|
Tanden en kiezen
Informatie en foto's over tandproblemen staan ook op de pagina's Controle, Caviagebit, Vitamine C en Vitamine D. Zowel de tanden als kiezen van cavia's groeien hun leven lang door. Cavia's hebben zowel twee snijtanden en vier kiezen in de bovenkaak als in de onderkaak. De snijtanden moeten schuin over elkaar snijden waardoor ze door het eten en knagen scherp blijven en tegelijk ook afslijten. De kiezen moeten door het eten ook afslijten. Het kan echter voorkomen dat de tanden niet netjes over elkaar snijden waardoor de tanden kunnen groeien zonder dat ze worden afgesleten – en voor de kiezen geldt hetzelfde. Als dat het geval is, moet er worden ingegrepen, want anders gaat de cavia dood omdat hij niet meer kan eten.
Gebroken tand of infectie
Als een tand is afgebroken (door een val, door een infectie of door een tekort aan vitamine C), moet de tegenoverliggende tand net zolang worden bijgeknipt tot de andere tand weer is aangegroeid. Een infectie in het tandvlees kan er voor zorgen dat beide tanden los gaan zitten. Deze moeten dan getrokken worden en dan moeten de andere tanden net zo lang geknipt worden tot beide paar tanden weer op elkaar aansluiten – en natuurlijk moet de infectie bestreden worden.
|
|
De tand
die is afgebroken kan nu geen druk meer
uitoefenen op de tand daaronder. Deze zal
dan ook onbelemmerd kunnen groeien. |
Kiezen
Kiezen kunnen over de tong heen groeien of met scherpe punten in de wang groeien. Onnodig te zeggen dat dit er niet alleen voor zorgt dat de cavia niet meer kan eten, maar ook dat hij veel pijn lijdt. Je moet hiervoor altijd naar de dierenarts. Die kan de kiezen knippen en/of slijpen.
Controle en symptomen
De snijtanden kan je zelf controleren door voorzichtig het bekje open te doen, maar de kiezen kan je niet zelf controleren – dit kan alleen de dierenarts doen met een speciaal instrument. De symptomen die er op kunnen wijzen dat je cavia last van zijn tanden of kiezen heeft, is wel willen eten, maar niet meer kunnen eten. Let er daarom iedere dag op dat je cavia niet alleen knabbelt aan het voer, maar dat hij het ook daadwerkelijk naar binnen krijgt. De cavia kan ook kwijlen of stukjes voer laten vallen. Hij kan ook diarree krijgen omdat hij het voedsel wat hij nog wel naar binnen krijgt, niet meer goed kan kauwen. Voldoende vitamine C is heel belangrijk omdat alleen bij voldoende vitamine C de tanden en kiezen goed groeien en gezond blijven.
Preventie
Als het geen erfelijke kwestie is, is het te voorkomen door de cavia voldoende materiaal te geven zodat hij zijn tanden en kiezen kan laten slijten. Geef dagelijks hooi en zorg ervoor dat de voeding gevarieerd is. Zorg ook voor een kartonnen of houten nachthok en geef voldoende vitamine C en vitamine D of neem een daglichtlamp.
Gele tanden
Als de cavia ouder wordt, kunnen zijn tanden verkleuren. Normaal zijn ze wit, maar ze kunnen ook crème, gelig of geel worden. Dit kan verder geen kwaad zolang hij geen klachten heeft.
Let op! Als de cavia een gebitsbehandeling heeft ondergaan en daarna niet of niet goed eet, kan het zijn dat hij pijn heeft. Deze pijn kan wel twee tot drie weken aanhouden. Geef de cavia daarom voldoende pijnstilling en gedurende een ruime periode.
|
Symptomen |
Niet
eten, moeilijk eten, kwijlen. Vaak lijkt
het of de cavia wel eet omdat hij eten oppakt,
maar als je beter/goed kijkt, zal je zien
dat hij het niet naar binnen kan krijgen
en dat zijn kaken niet bewegen. Hij heeft
honger en probeert het dus wel, maar het
lukt niet. |
|
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
|
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
|
Dodelijk? |
Zonder
behandeling altijd. |
|
Zelf-zorg
mogelijk? |
Controleren
tanden en eventueel bijknippen tanden na
instructies dierenarts. |
|
Naar
de dierenarts? |
Ja. |
|
Gaat
het over? |
Dat
hangt van de oorzaak af. Vaak blijft de
cavia er last van houden en moeten de tanden/kiezen
om de zoveel tijd geknipt/geslepen worden. |
 top
terug naar Ziektes Index
Talgklieren
Talgklieren kunnen soms verstopt raken. Talg hoopt zich dan op en omdat het kliertje verstopt is, ontstaat er een bult. De dierenarts kan deze talgkliertjes schoonmaken. Soms komt het voor dat het talgkliertje verstopt blijft en je kan het kliertje dan zelf voorzichtig uitdrukken, maar ga er zeker de eerste keer wel mee naar de dierenarts.
|
Symptomen |
Een
bultje waar talgsmeer uitkomt. |
|
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
|
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
|
Dodelijk? |
Nee. |
|
Zelf-zorg
mogelijk? |
Ja. |
|
Naar
de dierenarts? |
Ja.
Als de talgklier erg veel last veroorzaakt,
kan de dierenarts het verwijderen (onder
narcose). |
|
Gaat
het over? |
Nee,
meestal niet. Je moet het bultje dan om
de zoveel tijd uitknijpen. |
top
terug naar Ziektes Index
Teen: extra teentje
Zie de pagina Jongen bij Extra teentje.
Cuys kunnen een extra teen hebben. Dit is dan niet een 'foutje' van de natuur zoals het wel het geval is als een 'gewone' cavia een extra teen heeft, maar dit is dan polydactylie; het hebben van een extra teen.
top
terug naar Ziektes Index
|
|
Teken
Cavia's kunnen teken oplopen als ze in een omgeving verblijven waar teken leven. Teken zitten in bomen en struiken; niet alleen in bossen, maar ook in de duinen, in parken en zelfs in stadstuinen. In Nederland komen teken veel voor; de meest riskante gebieden zijn: Flevopolder, het Gooi, de regio Arnhem-Apeldoorn, Zeeland en het noorden van Limburg. In België zijn de riskante gebieden: Wallonië, en het oosten van Vlaanderen.
Ze zijn gemiddeld een paar millimeter groot en kunnen ongeveer één centimeter groot worden. Ze laten zich vallen als de cavia door struikgewas of onder een boom door loopt en graven zich met de kop in in de huid. Ze doen dit zodat ze zich vol kunnen zuigen met bloed, waarna ze zich weer loslaten.
Teken zijn op zich niet gevaarlijk, maar wel gevaarlijk kan de Borrelia burgdorferi bacterie zijn die op de Ixodes-teken kan zitten en die de ziekte van Lyme kan veroorzaken. Ongeveer 14% van de teken is besmet met Lyme. De ziekte kent bij mensen drie stadia:
1) binnen drie weken na de beet ontstaat een rode ringvormige plek
2) na enkele weken tot maanden worden het zenuwstelsel, de gewrichten en het hart aangetast
3) de huid verkleurt donkerrood tot paars
Bij dieren ontstaat er geen rode plek en treedt de ziekte veel sneller op, vaak al na een paaar dagen. Kreupelheid is een eerste symptoom, evenals sloomheid en niet willen eten.
Op het moment dat de teek zich heeft ingegraven, heeft hij nog niet meteen de kans gehad de ziekte over te brengen. Daar gaan bij grotere dieren zoals de hond (en de mens) 24 uur overheen. Omdat de cavia natuurlijk veel kleiner is en er dus ook veel minder bacteriën nodig zijn om hem ziek te maken, is het van belang de teek zo snel mogelijk te verwijderen. Des te eerder je de teek verwijderd hebt, des te kleiner de kans is dat de cavia besmet is geraakt.
Teek verwijderen
Wat je NOOIT moet doen is de teek verdoven met alcohol, ether of de punt van een sigaret. De reden dat je een teek nooit moet verdoven is omdat de teek dan kan braken en de bacterie samen met het bloed in het lichaam komt. Wat je ook NOOIT moet doen is de teek verwijderen door deze met je vingers vast te pakken. Als je de teek namelijk vastpakt, druk je zijn maaginhoud (met eventueel de bacterie) terug het lichaam in.
De JUISTE manier om een teek te verwijderen is de volgende: met een speciale tekentang of met een tekenpincet (beide te verkrijgen bij de apothee en de dierenartsk). Je pakt de teek achter de kop, in de nek, beet en draait tot hij loslaat. Als de kop van de teek achterblijft, is dat geen probleem omdat hij vanzelf uit de huid valt. Ontsmet de huid met jodium of alcohol.
|
Symptomen |
Koorts, niet of minder eten, lusteloos, sloom, algeheel beeld van ziek-zijn, kreupel lopen, moeizaam lopen.
|
|
Besmettelijk voor cavia's? |
Nee.
|
|
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee.
De ziekte kan alleen worden overgebracht
door de teek. Je zult dus gebeten moeten
worden door een teek om de ziekte te krijgen. |
|
Dodelijk? |
Zeldzaam. |
|
Zelf-zorg
mogelijk? |
De
teek kan je zelf verwijderen. |
|
Naar
de dierenarts? |
Als
de cavia ziek wordt, natuurlijk altijd.
De ziekte kan vastgesteld worden door bloedonderzoek.
Soms echter zijn dieren wel besmet maar
komt dat niet de eerste keer naar voren
en moet er opnieuw getest worden. De cavia
moet sowieso behandeld worden met een anti-bioticum. |
|
Gaat
het over? |
Ja,
maar dan moet de cavia wel goed behandeld
worden. |
top
terug naar Ziektes Index
Tepelontsteking (melkklierontsteking/mastitis)
Zie Melkklierontsteking (mastitis) op pagina Jongen)
top
terug naar Ziektes Index
Tepelwondjes
Tepelwondjes ontstaan doordat jonkies aan de tepels bijten. De tepels kan je insmeren met een verzachtende en helende crème, maar deze mag niet schadelijk zijn voor de moeder of de jonkies. Je kan uierzalf, calendulazalf of Crème Bioforce van A. Vogel gebruiken.
Ga naar de dierenarts als de wondjes niet helen.
|
Symptomen |
Rode
tepels, kloofjes in de tepels, bloedende
tepels, tepelwondjes. |
|
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
|
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
|
Dodelijk? |
Nee. |
|
Zelf-zorg
mogelijk? |
Ja. |
|
Naar
de dierenarts? |
Alleen
als het niet overgaat, erger wordt of de
zeug ziek wordt. |
|
Gaat
het over? |
Ja. |
top
terug naar Ziektes Index
Tumoren
Tumoren kunnen voorkomen bij oudere cavia's – bij jonge dieren is het een uitzondering. De tumoren kunnen te zien zijn aan de buitenkant, maar meestal zitten ze in het lichaam. Een algeheel ziektebeeld is niet te geven en soms heeft de cavia er geen last van tot het te laat is. Als je ziet dat je cavia zich anders gedraagt dan normaal, ga dan naar de dierenarts. Of er iets aan een tumor gedaan kan worden, kan alleen de dierenarts bepalen.
|
Symptomen |
Soms
een bult, soms ook is er niets te zien of
te voelen. Als de tumor erg groot is, raken
andere organen in de verdrukking en dan
kan een algeheel beeld van ziek-zijn optreden.
Als de tumor scheurt, betekent dat meestal
de dood van de cavia. |
|
Besmettelijk
voor cavia's? |
Nee. |
|
Besmettelijk
voor mensen? |
Nee. |
|
Dodelijk? |
Ja. |
|
Zelf-zorg
mogelijk? |
Na
instructies dierenarts. |
|
Naar
de dierenarts? |
Ja. |
|
Gaat
het over? |
Nee.
Soms kan er geopereerd worden. |
top
terug naar Ziektes Index
Tympanie (gasvorming)
Zie de pagina Ziektes G-H bij gasvorming (tympanie).
top
terug naar Ziektes Index
|
|
Urinekleur: wit, troebel of doorzichtig
De kleur van de urine kan variëren van enigszins doorzichtig tot licht troebel tot geheel wit. Als de cavia verder gezond is en geen enkele klacht heeft, hoef je hier dan ook niet voor naar de dierenarts. Het is natuurlijk een ander verhaal als hij wel klachten heeft; dan dien je altijd naar de dierenarts te gaan.
Als de urine opdroogt en er blijft een neerslag achter, dan is het waarschijnlijk dat je cavia last heeft van de opbouw van blaasgruis of blaasstenen. Je kunt de neerslag voelen als zand. Je kunt het testen door de cavia te laten plassen op een donkergekleurde handdoek; de urine wordt door de handdoek opgenomen en als er dan een korrelige stof achterblijft, dan is dat waarschijnlijk overtollig calcium (kalk) in de urine.
Echter, sommige dierenartsen melden dat niet alle neerslag erg is. De neerslag die lijkt op een fijn, poederachtig stof zou dan geen kwaad kunnen, terwijl de neerslag die lijkt op zand wel kwaad kan. Of dat altijd zo is, is nog niet bekend. Daarom, indien je het niet zeker weet en je vindt neerslag in de urine van je cavia, kun je dat het beste laten onderzoeken door een dierenarts met verstand van cavia's.
Als je cavia geen klachten heeft, kun je er ook voor kiezen om over te stappen op een calciumarm dieet en hem vitamine D te geven.
|
|
Dit
is normale, gezonde urine. |
|
|
Dit
is een vlek die urine achterliet op een doek. Dit kan inhouden dat de cavia last heeft van blaasgruis of een (beginnende) blaassteen. |
|
home