Vastzitten van voedsel
Verslikken kan voorkomen als de cavia te gulzig of te snel eet. Het is niets ernstigs, behalve dan dat je misschien moet kijken naar de hoeveelheid voer die je cavia krijgt. Het kan namelijk zijn dat hij zo gulzig eet omdat hij te weinig voer krijgt.
Verslikken kan ook voorkomen als er voedsel blijft plakken in de mond van de cavia. Daarom moet je altijd de mond controleren van je cavia als hij zich verslikt heeft, en als er voedsel vastzit, moet je dit voorzichtig verwijderen. Zonnebloempitten staan nummer één op de lijst van voedsel dat vast kan blijven zitten. Een zonnebloempit kan namelijk om de tanden blijven steken als de cavia er op bijt. Mocht dat gebeuren dan moet je de pit verwijderen, of je kan voer geven waar geen zonnebloempitten inzitten.

top   

terug naar Ziektes Index

Verstopping
Verstopping kan te wijten zijn aan diverse dingen zoals te weinig beweging, verandering van voer of te droog voer, maar het kan ook een gevolg zijn van een ziekte, zoals een darmaandoening. Als de kont vol poep zit, kan ook de anaalzak verstopt zijn.
Als de cavia alleen maar hardvoer of korrels krijgt is dat geen gezond menu. Groente, fruit, vitamine C en hooi dient hij ook te krijgen. Als hij wel groente krijgt, kan het zijn dat hij te weinig groente krijgt: een cavia moet zóveel groente krijgen dat er nog wat ligt als hij uitgegeten is.
Als de cavia in een kleine kooi zit en nooit los mag lopen, krijgt hij te weinig beweging en dit kan ook verstopping veroorzaken. Een grotere kooi en iedere dag los laten lopen is dan de oplossing.
Verandering van voer kan voorkomen als de cavia net bij je in huis is en hij bij jou ander voer krijgt dan dat wat hij gewend is. Deze verstopping gaat over het algemeen vanzelf over, maar beter is het om de cavia langzaam te laten wennen aan veranderingen in het menu.
Symptomen zijn: persen zonder dat er een keuteltje naar buiten komt, krampen.

top   

terug naar Ziektes Index

Vet haar
Vet of vettig haar is normaal bij cavia's. Sommige caviarassen hebben vetter haar dan andere caviarassen, en ook individueel zijn er verschillen. Een cavia met erg vet haar mag je wassen, maar doe dit niet iedere maand, want dan kan de huid droog en geïrriteerd worden. Eén keer per jaar of per half jaar is meer dan voldoende (cavia's die naar tentoonstellingen gaan worden vaker gewassen.)
Hoe je een cavia moet wassen, kan je lezen op de pagina Was & knip!

top   

terug naar Ziektes Index

Vetklier
De vetklier is een klier die op de kont van de cavia zit. Vaak zie je daar een kaal puntje of plekje of kan je zien dat daar de haren van links en rechts bij elkaar komen. Dit is dan bij de kortharige rassen want bij de langharen vallen de haren over die plek heen.

De vetklier is eigenlijk een staartklier; iets dat heel veel dieren hebben, bijvoorbeeld ook honden en katten. Het wordt bij de cavia een vetklier genoemd omdat cavia's geen staart hebben (hoewel wel een paar botjes die het begin daarvan vormen). Het wordt ook wel stuitklier genoemd, maar zo wordt de klier genoemd die vogels op hun kont hebben zitten. Deze stuitklier scheidt vet af waarmee vogels hun verenpak waterdicht maken. Zonder stuitklier zouden vogels niet kunnen drijven of zwemmen.

De vetklier van de cavia wordt gebruikt om bepaalde feromonen (geurstoffen) mee af te scheiden. Cavia's kunnen zo hun eigen geur afscheiden en die op een andere cavia aanbrengen. Dat doen ze door op één poot te gaan staan of lopen en hun kont tegen de ander te drukken.

Zowel zeugen als beren hebben een vetklier, maar deze is meestal bij de mannen veel actiever dan bij de zeugjes. Daarom ook kan de kont van de beer er vettig uitzien. Omdat stof en rommeltjes door het vet aangetrokken worden, kan de kont vies en zwart worden met aangekoekte rommel en zwarte plukken haar.
Sommige beren hebben een dermate actieve vetklier dat hun hele rug vet is.

Je kan de vetklier wassen met een gewone (zachte) mensenshampoo of met een beetje afwasmiddel als het heel erg vet is en het niet wil ontvetten.
Je kan de kont ook kort knippen als het iedere keer heel erg vies en vet wordt; als de vacht kort is blijft er minder rommel in hangen en het is makkelijker te wassen.
De vetklier wordt meestal wat minder actief naarmate de cavia ouder wordt.

top   

terug naar Ziektes Index

Vitamine B-gebrek
Een gebrek aan vitamine B kan optreden bij:
- ziekte;
- anaalzakverstopping;
- ondervoeding;
- diarree;
- verstopping.

Cavia's hebben namelijk vitamine B nodig om gezond te blijven. Die vitamine B halen ze uit hun zogenaamde nachtkeutels; keutels die ze weer opeten, zie ook coprofagie (keutels eten). De eerste keer kan er namelijk uit het voedsel geen vitamine B worden opgenomen. Het voer moet nog een keer worden verteerd en dan pas kan er vitamine B uit gehaald worden.
Indien de cavia ziek is, zijn zijn keutels vaak niet goed. Indien hij een anaalzakverstopping heeft of een gewone verstopping of diarree, kan hij de nachtkeutels niet opeten en indien hij ondervoed is, zitten er niet de juiste voedingsstoffen in.

In al die gevallen dient hij extra vitamine B te krijgen. Je kan een gewone vitamine B-complex kopen (Kruidvat, Etos, Hema), dit fijnstampen, mengen met water en het via een spuitje geven.

top   

terug naar Ziektes Index

Vitamine K-gebrek (bloedingen, ook bij jonkies)
Een vitamine K-gebrek treedt op als de cavia geen groenvoer heeft gehad, als de darmen niet goed functioneren en bij diarree. Bij jonkies waarvan de moeder te weinig groenvoer heeft gehad, kan het gebrek ook optreden.

Vitamine K zorgt ervoor dat het bloed stolt en is voorts van belang bij de opbouw van botten.
Een tekort aan vitamine K leidt tot broze botten en bloedingen.
Een bevallen zeug kan veel langer blijven bloeden en hierdoor ernstig verzwakken. Jonkies kunnen door een vitamine K-gebrek inwendige bloedingen oplopen, bijvoorbeeld in de hersens, waardoor zij kunnen sterven. Ook volwassen cavia's kunnen inwendige bloedingen oplopen, zoals bloedingen van de maag, de darm, de huid en de slijmvliezen. Cavia's die verwondingen of kneuzingen oplopen en die een vitamine K-tekort hebben, hebben daar veel meer last van.

Vitamine K bestaat uit vitamine K1 en K2. .Vitamine K1 zit in al het groenvoer dat groen is, zoals gras, andijvie, peterselie maar het zit vooral in bloemkool, broccoli, boerenkool en spinazie.
Ook in fruit en granen zit vitamine K.
Vitamine K2 wordt door darmbacteriën aangemaakt. Als de darmen niet meer goed functioneren, loopt de aanmaak van deze vitamine gevaar. Bij langdurige diarree is er geen tijd om vitamine K2 te maken. Bij antibiotica-gebruik kan de darmflora vernietigd worden waardoor er ook geen vitamine K2 kan worden gemaakt. Ook bij een darmziekte of als een stuk van de darm is verwijderd (een risicovolle operatie die niet vaak bij cavia's wordt uitgevoerd), kan de aanmaak van vitamine K bemoeilijkt worden.

top   

terug naar Ziektes Index

Vlooien
Cavia's kunnen vlooien hebben - dezelfde vlooien die ook op katten en honden kunnen voorkomen. Cavia's kunnen vlooien oplopen als er in hetzelfde huis katten of honden wonen, of als de cavia's veel buiten zijn. Vlooien bijten en zuigen bloed en dat veroorzaakt jeuk. Door de jeuk gaat de cavia krabben en kunnen er kale plekken ontstaan.

top   

terug naar Ziektes Index

Voorhuid

Voorhuid: te lang
De voorhuid van de penis kan te lang zijn waardoor de beer als hij loopt allerlei rommel 'opschept'. Zeker bij beertjes die sexueel actief zijn en graag willen paren, kan hij er last van krijgen omdat hij dan vaak met zijn penis over de grond sleept of deze tegen de grond aan drukt.
Overigens kan dit ook optreden als de voorhuid niet te lang is, maar als deze wel te lang is, kan er meer rommel in terecht komen. Het gevolg kan een voorhuidontsteking zijn.

Als de voorhuid extreem lang is, kan de dierenarts er een stukje afhalen maar dit is alleen in uitzonderlijke gevallen nodig als de penis en de voorhuid constant daardoor ontstoken zijn.
Als de beer er geen last van heeft, hoef je het alleen maar regelmatig te controleren en schoon te maken indien nodig. Je kan altijd een zachte crème, zoals Calendulazalf op de penis/voorhuid smeren ter verzachting. Houd er dan wel rekening mee dat een dergelijke vette crème ook weer rommel aan kan trekken en vast kan houden; smeer het daarom dun in.

Voorhuid: trekt steeds terug
Het kan gebeuren dat de penis steeds buiten de schacht zit. Dat kan omdat de voorhuid te strak zit maar ook omdat de penis te groot is. Dit kan optreden als de beer steeds opgewonden is waardoor de penis buiten de schacht komt. Normaalgesproken moet de penis nadat de opwinding is gezakt, weer vanzelf naar binnen gaan, maar bij sommige beren gebeurt dit niet en blijft de penis buiten de schacht hangen.
Dit is niet alleen gevoelig en pijnlijk maar ook kan zo zowel penis als schacht/voorhuid gaan ontsteken omdat deze nu immers steeds in aanraking komen met de grond.

De remedie is om het hele gebied eerst in te smeren met een vettige crème, zoals Calendulazalf, en dan de penis voorzichtig terug te duwen in de schacht. Ontsmet voor je dat doet, eerst goed je handen zodat je het niet infecteert met bacterië. Je kan ook dunne latex handschoenen dragen maar was die dan ook eerst goed zodat je in ieder geval geen latexpoeder overbrengt op de penis.

Het kan zijn dat het probleem na die eerste keer over is, maar het kan ook zijn dat de penis keer op keer weer buiten de schacht hangt. Stug volhouden is dan de oplossing want uiteindelijk zal de penis in de schacht blijven zitten. Dit kan best een paar weken duren. Je dient de beer dan ook meerdere keren per dag te controleren en iedere keer weer de penis terug te duwen nadat je het gebied ingevet hebt.

Ga in ieder geval de eerste keer dat je het ziet naar de dierenarts. Hij kan vaststellen wat er precies aan de hand is en of je het inderdaad zelf terug kan duwen.

Voorhuidonsteking
Bij beertjes kan het voorkomen dat ze een voorhuidontsteking opdoen doordat er stof of andere ongerechtigheden onder de voorhuid komen. De voorhuid is het stukje huid dat over de penis zit. Ga naar de dierenarts en koop stofvrij zaagsel en stofvrij hooi zodat de kwaal niet terugkomt. De cavia heeft echter wel gewoon hooi nodig. Je kan dit goed uitschudden voor je het in het hok legt.

Er kan zich ook smegma onder de voorhuid ophopen. Smegma is een mengsel van huidafscheiding en dode huidcellen en meestal wit of gelig. Het kan zich dermate ophopen dat de penisschacht niet meer recht is maar een (dikke) bult. Dat is te voelen als je de penisschacht controleert maar soms ook gewoon te zien.
Smegma kan rondom de penis vastgekleefd zitten. Je kan het verwijderen door met een tissue het smegma weg te vegen. Soms komt het er in twee of meer stukjes vanaf. Indien het blijft zitten, kan het een ontsteking veroorzaken. Lukt het je zelf niet om het eraf te krijgen, ga dan naar de dierenarts.

top   

terug naar Ziektes Index

Vuil en viezigheid
Iedere cavia wordt wel eens vies, van nat en verlept groenvoer, van nat geworden korrels of van urine en keuteltjes waar hij in zit. Bij lichtgekleurde of witte cavia's kan de vacht door de urine geel worden. Een natte kont kan ook duiden op incontinentie (urineverlies). Als de kont volzit met poep kan dat bij een beer duiden op problemen met de anaalzak.
Je kan je cavia gerust wassen, maar doe dit niet te vaak. Als alleen een deel van de cavia vies is, kan je dat wassen met een nat washandje. Gaat het vuil zo niet weg, dan kan je een klein beetje zeep gebruiken. Als de kont van de cavia vies is omdat hij in urine en ontlasting heeft gezeten, dan kan je een bak of de wasbak vullen met een laagje handwarm water en hem er in zetten. Zo was je alleen de kont. Vaak is alleen water genoeg om de kont schoon te krijgen, maar je kan ook wat zachte shampoo gebruiken. Moet de cavia helemaal gewassen worden, dan kan dat uiteraard ook, maar dat is een wat uitgebreidere operatie die is beschreven op de pagina Was & knip!

top   

terug naar Ziektes Index

Waternier
Zie de pagina G-H bij hydronefrose.

top   

terug naar Ziektes Index

Winden laten
Bij de vertering van voedsel ontstaat er altijd een beetje gas. Dit wordt, samen met de ontlasting, uit het lichaam verwijderd. Soms, als het gas erg veel is, kan het gebeuren dat dit in één keer het lichaam van de cavia verlaat en dan ontstaat een wind. Dit kan stinken.
Als de cavia er veel last van heeft, is het zinvol naar diens menu te kijken. Een beetje gas ontstaat er altijd wel in de darmen, maar als dit heel erg veel is, kan er gasvorming onstaat waar de cavia ziek van kan worden en zelfs aan kan sterven. Zie ook Gasvorming (tympanie) op de pagina Ziektes G-H.

top   

terug naar Ziektes Index

Wonden
Kleine wondjes, zoals een schram, kan je stelpen met wc-papier of een tissue. Grotere wonden die blijven bloeden moeten door de dierenarts worden gehecht.

Een pleister op een wondje plakken gaat moeilijk bij een cavia, net zoals een gaasje er op doen. Daarom is het het beste om de wond niet af te dekken maar in te smeren met een genezende zalf, zoals Echinaceazalf van A. Vogel, Crème Bioforce van A. Vogel of een andere zalf die ontsmet en verzorgt. Een zalf kan ook te sterk zijn; dan geneest de wond niet, maar wordt de wond waterig en/of groter. Dan dien je een andere zalf te gebruiken.
Smeer het meerdere keren per dag in.
Als de haren in de weg zitten, knip deze dan rondom de wond af.

Bij wonden die niet willen helen, die gaan stinken of zweren, of die groter worden, moet je naar de dierenarts. Een infectie kan altijd makkelijk optreden, ook bij hele kleine wondjes en daarom moet je de wond, ook al is hij nog zo klein, altijd in de gaten houden.

top   

terug naar Ziektes Index

Wormen
Cavia's kunnen met wormen, zoals lintwormen of spoelwormen, besmet worden als ze groenvoer eten dat in het wild geplukt is. De wormen zijn niet altijd in de keuteltjes te zien. Symptomen zijn een slijmerige ontlasting, een opstaande vacht en gewichtsverlies. Vaak is de ziekte met een wormenkuur te genezen. De wormen gaan niet op mensen over.